Asalet tasdik, aday memurluktan asli memurluğa geçişini ifade eder. Merkezi ya da kurum sınavlarını başarıyla tamamlayarak kamu kurum ve kuruluşlarında devlet memurluğu kadrosuna girmeye hak kazanan kişiler bir dönem aday memurluk süreci geçirir.
1 yıldan az 2 yıldan fazla olmamak şartıyla bu geçiş sürecinde adaylar çeşitli staj, eğitim ve geçici görevlendirmelerle bir değerlendirmeye tabi tutulur. Bu sürecin sonunda adaylardan liyakat ve becerilerinin ispatı, disiplin cezası almamış olması ve uygun tutum, davranış ve hareketlerde bulunması beklenir.
Aday memurluk sürecinin usulüne uygun biçimde tamamlanarak asli devlet memuru statüsüne tabi olunması durumuna asalet tasdik denir. Adaylık sürecinde memurluk statüsüne uygun olmayan hal ve davranışlar, alınan başarısız eğitimler ve disiplin cezaları aday kişinin memurluktan ilişiğinin kesilmesiyle sonuçlanır.
Adaylığa Kabul Edilme
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu madde 54’e göre: Girilen sınavlar ve mülakatlar sonucu devlet memuru statüsüne tabi olmaya hak kazanan memurların aday memurluk süreci başlamış olur. Asalet tasdiki durumu 1 yıldan önce olmamak kaydıyla 2 yılın sonunda kesinleşir. Memur adayı kişilerin kurumlar arası geçişi mümkün değildir.
Aday memur Kamu Personeli Seçme Sınavı’na yeniden girmek suretiyle farklı bir kamu kurumunda göreve başlayabilir. Bu durum yeniden atama olarak ifade edilir. Kurumlar arası geçiş ancak bu sayede mümkün olur. Aday memurun kurum içindeki görevi ve görevini icra edeceği yer ise asli memur gibi değiştirilebilir.
Adaylık Süresi İçinde Göreve Son Verme
“Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişkileri kesilir. İlişkileri kesilenler ilgili kurumlarca derhal Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.”
Aday tasdik sürecindeki memurların hal ve hareketleri, başarı ve göreve devamsızlık durumu adaylık süresi içinde memurlukla ilişiğinin kesilmesine neden olabilecek parametrelerdir. Aday memurun devamsızlık yapması, alınan eğitim ve staj devlerinde aldığı başarısız sonuçlar ve devlet memurluğuna bağdaştırılamayacak hal ve hareketlerde bulunması adaylık süresi içinde göreve son verme ile sonuçlanır.
Adaylık Süresi Sonrası Göreve Son Verme
Asalet tasdik, adaylık sürecinin sonunda aday memurun genel intibahı ve başarısız döneminden dolayı onaylanmayabilir. Kişinin asalet tasdikinin onaylanmaması somut delillere dayandığı sürece hukuken bir sorun teşkil etmemektedir.
Bu durumda kişinin kurumdan ilişiği kesilir. Adaylık süreci boyunca yukarıda sayılan parametrelerin hiçbirinde sorun yaşanmasa dahi ilgili adayın terör örgütü iltisakı tespit edilirse asaleti tasdik edilmez. Bu durumda kişinin asalet tasdik davası açması gerekmektedir.
Asalet Tasdik Davası
Asalet tasdik davası, 60 gün içinde asaleti tasdiklenmeyen aday memurlar tarafından idare mahkemesine açılır. 60 günlük hak düşürücü süre, işlemin tebliğinden itibaren geçerli olup dava açacak kişilerin bu süreye dikkat etmesi gerekmektedir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 56. ve 57. maddesine göre ve son dönemlerde aday memurların terör örgütü iltisaklı olduğu gerekçesiyle adaylık sürecinde veya sürecin sonunda asaletinin tasdik edilmemesi üzerine yoğunlaşmıştır. Danıştay bu gibi durumlarda Cumhuriyet Başsavcılıklarının verdiği takipsizlik kararını önemli bir ölçüt olarak göz önünde bulundurmaktadır.
Hakkında terör örgütüyle iltisaklı olma durumundan soruşturma açılan kişilere daha sonra verilen takipsizlik kararı asalet davanın akıbetini etkilemektedir. Asalet tasdik davası dikkat edilmesi gereken detayları barındıran ve profesyonel bir yardım gerektiren bir davadır.
Asalet Tasdik Sorgulama
Asalet Tasdik sorgulaması E-Devlet ve turkiye.gov.tr üzerinden yapılabilir. Bu sorgulama kolluk kuvvetleri için de geçerlidir. Kolluk kuvveti olarak görev yapan polis memurları E-devlet ve Polnet üzerinden asalet tasdik edilip edilmediği öğrenebilirler.
Ayrıca aday memura asaleti tasdik edilmediği durumlarda resmi tebligat yapılmaktadır. Resmî belgenin tebliğ edilmesinden itibaren kişinin asli memurluk statüsüne erişmesi mümkün değildir. Çalıştığı kurum ile ilişiği resmi ve fiili olarak kesilir.
Sözleşmeli Personel Asalet Tasdiki
Asalet tasdik, kamu kurum ve kuruluşlarında sözleşmeli bir biçimde istihdam edilen kişiler için önem teşkil etmemektedir. Kişi ile kurum arasında sözleşme belirli aralıkla yenilenir. Dolayısıyla tasdik edilecek bir kadro olmadığı gibi buna ihtiyaç da yoktur.
Kurumlar arası farklılık göstermekle birlikte birkaç yılda bir belirli parametrelere göre değerlendirilen ve sözleşmeleri duruma göre devam eden çalışanlar için asalet tasdik süreci yaşanmaz. Sözleşmeli personel, çalışma şartları ve koşulları aynı olsa dahi özlük hakları, işe alım sürecindeki uygulamalar yönüyle kadrolu olarak nitelendirilebilecek personelden ayrılır.
