Vekalet Ücreti Hesaplama

Vekalet ücreti; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ilgili hükümleri gereği, müvekkil tarafından avukata ödenen ücrettir. Avukat ve vekaleti üstlenilen (müvekkil) arasında bir vekalet sözleşmesine dayanılarak avukatlık hizmeti icra edilebileceği gibi, vekalet sözleşmesi olmadan da hukuk danışmanlığı hizmeti sağlanabilir. Avukatlık mesleğine ilişkin yasal düzenlemeleri ihtiva eden 1136 sayılı Kanun’un 164.maddesinde düzenlenen vekalet ücreti veya avukatlık ücreti:

• Avukatlık ücreti, avukatın hukukî yardımının karşılığı olan meblâğı veya değeri ifade eder.

Avukat ve müvekkil arasında yazılı ya da sözlü şekilde tesis edilen bir sözleşmeye istinaden avukat marifetiyle icra edilen hukuki iş ve işlemlere (avukatlık hizmeti) mukabil, müvekkil tarafından avukata verilen bedele avukatlık ücreti, vekalet ücreti adı verilir. Vekalet ücreti, avukat ve müvekkil arasında, ilgili kanun hükümlerine aykırı olmaması şartı ile, her sene Türkiye Barolar Birliği tarafından yayınlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde düzenlenen miktar ve oranlardan az olmamak kaydıyla serbestçe kararlaştırılır.

Avukatlık ücreti, dava değeri ya da mahkeme tarafından hükmedilecek şeyin değeri yahut paranın belirli bir yüzdesi oranında kararlaştırılabilir. Vekalet ücreti, davanın kazanılması ya da kaybedilmesinden bağımsızdır. Bu itibarla avukat, davayı kazansa da kaybetse de yasa gereği avukatlık ücretine hak kazanır. Ücretin belirlenmesinde düzenlemede bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi; avukatın ücretinin belirlenmesinde, avukatın emeği, çabası, işin önemi niteliği ve davanın süresi göz önünde tutulur, hükmüne yer yermiştir.

Avukat ile kişi arasında düzenlenen sözleşmede vekalet ücretinin belirlenmemiş olması, ücret sözleşmesinin belirgin olmaması, taraflar arasında yazılı ücret sözleşmesinin mevcut olmaması, ücretin tartışmalı olması veya ücret sözleşmesinin ücrete dair hükmünün geçersiz kabul edilmesi durumunda, değeri para ile ölçülebilir nitelikte dava ve işlerde Avukatlık Asgari Üret Tarifesinde düzenlenen miktar ve orandan az olmamak kaydıyla;

• Ücret itirazlarını incelemekle yetkili merci marifetiyle davanın kazanılan kısmı için, avukatın emeği göz önünde bulundurularak ilamın kesinleştiği tarihteki davaya konu şeyin değerinin %10’u ile %20’si arasında bir meblağ,
• Değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde ise Avukatlık Asgari ücret Tarifesi hükümleri uygulanarak avukatlık ücreti belirlenir.

Dava süreci ne aşamada olursa olsun, icra veya dava takibi işini üstlenen avukat, tarife düzenlemeleriyle hüküm altına alınan ücretin tamamına hak kazanır.

Dava veya takip neticesinde karşı tarafa yüklenen vekalet ücreti, avukatlık ücretine ilişkin merak edilen hususlardandır. Bu husus, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu m.164 ile yanıt bulmaktadır. Buna göre; dava neticesinde, kararla, tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekalet ücreti avukata ait olup bu ücret, müvekkilin borcu dolayısıyla mahsup ya da takas edilemez.

Vekâlet Ücreti Nedir?

Vekalet ücreti; noterlik marifetiyle çıkarılan vekaletnameler için ödenen ücret ve hukuki hizmetler için avukata ödenen ücret olmak üzere iki farklı ücreti ifade eder. Avukat için ödenen vekalet ücretine avukatlık ücreti denir ve bir üst paragrafta etraflıca izah edilmiştir. Noterliklere başvurmak suretiyle çeşitli vekaletnamelerin çıkarılabilmesi adına, başvuru sahibi tarafından ödenmesi gereken ücret de vekalet ücreti kapsamında değerlendirilir.

Vekâlet Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Türkiye Barolar Birliği tarafından Resmi Gazetede yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi, yürürlüğe girdiği yılda neticelenen dava ve işlemlerde ödenmesi gereken asgari vekalet ücretini düzenler. Vekalet ücreti, yani avukatlık ücreti maktu bir ücret değildir. Zira, avukata ödenecek vekalet ücreti; avukatlık ücret sözleşmesinden doğan ücret, dava neticesine göre karşı tarafça ödenmesi gereken yasal vekalet ücreti ve icra vekalet ücreti olmak üzere üç farklı şekilde belirlenir.

• Avukatlık Ücret Sözleşmesi

Avukat ile müvekkil arasında düzenlenen, akdi vekalet ücretini doğuran sözleşmeye avukatlık ücret sözleşmesi adı verilir. İşbu sözleşme ile birlikte tarafların (müvekkil – vekil) borçları belirtilir. Kendisine verilen işi, mesleğinin gerektirdiği yükümlere göre ifa etmekle borçlu taraf vekil (avukat); . İfa edilen işe mukabil belirlenen meblağı avukata ödemekle borçlu tarafsa müvekkildir. Avukatlık akdi vekalet ücreti çek ya da para ile ifa edilebilirken senet kullanılamaz.

Vekalet ücreti, o yıl için düzenlenmiş Asgari Ücret Tarifesinde belirtilen miktar ve oranlardan az olamaz. Bu noktada nispi ücret ve maktu ücret kavramlarını izah etmek gerekir. Nispi ücret; bir dava veya hükmedilecek şeyin değerinin ya da paranın %25’ini geçemez. Nispi ücretin ifade ettiği bu tavan miktarının üzerindeki sözleşmeler geçersiz değildir. Bu tür sözleşmeler, tavan miktarla sınırlı kabul edilerek geçerliliğini korur ve buna göre hüküm doğurur.

Maktu ücret, nispi ücrette olduğu gibi üst sınıra tabi bir ücret değildir. Ancak, maktu ücret kapsamında belirlenecek ücretin hakkaniyete uygun olması gerekir. Hakkaniyete aykırı olduğu düşünülen ücretlere karşı dava yolu açıktır. Vekalet ücretine ilişkin altı çizilmesi gereken bir başka husus, dava sonucuna göre ücret ödenmesi yönünde anlaşma yapılamayacağıdır. Örneğin; avukatlık ücreti, ancak dava kazanılırsa ödenecektir, şeklinde anlaşma yapılamaz.

• Karşı Tarafa Yükletilen Vekalet Ücreti

Karşı tarafa yükletilen vekalet ücreti, dava neticesinde ve mahkeme kararıyla tamamen ve sadece avukata aittir. Şu bakımdan, işbu ücretin haczedilmesi, müvekkilin borcu dolayısıyla takas ya da mahsup edilmesi mümkün değildir. Avukatlık ücret sözleşmesiyle akdedilen vekalet ücretinden bağımsız bir ücret olan karşı tarafa yükletilen vekalet ücreti; mahkeme kararıyla Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirlenen miktardan az olmamak ve üç katını aşmamak kaydıyla takdir edilerek karşı taraftan tahsil edilir.

• İcra Avukatlık Ücreti

Mahkemenin, karşı taraf vekalet ücreti ödenmesi yönündeki kararının kesinleşmesini takiben, karşı vekalet ücretini de içeren meblağın hak kazanan tarafa ifa edilmemesi halinde; söz konusu meblağın tahsili amacıyla avukat tarafından ilamlı icra takibi başlatılır. Meblağın tahsili amacıyla ilamlı icra takibi yoluna başvurulması durumuna, avukat bir de ilamlı icra takibine dair vekalet ücretine hak kazanır.

• Ücretsiz Vekalet Sözleşmesi

Türk Hukuk Sistemi, ücretsiz dava yasağı ilkesini benimser. Bu nedenle, ücretsiz vekalet sözleşmesi yapılamaz. Ücretsiz vekalet sözleşmesi yapılsa dahi 1136 sayılı Avukatlık Kanunu gereği bu tür bir sözleşmeyi yapan avukat, aynı Kanunun 164/4 hükmü uyarınca ücrete hak kazanır. Dolayısıyla;

• Değeri para ile ölçülebilir dava ve işlerde, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde düzenlenen miktar ve oran alt sınır olacak biçimde, ücret itirazlarını incelemekle görevli merci tarafından davanın kazanılan bölümüne dair, avukatın emeği kapsamında, mahkeme kararının kesinleştiği tarihteki değerin %10’u ile %20’si arasında avukatlık ücreti belirlenir.
• Değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde düzenlenen maktu ücretler referans alınır. Fakat bu tür bir durumda, ilgili Baronun Yönetim Kuruluna bildirimde bulunulmalıdır. Bildirim üzerine, söz konusu avukat hakkında ilgili Baro tarafından disiplin cezası verilir.

Vekalet Ücreti Neye Göre Belirlenir?

Vekalet ücreti; 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 164.maddesinde “ Avukatlık ücreti, avukatın hukukî yardımının karşılığı olan meblâğı veya değeri ifade eder. Yüzde yirmibeşi aşmamak üzere, dava veya hükmolunacak şeyin değeri yahut paranın belli bir yüzdesi avukatlık ücreti olarak kararlaştırılabilir. İkinci fıkraya göre yapılacak sözleşmeler, dava konusu para dışındaki mal ve haklardan bir kısmının aynen avukata ait olacağı hükmünü taşıyamaz.” Şeklinde düzenlenmiştir.

Vekalet ücreti, 1136 sayılı Kanun’unda düzenleme altına alınan vekalet ücreti hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla; avukattan talep edilen hukuki iş, işlem, uyuşmazlık veya davanın iş yüküne, dosyaya esas teşkil eden uyuşmazlığın vasfına vs. birçok faktör değerlendirilerek avukat ve avukat yardımına başvuran kişi arasında serbestçe kararlaştırılır.

Vekâlet Ücreti Hesaplama Aracı Ne Kadar Güvenilir?

Vekalet ücreti hesaplama araçları; vekalet ücretine konusu (icra takipleri için – konusu para olan davalar için), mahkeme (icra mahkemeleri, sulh mahkemeleri, sulh ceza/infaz mahkemeleri, asliye mahkemeleri, tüketici mahkemeleri, fikri ve sınai mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri | duruşmalı, idare ve vergi mahkemeleri | duruşmasız) ve tutar bilgisi girmek suretiyle vekalet ücreti hesaplar. Baroların resmi web siteleri üzerinden paylaşılan hesaplama araçlarını kullanmak, daha güvenli ve isabetli sonuçlar verecektir.

Avukat Vekalet Ücreti Hesaplama

Avukat tarafından icra edilen hizmetlere karşılık müvekkil tarafından ödenen ücrete, avukat vekalet ücreti adı verilir. Avukat vekalet ücreti; Türkiye Barolar Birliği tarafından Resmi Gazetede yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirlenen miktar ve orandan daha az olmamak kaydıyla, talep edilen hukuki işin avukata yükleyeceği iş yükü göz önüne alınarak müvekkil ve avukat arasında serbestçe kararlaştırılan vekalet ücretidir.

Sigorta Tahkim Vekalet Ücreti Hesaplama

Avukatlık ücreti; 6100 sayılı Kanun m.323/ğ hükmü ile 441/e hükmü ve 1136 sayılı Kanun’un ilgili hükmü uyarınca, AAÜT ile belirtilen miktar ve oranın altına olmamak kaydıyla, avukat ve avukat yardımına başvuran kişi arasında serbestçe kararlaştırılır. Buna mukabil, sigortacılığa dair uyuşmazlıkların tahkimde çözümlenmesinde, 5684 sayılı Kanun’un ; Talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine hükmolunacak vekâlet ücreti, AAÜT ile belirlenen vekâlet ücretinin beşte biridir.” Hükmüne yer verilmiştir.

5684 sayılı Kanun’un ifade edilen madde hükmü ve gerekçesi, Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça hazırlanmış ve Bakanlar Kurulu Kararı ile kanun tasarısı olarak TBMM’ye sevk edilerek TBMM tarafından kabul edilmiştir. Bakanlık, Sigortacılık Kanunu m.30/17’ye dayanarak yürürlüğe giren Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik m.16/13’te şu düzenleme hüküm altına alınmıştır.

• “Tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biridir.”

İfade edilen hükümlere göre, taraflardan biri yahut her ikisinin istemi üzerine kısmen veya tamamen reddedilmesi halinde, taraflar aleyhine hükmolunacak vekalet ücretinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenecek vekalet ücretinin %20’si olması gerektiği ve tahkim yargılamasında tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, Hakem Heyetleri tarafından tarafların lehine ya da aleyhine hükmolunacak vekalet ücretinin Tarife’de belirtilen işler için belirlenen vekalet ücretinin %20’si olması gerektiği açıktır.

Reddedilen Miktar Üzerinden Vekalet Ücreti Hesaplama

Reddedilen miktar üzerinden vekalet ücreti hesaplama, vekalet ücreti hesaplamaya ilişkin uygulamada merak edilen bir diğer konudur. Bu konuda dikkat edilmesi gereken iki önemli husus vardır. Bunlardan ilki, reddedilen tutar vekalet ücretinin, kabul edilen miktarın vekalet ücretinden fazla olamayacağı; ikincisi ise, davanın tamamen reddedilmesi halinde tamamı üzerinden karşı vekalet ücreti çıkacağı hususudur.

İcra Dairesi Vekalet Ücreti Hesaplama

İcra dairesi vekalet ücreti hesaplama noktasında, icra takiplerinde avukat tarafından talep edilecek yasal vekalet ücretinin asgari sınırlarını ifade edeceğiz. İçeriğimizde ifade edilen miktarlar ve oranlar, Türkiye Barolar Birliği Tarafından güncellenerek Resmi Gazetede Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi kapsamında yayımlanır. Yayımlanan tarifede belirtilen miktar ve oranlardan daha az bir miktar ya da oran üzerinden vekalet ilişkisi kurulamaz.

Yargı yerleri ile icra ve iflas dairelerinde yapılan ve konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen hukuki yardımlara ödenecek ücret, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre şu şekildedir:

Kamu Avukatı Vekalet Ücreti Hesaplama

Kamu avukatı vekalet ücreti hesaplama söz konusu olduğunda, 2022 yılı AAÜT ile belirtilen asgari vekalet ücretlerini ifade etmek gerekirse;

2024 Yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi

Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi; avukatın icra edeceği hukuki iş, işlem, uyuşmazlık ve davada alacağı en az ücreti belirler. İşbu tarife, Türkiye Barolar Birliği tarafından her yıl düzenlenerek Resmi Gazetede yayımlanır. 2024 yılı için yayımlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için buraya tıklayınız.