Yapı Kayıt Belgesi Nedir?
İdare Hukuku’nu ilgilendiren konulardan biri de yapı kayıt belgesidir. Bu belge bazı durumlarda yapı kayıt sisteminde yer almamasına rağmen inşa edilen yapılar için verilebilmektedir. Yapı kayıt belgesinin bir denetime tabi olmadan verilmiş olması durumunda idare tarafından iptal edilebilmesi söz konusudur.
Yapı kayıt belgesi iptali söz konusu olduğunda ilgili kişilerin hukuk yoluna başvurması zorunludur. Bu durumda da İdare Mahkemesi’ne dava açılması gerekir. Yapı kayıt belgesi iptal edilen binaların bazı şartları taşımasına rağmen yapı kayıt sisteminde kaydı bulunmaz.
Yapı Kayıt Belgesi Kim Tarafından İptal Edilebilir?
Yapı kayıt belgesi almış olan binaların bazı durumlar karşısında belgeleri iptal edilebilir. Yapı kayıt belgesi kim tarafından iptal edilebilir? Sorusunun yanıtı da merak edilenler arasındadır. Bu tür belgeleri iptal edebilecek olan merci Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleridir. Bazı durumlarda hukuka uygun olmayacak şekilde bu belgelerin iptali söz konusu olabilmektedir. Yapı kayıt belgeleri iptal edilen kişilerin dava açma hakkı bulunurken İdare Mahkemesi’ne dilekçe vermek sureti ile dava açılmalıdır.
Yapı Kayıt Belgesi Verilmesi
Yapı kayıt belgesi verilmesi için yapının ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı olmak koşulu ile 31.12.2017 yılından önce yapılmış olması gerekir. Bu belge geçici nitelik taşır. Verilme amacı ise; yapının imar durumuna ve ruhsata uygun hale getirilene kadar kayıt altına alınması ve kullanımı içindir.
Yapı kayıt belgesi Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından verilirken e-devlet uygulaması üzerinden bu belge alınabilir. Devletle vatandaş arasındaki imar mevzuatına aykırı olduğu halde fiilen kullanılan binaların kayıt altına alınmasına yardımcı olan çeşitli uygulamalardan yararlanılır. Bunlardan biri de yapı kayıt belgesidir.
Yapı Kayıt Belgesi Alma Koşulları
Yapı kayıt belgesi alma koşulları aşağıdaki gibidir:
- Ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı yapılmış binalar bu belgeyi alabilir.
- 12.2017 tarihi öncesi yapılmış olan binalar yapı kayıt belgesine başvurabilir.
- Yapı kayıt belgesi harç ödemesi yapılmalıdır.
- Yapının yapı kayıt belgesi düzenlenemeyen yerlerde inşa edilmemiş olması gerekir.
Yapı Kayıt Belgesi Kimler Alabilir?
Yapı kayıt belgesi alabilecek olan kişiler yapı maliklerinden herhangi biri olabilir. Bunun yanı sıra yapı malikinin vekili de müracaatta bulunabilir. E-Devlet sistem, üzerinden başvuru yapılması zorunludur.
İmar Barışı ve Yapı Kayıt Belgesi
İmar barışı düzenlemesi uyarınca devletle vatandaş arasında uzlaşma sağlanması amaçlanır. Bu kapsamda ise ruhsatı olmayan ya da ruhsat ve eklerine aykırı olan binaların kayıt altına alınması için imar kanununda düzenlemeler yapılmaktadır. İmar Kanunu’na eklenmiş olan geçici madde uyarınca 31.12.2017 yılından önce yapılmış ruhsat ve ruhsat eklerine aykırı binalara yapı kayıt belgesi verilebilmektedir.
Yapı kayıt belgesi imar barışı sonrasında düzenlenen bir belgedir. İmar barışı düzenlemesi yapılmak sureti ile imar mevzuatına aykırı yapılmış olan binaların haklarında henüz bir tespit işlemi yapılmamış ya da yıkım kararı uygulanmamış ise kayıt altına alınmaları söz konusu olmuştur. Bu düzenleme yapıların kayıt altına alınması karşılığında yenileneceği zamana kadar mevcut haliyle kullanılmasına imkân vermektedir.
Yapı Kayıt Belgesi Sunduğu Haklar
Yapı kayıt belgesi bazı hakları ilgili kişilere kazandırmaktadır. Bu haklar aşağıdaki gibidir:
- Yapının fonksiyonuna göre kullanım hakkı elde edilmesi sağlanır.
- Yapı için gerekli olan elektrik, doğalgaz ve su gibi hizmetler sunulabilir hale gelmektedir.
- Yıkım kararları iptal edilir.
- İdari para cezaları iptal edilir.
- Yapı kullanım izin belgesine gerek kalmadan cins değişikliği yapılabilir.
- Yapı kullanım belgesi olmadan kat mülkiyeti işlemleri yapılabilir.
- Yapı kullanma izin belgesi olmadan işyeri açılabilir ve çalışma ruhsatı verilebilir.
- Banka kredisi alınabilir.
