Mükerrer Ne Demek?
Mükerrer ne demek şeklindeki sorulara verilen cevaplar genellikle hukuki bilgiler içermektedir. Tekrar anlamına gelen mükerrer hukuki olarak da tekrar eden suç anlamına gelmektedir. TCK 58 maddesinde düzenlenmiş olan suçta tekerrür ile benzerlik göstermektedir. Ancak birbirinden ayrı kavramlardır.
Tekerrür ne demek? Mükerrer ne demek ve mükerrirlere özgü infaz rejiminin daha iyi anlaşılabilir olması açısından tekerrür ve mükerrer arasındaki farka kısaca değinmek gerekmektedir.
Tekerrür ve Mükerrer Farkı
Mükerrer daha çok infaz hukuku ile ilgilidir. Buna karşılık tekerrür ise ceza hukuku alanında yer almaktadır. Suçta tekerrür sanığın ilk işlemiş olduğu suçtan sonra belirli süreler içerisinde tekrar suç işlemesidir.
Mükerrer ise hakkında TCK 58 uyarınca tekerrür hükümleri uygulanan sanığın cezasının infazının ne şekilde yapılacağını ifade etmektedir. Görüldüğü gibi birbirleri ile bağlantılı olmalarına karşın tekerrür ve mükerrer farklı hukuki terimlerdir.
Mükerrer Nedir?
TCK 58 maddesinde düzenlenmiş olan suçta tekerrür halinde sanık mükerrer duruma düşmektedir. Bu durumda ise mükerrirlere özgü infaz rejimine tabi olarak ceza infaz edilmektedir. Bu niteliği göz önüne alındığında mükerrirlere özgü infaz rejiminin bir çeşit güvenlik tedbiri olduğunu söylemek mümkündür.
Genellikle belirli süreler içerisinde birden fazla suç işleyen kişiler mükerrer ne demek? Mükerrer nedir? Veya mükerrirlere özgü infaz rejimi hakkında araştırmalar yapmaktadır. Sanığın mükerrer duruma düşmesi suçta tekerrür şartlarının oluşmasına bağlıdır Bu nedenle suçta tekerrür hakkında kısaca bilgi vermek gerekmektedir.
Suçta Tekerrür Nedir?
Hakkında daha önce bir suçtan mahkumiyet kararı verilmiş ve bu kararın kesinleşmesinden sonra hükümlünün yeniden suç işlemesindir. Ancak sanık hakkında suçta tekerrür uygulanabilmesi için birtakım şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu şartlar aynı zamanda mükerrirlerine özgü infaz rejiminin şartlarını da oluşturmaktadır.
Mükerrirlere Özgü İnfaz Rejimi
Daha önce de belirttiğimiz gibi sanık hakkında mükerrirlere özgü infaz rejimi uygulanabilmesinin temel şartı TCK 58 maddesindeki suçta tekerrür şartlarının oluşmasıdır. Buna göre mükerrirlere özgü infaz rejimi şartlarını da TCK 58 maddesine göre belirtmek gerekmektedir:
- Öncelikle sanık hakkında daha önce verilmiş ve kesinleşmiş bir hükmün bulunması gerekmektedir. Ancak bu hükmün mükerrirlerine özgü infaz rejiminin uygulanması için infaz edilip edilmediğinin bir önemi bulunmamaktadır.
- Beş yıl ve daha fazla hükümlerde infazın üzerinden en az beş yıl geçmelidir.
- Beş yıldan daha az hükümlerde ise ilk suçun infazından itibaren en az üç yıl geçmesi gerekmektedir.
- Son olarak suçu işlediği sırada 18 yaşından küçük olanlar için suçta tekerrür hükümleri uygulanamaz. Dolayısıyla bu durumlarda sanık hakkında verilen cezanın mükerrirlere özgü infaz rejimine tabi olması söz konusu olmamaktadır.
Yukarıda belirtmiş olduğumuz tekerrür şartları gerçekleşmesi ile sanık farklı bir infaz rejimine göre cezasını çekmektedir. Türk Ceza Kanununda düzenlenmiş birçok suç için genellikle cezaevinde infaz süresi suçun 1/2 oranındadır. Ancak mükerrirlere özgü infaz rejiminde bu oran 2/3 olarak düzenlenmiştir.
2. Kez Mükerrirlere Özgü İnfaz Rejimi
Hükümlü için mükerrirlere özgü infaz rejiminden daha ağır bir infaz kuralına tabi olan 2. Kez mükerrirlere özgü infaz rejimidir. Sanığın ikinci kez tekerrür durumuna düşmesi yani hükmün ağırlığına göre beş ya da üç yıl içinde ikiden fazla suç işlemesi durumudur. Bu durumda mükerrirlere özgü infaz rejiminden farklı olarak sanık hakkında verilen hapis cezasının tamamı ceza infaz kurumunda geçirilmektedir.
2. Kez Mükerrirlere Af
Mükerrirlere özgü infaz rejimi bir süredir infaz kanunumuzda yer almaktadır. Ancak 2. Kez mükerrirlere özgü infaz rejiminin hukukumuzda yeni bir uygulama olduğunu söylemektedir. 2020 yılında infaz kanunumuzda yapılan değişiklik ile yasalarımızda yeri almıştır.
Bu tarihten bu yana birçok hukukçu tarafından 2. kez mükerrirlere özgü infaz rejimi eleştirilmiştir. Özellikle mükerrer nedir? Mükerrirlere özgü infaz rejimi ve mükerrer ne demek sorularıyla birlikte 2. Kez mükerrirlere af getirilip getirilmeyeceği veya bu konuda bir düzenleme yapılıp yapılmadığı araştırma konusu olmuştur.
İnfaz kanununda Haziran 2023 yılında yapılan değişiklik ile 2. Kez mükerrirlere af niteliğinde bir değişiklik beklenmiş ise de, bu konuda herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak yapmış olduğumuz araştırma neticesinde 2. Kez mükerrirlere özgü infaz rejiminin hukuka aykırı olduğu birçok kesim tarafından düşünülmektedir.
Bu konuda Ankara, İstanbul, Kırklareli ve Çankırı gibi illerde bulunan Ağır Ceza Mahkemelerince 2. Kez mükerrirlere özgü infaz rejiminin eşitlik ilkesine aykırılıktan dolayı iptali istemi ile Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunulduğu bilinmektedir. Ancak henüz bu konuda Anayasa Mahkemesince verilmiş bir karar bulunmamaktadır.
Ayrıca TBMM’de 2. Kez mükerrirlere af niteliğinde görüşülmeyi bekleyen bir yasa teklifi de bulunmamaktadır. Bir hukukçu olarak önümüzdeki yasama ve adli yıl içerisinde tartışmalı bu konunun çözüme kavuşturulacağını tahmin etmekteyiz.
TCK 58 (Madde Metni)
TCK md.58 şu şekildedir:
(1) Önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi halinde, tekerrür hükümleri uygulanır. Bunun için cezanın infaz edilmiş olması gerekmez.
(2) Tekerrür hükümleri, önceden işlenen suçtan dolayı;
- a) Beş yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren beş yıl,
- b) Beş yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren üç yıl, geçtikten sonra işlenen suçlar dolayısıyla uygulanmaz.
(3) Tekerrür halinde, sonraki suça ilişkin kanun maddesinde seçimlik olarak hapis cezası ile adlî para cezası öngörülmüşse, hapis cezasına hükmolunur.
(4) Kasıtlı suçlarla taksirli suçlar ve sırf askerî suçlarla diğer suçlar arasında tekerrür hükümleri uygulanmaz. Kasten öldürme, kasten yaralama, yağma, dolandırıcılık, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti ile parada veya kıymetli damgada sahtecilik suçları hariç olmak üzere; yabancı ülke mahkemelerinden verilen hükümler tekerrüre esas olmaz.
(5) Fiili işlediği sırada on sekiz yaşını doldurmamış olan kişilerin işlediği suçlar dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz.
(6) Tekerrür halinde hükmolunan ceza, mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilir. Ayrıca, mükerrir hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanır.
(7) Mahkûmiyet kararında, hükümlü hakkında mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin uygulanacağı belirtilir.
(8) Mükerrirlerin mahkûm olduğu cezanın infazı ile denetimli serbestlik tedbirinin uygulanması, kanunda gösterilen şekilde yapılır.
(9) Mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin, itiyadi suçlu, suçu meslek edinen kişi veya örgüt mensubu suçlu hakkında da uygulanmasına hükmedilir.
