Eziyet Suçu (Tck m. 96)

Eziyet Suçu Tanımı

Bir fiilin eziyet olarak nitelendirilebilmesi için, bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışlarda bulunulması gerekir. (TCK m.96)

Eziyet Suçu İle Korunan Hukuki Yarar Nedir?

Eziyet suçu ile korunan hukuki yarar 5237 sayılı Tck’da bireyin maddi ve manevi varlığıdır, yani kişinin şerefi ve iç huzurunu korumaktır.

Eziyet Suçunun Unsurları Ve Şartları Nelerdir?

Eziyet Suçunun Faili Kim Olabilir?

Eziyet suçunun faili herkes olabilir. Bu niteliği nedeniyle işkence suçundan ayrılmaktadır. Nitekim işkence suçunun faili yalnızca kamu görevlisi olabilirken, eziyet suçunun faili ise yalnızca kamu görevlisi değil, kamu görevlileri de, bunun dışındakilerde olabilir. Ancak kamu görevlisinin bu eylemi görevini yaparken işlememiş olması gerekir.

Örnek olarak, kamu görevlisi evinde eşine, çocuğuna karşı 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda eziyet sayılan eylemleri gerçekleştirirse, bu suç oluşur. Ancak, kamu görevlisinin görevi gereği işlediği ve mağdurun bedensel ve ruhsal yönden acı çekmesine veya aşağılanmasına yol açacak davranışlar ise TCK m.94 kapsamında değerlendirilecektir.

Eziyet Suçunun Mağduru Kim Olabilir?

Eziyet suçunun mağduru herkes olabilir. Mağdur, çocuk, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişi ya da gebe kadın olması veya failin üstsoy veya altsoyu, babalık veya analığı ya da eşi olursa TCK m.96/2’de ki suçun nitelikli hali faile uygulanacaktır.

Eziyet Suçunun Konusu Nedir?

5237 s. K. m.96’ya göre suçun konusu eziyet edilen insanın beden ve ruh bütünlüğüdür.

Eziyet Suçunda Hareket Ve Sonuç

Eziyet suçu serbest hareketli bir suçtur. Bu suçun maddi unsuru eziyet etmektir. TCK’de eziyet teşkil edecek davranışlar gösterilmemiştir. Ancak TCK m. 96 gerekçesinden hareketle, işkence teşkil eden fiillerin, sivil şahıslar tarafından gerçekleştirilmesi halinde, eziyet suçunun oluşacağını belirtmek yerinde olacaktır.

İşkence suçu bedene yönelik şiddeti içerdiği halde, eziyet daha çok mağdurun onuruyla bağdaşmayan, ona ruhsal yönden acı veren ve kendisini aşağılanmış, küçük düşürülmüş hatta önemsiz bir kişi hissetmesine sebebiyet veren davranışlardır. Daha açık bir ifadeyle, eziyet bedensel acı verse dahi daha çok psikolojik açıdan uygulanan, ruhsal sorunlar doğuran yöntemlerdir. Yine TCK m.96 gerekçesine göre eziyet teşkil eden bu fiiller, ani olarak değil, sistematik bir şekilde ve belli bir süreç içinde işlenmektedirler.

Eziyet suçunu oluşturan fiiller aslında kasten yaralama, hakaret, tehdit, cinsel taciz niteliği taşıyabilirler fakat bu fiiller, ani olarak değil, sistematik bir şekilde ve belli bir süreç içerisinde işlenirlerse eziyet suçu mevzubahis olabilir. Yine, belli davranışların eziyet suçunu oluşturabilmesi için, belli bir süre devam ediyor olması gerekir, bir defalığına yapılan eylemler bu kapsamda değerlendirilmez. Ancak az veya çok belli bir süre devam etmiş, farklı tarihlerde birbirinin tekrarı veya farklı farklı hareketler eziyet suçunu oluşturur.

TCK m. 96 açısından eziyet suçuna örnek olarak şunlar verilebilir:

-Lise servisinde beraber seyahat eden öğrencilerden son sınıf öğrencilerinin alay etmek veya sindirmek amacıyla birinci sınıf öğrencisini sürekli olarak tartaklamaları,

-Aynı işyerinde çalışan kişilerden birinin diğerini istifaya zorlamak için, sürekli cinsel sataşmada bulunması,

-Belli aralıklarla dövme, aşağılama, korkutma,

-Bir kimseyi bağlayarak köpek, yılan gibi korkutucu veya fare gibi tiksindirici hayvanları üzerine bırakma.

-Aç ve susuz bırakma,

-Çıplak gezdirme.

Eziyet Suçunda Manevi Unsur

Eziyet suçu kastla işlenen bir suçtur. Bu kast, sistematik eylemlerin tamamında, en azından işin sürekli hale gelmesine kadar gereklidir. Burada saikin önemi yoktur. Failin, aynı amaçla, sürekli ve sistematik bir şekilde eziyet teşkil eden eylemlerde bulunması yeterlidir.

Eziyet Suçunun Yaptırımı Ve Nitelikli Hâli

Eziyet suçunun cezası TCK m.96/1 uyarınca eziyet suçunun işleyen kimse, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

Eziyet suçunun nitelikli hali ise TCK m.96/2’de öngörülmüştür.

-Çocuğa, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye ya da gebe kadına karşı,

-Üstsoy veya altsoya, babalık veya analığa, eş veya boşandığı eşe karşı,

İşlenmesi halinde, fail 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

Eziyet Suçunu Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme Ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Eziyet suçunu işleyen kimseye verilen ceza, cezanın süresi nazara alındığında TCK m.50’ye göre;

• a) Adlî para cezasına,
• b) Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle, tamamen giderilmesine,
• c) En az iki yıl süreyle, bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkânı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmeye,
• d) Mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanmaya,
• e) Sağladığı hak ve yetkiler kötüye kullanılmak suretiyle veya gerektirdiği dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılarak suç işlenmiş olması durumunda; mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, ilgili ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınmasına, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanmaya,
• f) Mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle ve gönüllü olmak koşuluyla kamuya yararlı bir işte çalıştırılmaya,

Çevrilemeyecektir.

Ancak koşulları bulunduğu takdirde ceza alt sınırdan tayin edilirse CMK m.231 uyarınca hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı (hagb) verilebilecek veya TCK m.51’e göre ertelenebilecektir.

Bu maddede belirlenen ceza kendisine verilen kimse hakkında, hapis cezasının süresi kadar TCK m.53 uyarınca belli haklardan yoksun bırakılacak, ayrıca bu suç TCK m.53/1’deki yetkileri kötüye kullanılması suretiyle işlenirse cezanın infazından geçerli olmak üzere verilen cezanın yarısından bir katına kadar da bu hakları kullanmaktan yoksun bırakılabilecektir.

Eziyet Suçunda Kovuşturma Usulü, Görevli Ve Yetkili Mahkeme, Uzlaşma Ve Zamanaşımı

Eziyet suçunda kovuşturma usulü ise TCK m.96’da düzenlenen suçların tamamı re’sen takibi gereken suçlardandır, takibi şikâyete bağlı değildir.

Eziyet suçunda görevli mahkeme 5235 s. K.’un 10-14. Maddesine göre Asliye Ceza Mahkemesinin görev alanına girer.

Eziyet suçunda yetkili yargı mercii ise eziyet eyleminin yapıldığı yerdeki, eylemler değişik yerlerde gerçekleştirilmişse, son eylemin yapıldığı yerdeki yargı merciidir.

Eziyet suçu, uzlaşmaya tabi suçlardan değildir.

Eziyet suçunda zamanaşımı süresi, suçun temel şeklinde dava zamanaşımı süresi 8 yıl, nitelikli halinde ise zamanaşımı süresi 15 yıldır.

Eziyet Suçu’na Dair Yargıtay Kararı

YARGITAY 8. Ceza Dairesi 2020/1013 E. , 2020/14058 K.

Suça sürüklenen çocuk hakkında mağdur …’e yönelik kasten yaralama suçundan verilen hükümle ilgili olarak, suça sürüklenen çocuğun mağduru ranzaya bağladığı nevresimin ucunu yakarak sağ elinin yanmasına neden olduktan sonra çok kısa bir zaman aralığında sopa ve hortum vurmak suretiyle tekrar darp edilmesi şeklinde gerçekleşen eylemlerinin süreklilik arzeder bir tarzda işlenmesi nedeniyle kül halinde eziyet suçunu oluşturduğunun kabulü gerektiğinden, ayrıca yaralama suçundan mahkûmiyetine hükmedilemeyeceğinden bu suçtan verilen kesin karar yönünden kanun yararına bozma yoluna gidilmesi mümkün görülmüştür.