Anlaşmalı boşanma davası, Türk Medeni Kanunu’nun 166.maddesinin 3.fıkrasında düzenlenmiştir. Anlaşmalı boşanma, en az 1 yıl süren evliliklerde, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi ile olur. Anlaşmalı boşanma davasında, evliliğin temelden sarsılmış olduğu kabul edilir.
Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Nelerdir?
Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için;
- Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
- Eşlerin birlikte başvurması veya bir eşin, diğerinin davasını kabul etmesi gerekir.
- Mahkeme tarafları bizzat ve aynı anda dinlemeli ve tarafların iradelerini serbestçe açıkladığına kanaat getirmelidir.
- Anlaşmalı boşanma protokolü mahkemece uygun bulunmalıdır.
- Protokolde boşanmanın mali sonuçları ve müşterek çocukların durumu düzenlenmiş olmalıdır.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nerede ve Nasıl Açılır?
Anlaşmalı boşanma davasını eşlerden biri veya ikisi beraber, Anlaşmalı Boşanma Protokolü ve dava dilekçesi ile birlikte Aile Mahkemesine başvurup, gerekli harç ve giderleri ödedikten sonra anlaşmalı boşanma davasını açabilir. Yetkili mahkeme eşlerin birlikte oturduğu yerin Aile Mahkemesidir. Bu yetki kesin yetki kuralı olmadığı için taraflarca itiraz edilmezse başka bir yerdeki mahkemede de bu dava görülebilir. Mahkeme resen yetkiye bakamaz. Aile Mahkemesi yoksa Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Dava açıldıktan bir süre sonra, Mahkemece tensip zaptı düzenlenir ve eşlere duruşma günü bildirilir. Tarafların duruşmaya gelmesi zorunludur, çünkü hâkimin tarafları dinleyip, anlaşmalı boşanma protokolünü kendi rızalarıyla onaylayıp imzaladıklarına kanaat getirmesi için tarafların hiçbir tehdit ve baskı altında olmadan hür iradeleri ile boşanmak istediklerini söylemeleri ve duruşma tutanağına geçirilen beyanlarını imzalamaları gerekir.
Anlaşmalı Boşanma Nasıl Olur?
En az bir yıldır devam eden evliliklerde, her iki tarafın da boşanmak istemesi ve boşanmanın fer’ileri ile çocukların durumu hakkında anlaşmaları halinde anlaşmalı boşanma davası yoluna gidilebilir. Anlaşmalı boşanma süreci genel çerçevede şu şekilde olur:
- Taraflar boşanma kararı alır.
- Her iki taraf da boşanmanın mali sonuçlarının tamamında ve çocukların velayeti hususunda anlaşır.
- Anlaşılan hususlar, net ve açık bir şekilde protokole aktarılır.
- HMK’de belirtilen unsurları içerecek şekilde dava dilekçesi hazırlanır.
- Hazırlanan dilekçe ve ekinde yer alan protokol ile aile mahkemesine (yoksa asliye hukuk mahkemesi) başvurulur.
- Yargılama için gereken harç ve masraf ödemeleri yapılır.
- Tensip zaptı düzenlenmeden önce mahkeme kalemi ile görüşülüp duruşma günü alınır. Duruşma günü alınmazsa taraflara tebliğ edilecek tensip tutanağında belirtilen tarihte duruşma yapılır.
- Her iki taraf da duruşmaya bizzat katılır.
- Taraflar, mahkemeye sundukları protokolde yer alan düzenlemeleri hür iradeleri ile kabul ettiklerini sözlü olarak hakim huzurunda beyan eder.
- Hakim, gerekli görmesi halinde protokolde değişiklik yapabilir. Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için bu değişikliklerin taraflarca onaylanması gerekir.
- Duruşmanın tamamlanmasını takiben gerekçeli karar yazılır.
- Gerekçeli karar, taraflara iletilmek üzere tebliğe çıkarılır.
- Kararın alınmasını izleyen iki haftalık süreçte istinaf kanun yoluna başvurulabilir.
- İstinaf süresi beklenmek istemiyorsa her iki taraf da istinaftan feragat dilekçesi vermek suretiyle bu sürenin dolmasını beklemeyebilir.
- İstinaf süresi tamamlandıktan sonra taraflardan birinin talebi üzerine boşanma dava dosyasına kesinleştirme şerhi düşülür ve işbu kararın ilgili nüfus müdürlüğüne bildirilmesi istenir.
Anlaşmalı boşanma nasıl olur sorusuna genel olarak bu şekilde yanıt verebiliriz.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir ve Nasıl Olmalıdır?
Anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların, boşanmanın mali sonuçlarını (nafaka, maddi-manevi tazminat) ve müşterek çocukların durumunu (velayet, kişisel ilişki) düzenledikleri bir sözleşmedir. Bu sözleşmenin, hâkim tarafından uygun bulunması şarttır. Peki sözleşme nasıl olmalı ve hangi hususları içermelidir?
TMK md.166/3’e göre; “…hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.” Buna göre;
- Protokolde boşanmanın mali sonuçları hususunda anlaşma sağlanmış olmalıdır. Boşanmanın mali sonuçları şunlardır;
– Maddi Tazminat
– Manevi Tazminat
– Yoksulluk Nafakası
- Taraflar çocukların durumu hususunda da anlaşmış olmalıdır. Yani; velayet, kişisel ilişki ve iştirak nafakası konularında anlaşmış olmalıdırlar.
- Bunlar dışında, mal paylaşımı veya altın alacağı hususlarında da anlaşma yapabilirler.
- Protokol, kanuna aykırı hususlar içermemeli ve koşula bağlanmamalıdır.
- Protokolde, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu dışındaki hususlarda anlaşma varsa, bu anlaşmalar da bağlayıcıdır. Örneğin; kadının, boşanmadan sonra kendi soyadını kullanacak olması, taşınmaz veya araç devretme anlaşması (mal rejimi), kira veya aidat ödeme anlaşması vb.
- Boşanma kararı kesinleşmeden protokolde değişiklikler yapılabilir.
- Hâkim kendisi de, tarafların ve çocukların menfaati için protokolde değişiklik yapabilir. Ancak bu değişikliklerin taraflarca da kabul edilmesi gerekir.
- Anlaşmalı boşanma protokolü, aile mahkemesi hâkimi tarafından onaylanmalıdır.
Buradan anlaşmalı boşanma protokolü örneği ne ulaşabilirsiniz.
Anlaşmalı Boşanma Dava Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Eşlerden biri, birlikte ikamet ettikleri yer Aile Mahkemesine (yoksa Asliye Hukuk Mahkemesine) hitaben, kendisinin ve eşinin isim-soy isim, TC ve adres bilgilerinin yer aldığı bir dilekçe yazmalıdır. Dilekçede evliliğin sürdürülmesine imkân kalmadığını ve anlaşmalı olarak boşanmak istediklerini belirtmelidir. Boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu ile ilgili yapılan anlaşma da dilekçede anlaşılır bir şekilde yazılmalıdır.
Buradan anlaşmalı boşanma dava dilekçesi örneği ne ulaşabilirsiniz.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma davası, anlaşmalı boşanma protokolü ve dava dilekçesi ile birlikte açılır. Dava açıldıktan sonra mahkeme bir tensip zaptı düzenler. Mahkemenin duruşma günü verebilmesi için, dilekçe (cevap, cevaba cevap vs.) aşamalarının tamamlanması gerekir. Taraflar süreci hızlandırmak isterse, boşanma davası açıldıktan sonra dosyaya; dilekçe aşamalarına ilişkin süreleri kullanmak istemediklerini ve duruşma günü verilmesi istediklerini belirttikleri bir dilekçe verebilirler. Dilekçenin verilmesinden sonra mahkeme duruşma günü verir. Kesin olmasa da; genelde bir iki ay sonrasına duruşma tarihi verilebilmektedir.
Duruşmada taraflar dinlenir ve protokol de uygun bulunursa tarafların boşanmasına karar verilir. Boşanma kararının kesinleşmesi için, gerekçeli kararın yazılıp taraflara tebliğ edilmesinden sonra tarafların iki haftalık süre içerisinde kanun yollarına başvurmaması gerekir. Burada da yine tarafların süreci hızlandırma imkânı bulunmaktadır. Taraflar, mahkeme kalemine giderek kanun yollarına başvurmaktan vazgeçme dilekçesi verebilirler. Bu durumda karar kesinleşir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ücretleri Nedir?
Anlaşmalı boşanma davası açılırken, başvurma harcı, peşin harç ve gider avansı yatırılması gerekmektedir. Bu masraf ve harçlar her yıl değişmektedir. 2024 yılı için anlaşmalı boşanma davası açmak için yaklaşık 1500 TL tutmaktadır.
Anlaşmalı Boşanma Nasıl İptal Edilir?
Anlaşmalı boşanma davasında, taraflar, karar verilmeden önce davadan feragat edebilir. Davacı eş, boşanma davasından feragat ettiğine dair beyanını dava açtığı mahkemeye dilekçe ile veya duruşmada sözlü olarak sunabilir.
Anlaşmalı boşanma davasının gerekçeli kararı yazıldıktan sonra taraflara tebliğ edebilir. Taraflar, 2 haftalık itiraz süresi içerisinde itiraz edebilirler.
Çekişmeli Boşanma Anlaşmalı Boşanmaya Çevrilebilir Mi?
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle açılan bir çekişmeli boşanma davasını; taraflar, bizzat beyanda bulunup, boşanma ve fer’ileri konusunda anlaştıklarını ve düzenledikleri protokol gereğince anlaşmalı boşanmaya karar verilmesini istediklerini söyleyerek anlaşmalı boşanma davasına çevirebilir. Özel boşanma sebeplerine dayalı çekişmeli boşanma davaları ise usulüne uygun yapılacak bir ıslah halinde anlaşmalı boşanma davasına çevrilebilir.
Anlaşmalı Boşanma Davası İçin Avukat Tutmak Zorunlu Mudur?
Anlaşmalı boşanma davası için avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak tarafların hak kaybına uğrayabilecekleri göz önüne alındığında profesyonel bir yardım almak kişilerin yararına olabilir. Avukatların, hukuki süreçteki etkin rolü çok önemlidir. Sürecin daha hızlı sonuçlanması ve tarafların herhangi bir maddi veya hukuki kayba uğramaması için bir boşanma avukatı ile anlaşmak ve hukuki destek almak daha sağlıklı olacaktır.
Anlaşmalı Boşanma İçin Avukatlara Ödenen Ücret Ne Kadardır?
Anlaşmalı boşanma davaları için avukatlara ödenecek ücret, çekişmeli boşanma davalarına göre daha az emek ve mesai harcanmasını gerektirdiği için taraflar açısından daha makul olmaktadır. Bu ücret Türkiye Barolar Birliği ve avukatların bağlı bulunduğu barolarca her yıl yeniden belirlenmektedir. Antalya Barosu tarafından anlaşmalı boşanma davaları takibi için bir avukatın alması gereken asgari ücret ise Antalya Barosu 2024 Yılı Tavsiye Niteliğindeki Ücret Tarifesinde belirlenmiştir.
Anlaşmalı Boşanma Avukatı Ne İş yapar?
Anlaşmalı boşanma avukatı, boşanma davasının stresi ve sıkıntısını çekmek istemeyen kişilerin bu süreci ortak konularda anlaşarak daha hızlı ve kısa sürede bitirme iradelerini organize eden ve her iki tarafında bilgilendirilmesini, bu sürecin daha verimli ve profesyonel olarak takip edilmesini sağlayan avukattır.
Anlaşmalı Boşanmada Hukuki Danışmanlık
Anlaşmalı boşanma davası açmaya karar veren eşler, boşanma davasında hak ve menfaatlerini korumak için alanında uzman bir boşanma avukatından hukuki danışmanlık almaları önemlidir.
