İhtarname Nedir, Noterden Nasıl Çekilir? (Örnek İhtarname)

İhtarname; kişinin, hukuki bir durum hakkında muhatabına yönelik gerçekleştirdiği hak veya talep beyanıdır. Yazılı şekilde hazırlanan ihtarname, noterlik kanalı üzerinden muhataba çekilir. İhtarname örneği ücreti ise ihtarnamenin avukat marifetiyle düzenlenecek olması halinde; avukatın uzmanlığı ve somut olayın zorluğu dikkate alınarak belirlenir.

İhtarname Nedir?

İhtarname; sözleşme, kanunlar, gelenek ve görenekten doğan her türlü hakkın yerine getirilmesi amacıyla muhatabına gönderilen bir uyarı metnidir. İhtarnamenin içeriği ve yerine getirilmesi istenen talebin hukuksal bir boyutunun olması gerekmektedir.

Kanun, sözleşme, gelenek ve görenekten kaynaklanmayan yerine getirilmesi imkânsız veya hukuka aykırı olan her türlü talep geçersiz olarak kabul edilir. Dolayısıyla kişiler hangi uyarı ve talepleri ihtarname yoluyla belirtebileceğini yahut ihtarnamenin içeriğinin nasıl olması gerektiğini bilmek zorundadır. Aksi takdirde ihtarname hukuk nezdinde bir değer taşımaz.

İhtarname Ne İşe Yarar?

İhtarname resmi bir belge niteliği taşıdığından dolayı hukuki uyuşmazlıklarda ileri sürülebilir. Bu yolla muhatabının yükümlülüklerini yerine getirmesini isteyen kişi resmi bir şekilde bilgi vermiş ve uyarmış olur.

İhtarname dava açmadan önce uygulanması gereken bir prosedür olarak da düzenlenmiştir. Dolayısıyla bazı durumlarda dava açmanın ön şartı haline gelmiştir. Bu durumunun en bilinen örneği kira borcunu ödemeyen kiracının tahliyesi sürecidir. Borcunu ödemeyen kiracıya 2 kez haklı ihtar çekilir. Verilen 30 günlük sürede borcunu ifa etmeyen kiracıya tahliye davası açılır.

İhtarname, hukuki yükümlülüğünün yerine getirilmesine bir davet olduğundan dolayı dava süreci başlamadan hukuki uyuşmazlığın giderilmesine neden olabilir.

Sonuç olarak ihtarnamenin kişiye sağladığı yararlar;

• Resmi bir belge olarak kullanılabilmesi,
• Mahkemelerde delil olarak ileri sürülebilmesi,
• Dava açabilmek için uygulanması gereken prosedür olarak sıralanabilir.

İhtarname Nasıl Çekilir?

İhtarname çekmek amacıyla hazırlanan evrakla notere başvurulur. Kanundan, sözleşmeden veya gelenek ve görenekten doğan haklarının yerine getirilmesini isteyen kişi, talebine neden olan uyuşmazlığı ve talebini açık ve net bir biçimde yazılı olarak hazırlar. Bu belgede talep eden ve muhatabının adı soyadı, adresi ve tarih bilgisi belirtilerek ihtar çekmek isteyen kişi tarafından imzalanır. Evrak noter tarafından imzalanıp şerhi düşülerek mühürlendikten sonra muhatabına gönderilir. Böylelikle ihtarname çekme süreci başarıyla tamamlanmış olur.

İhtarname Örneği

(…) NOTERLİĞİ’NE

İhtar Eden Keşideci        : _____

(Varsa) Vekili                  : _____

Muhatap                         : _____

Konu                               : _____

Açıklamalar                    : _____

Sayın Noter, üç nüshadan mürekkep işbu ihtarnamenin bir nüshasının dairenizde mahfuz edilmesini, diğer nüshasının muhataba tebliğ edilmesini ve son nüshanın da tebliğ şerhi verilerek tarafımıza verilmesini talep ve rica ederim.

Ad Soyad

İhtarname Nereden Gönderilir?

İhtarname çekerken en sık uygulanan yöntem noter üzerinden gönderilmesidir. Ancak, tek yol ihtarnamenin noter üzerinden gönderilmesi değildir. Kişi iadeli taahhütlü posta yoluyla da muhatabına ihtarname gönderebilir.  Bu durumda PTT veya APS sistemi kullanılır.

Noter üzerinden ihtarname göndermek vatandaşlar için en işlevsel yöntemdir. Çünkü noter, evraklara resmi bir hüviyet kazandırır. Dolayısıyla noter üzerinden çekilen ihtar kişinin her yerde ileri sürebileceği bir belge niteliğini haiz olacaktır. Sonuç olarak ihtar çekmek isteyen kişilere avukatlarına danışmaları ve noter üzerinden bu işlemi gerçekleştirmeleri tavsiye edilir.

Hangi Durumlarda İhtarname Yazılır?

İhtarname özel hukuka ilişkin birçok uyuşmazlıkta kendine yer edinen bir uygulamadır. Aşağıda hallerde kişi muhatabına ihtarname çekebilir.

1. Borcunu ödememesi durumunda kiracıya ihtar: Ev sahibi borcunu ödememesi durumunda kiracıya borcunu ödemesi için ihtarname gönderebilir. Borcunu ödemesi için belirli bir süre verilen 2 haklı ihtardan kiracı hakkında tahliye davası açılır.
2. Haksız fiilin sona ermesi ve zararın tazmin edilmesi talebiyle ihtar: Haksız fiile maruz kalan kişi bunun sona ermesi ve haksız fiilden kaynaklanan zararının giderilmesi amacıyla dava açmadan önce ihtar çekebilir. Muhatabın kabul etmesi halinde dava sürecini yaşanmadan zararının giderilmesi imkânı doğabilir.
3. İşverene İhtar: İşçi işveren ilişkisinden kaynaklanan birtakım uyuşmazlıklar bulunur. İşçi kıdem ve ihbar tazminatını yahut farklı sebeplere dayanan mesai ve fazla alacaklarını ihtarname yoluyla işverenden talep edebilir. İşçilik alacaklarına ilişkin zaman aşımı süresini durdurması nedeniyle bu konularda işverene ihtar çekmek büyük önem arz eder.

İşe iade davaları sonucundan verilen mahkeme kararlarının işverene tebliği de ihtarname yoluyla yapılır. Bu ihtarname ile işverene kişinin yeniden işe başlaması için yerine getirmesi gereken yükümlülükler bildirilir.

İşçiler askerlik, evlilik ve emeklilik hususlarından kaynaklanan ve iş akdinin haklı fesih durumlarında hak kaybı yaşamamak amacıyla ihtarname gönderebilir.

4. Borçlunun temerrüde düşürülme amacıyla ihtar: Borçlar hukuku hükümlerine göre sözleşme ile edim belirlenerek taraflar borçlu ve alacaklı olarak yükümlülük altına girebilirler. Yükümlülüğünü yerine getirmeyen borçluya Türk Borçlar Kanunu hükümleri gereğince borçluya ihtar çekerek temerrüde düşürülmesi mümkündür.
5. Terk Sebebiyle İhtar: Terk, Türk Medeni Kanunu’na göre özel boşanma sebepleri arasında sayılmıştır. Boşanma tamamlanmadan önce evi terk eden kişiye eve geri dönmesi amacıyla ihtar çekilir. Kişinin eve dönmemesi durumunda boşanma gerçekleşir.
6. Ayıplı mal nedeniyle ihtar: Tüketici veya tacir satın aldığı malın ayıplı çıkması durumunda muhatabına ihtar çekmek suretiyle bildirimde bulunmak zorundadır. Bu sayede kişi bedelde indirim, masrafları satıcıya ait olmak üzere ücretsiz onarım, ayıpsız bir benzeri ile değişim ya da ücret iadesi alabilir. Tüketici malın tesliminden itibaren 30 gün içinde bildirimde bulunmak zorundadır.
7. Ön Alım Hakkı Sebebiyle İhtar: Yasal ön alım hakkı sahibi yapılan satışın kendisine noter kanalı aracılığıyla bildirilmesinden itibaren 3 ay geçtikten sonra düşer. Ön alım bildirimi yalnızca ihtarname yoluyla yapılabilir.

Mutlaka İhtarname Gönderilmesi Gereken Haller Nelerdir?

Kanunda zorunlu olarak belirtilmeyen durumlar dışında, ihtarnameye cevap verilmesi şart değildir. Şu halde, gerek kanundan gerekse mahkeme kararından doğan belirli hallerde, gelen ihtarnameye karşı yanıt vermek icap eder. Söz konusu hallerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• TBK m.347 gereğince konut ve çatılı işyeri kiralarına dair yazılı bildirimde bulunmak,
• Kiracının iki haklı ihtarname ile tahliye edilebilmesi için (ödenmemiş kira bedelleri için aynı kira dönemi içerisinde iki haklı ihtar gönderilmesi),
• Paylı mülkiyetin söz konusu olduğu durumda, paydaşlardan birine yönelik ecrimisil talebinde bulunulacak olması halinde (intifadan men bildirimi),
• İş sözleşmesinin haklı sebeple feshi dışında kalan hallerde,
• TMK m.889 gereği yapılacak dağıtıma rıza göstermeyen alacaklı, dağıtımım kesinleştiğinin kendisine tebliğini izleyen bir ay içinde yazılı bildirim yoluyla borcun ödenmesini istemelidir.

Sıralanan haller, yazılı bildirimde bulunmanın şart olduğu hallere örnek teşkil eder. Bu noktada değinmek gerekir ki ihtarnameye ilişkin hukuki meselelerde hak kaybı yaşanmaması için yetkin ve deneyimli bir avukat yardımına başvurulması faydalı olacaktır.

Noterden İhtarname Çekme Ücreti

İhtarname çekme ücreti 2024 yılı itibarıyla 600 TL ile 10.000 TL arasında değişiklik göstermektedir. Ortalama ihtarname ücreti 2024 yılı itibarıyla 1500 TL civarındadır. Fiyat aralığını bu kadar geniş olmasının sebebi sayfa sayısı arttıkça ihtarname için ödenen ücret artar.

İhtarname için ödenen ücreti olabildiğince azaltmak amacıyla hukuki taleplerin kısa ve öz bir şekilde yazılması gerekmektedir. Bu durum kişiye hem hukuki hem de maddi olarak menfaat sağlar. Böylelikle de kişi, olabildiğince az ihtarname ücreti ödemek durumunda kalırlar.

İhtarnameye Cevap Nasıl Verilir?

İhtarnameye cevap aynı şekilde ihtar çekmek suretiyle verilir. İhtarnamede bir süre verilip verilmediğine dikkat edilir. İhtarnamenin içeriğine nasıl cevap verileceği gelen ihtarın içeriğiyle doğrudan alakalıdır. Kural olarak her ihtarnameye cevap verme zorunluluğu bulunmamaktadır. Susma hakkı, ihtarda sayılı sebeplerle hukuka aykırılıkları gerçekleştirdiğiniz anlamına gelmemektedir. Ancak, bazı durumlarda hak kaybının önüne geçilmesi için ihtarnameye cevap verilmesi önemlidir.

Gelen ihtarnamenin içeriği, bu ihtarnameye karşı nasıl bir yol izlenilmesi gerektiği uzman bir avukat aracılığıyla belirlenmesi daha doğrudur. Örnek vermek gerekirse tahliye amacıyla ihtarname alan kiracı buna 7 gün içinde cevap vermek durumundadır. Dolayısıyla bu noktada süreci doğru yönetemeyen kişi kiracılığa ilişkin hak kaybına uğrayabilir.

İhtarname Çekerken Nelere Dikkat Edilmelidir?

İhtarname, işlevsel olması ve sağladığı hukuki yarar göz önüne alındığında noter üzerinden çekildiği takdirde daha büyük fayda sağlar. İhtarname çekilirken öncelikle şekil şartları yerine getirilmelidir. Buna göre;

• İhtar eden kişinin adı soyadı ve muhatabının adı soyadı,
• İkametgâh adresleri,
• İhtar çeken kişinin imzası,
• Noter imzası,
• Tarih bilgisi,
• Tebliğ şerhi,
• Mühür.

Bulunmak zorundadır.

Ayrıca konunun özeti, talep ve talebin hukuki dayanağı kısa ve öz bir biçimde belirtilmelidir. Burada gereksiz detay verilmesine gerek yoktur. Karşı tarafın anlayacağı şekilde talebini dile getiren ve şekil şartını sağlayan kişi ihtarnameyi usulüne uygun bir biçimde göndermiş olur.

İhtarname resmi bir niteliğe sahip olduğundan dolayı kişiye karşı ileri sürülebilir. Bu nedenle ihtarnamenin içeriği kişiyi ileride hukuki olarak zor durumda bırakmayacak şekilde hazırlanmalıdır.

İhtarnamede üslup mesafeli, hukuka uygun ve saygı çerçevesinde kullanılmalıdır. Bu konuda gerekli uyarılar noter tarafından yapılacak olsa dahi önceden evrakı düzgün hazırlamakta yarar vardır.

Sıkça Sorulan Sorular

İhtarname Çekilirse Ne Olur?

İhtarname çekilmesi, herhangi bir hak veya talebin muhataba bildirilmesidir. Muhataba yapılan bu bildirimle birlikte muhatap, ihtar konusuna göre bir şeyi yapma ya da yapmama yükümlülüğü altına girer. Bu sebeple, ihtarname çekilirse ne olur sorusunun yanıtı, çekilen ihtarnamenin konusuna göre farklılık arz eder.

İhtarnamenin Noterden Gönderilmesi Şart mıdır?

İhtarnamenin noterlik kanalıyla çekilmesi, hak kayıplarının önlenmesi ve ispat kolaylığı bakımından önemli avantajlar sunar. Ayrıca, ihtarname hazırlanırken mümkünse uzman bir avukatın bilgisine müracaat edilmesi de kişiye önemli faydalar sağlar.

İhtarnameye Cevap Verilmezse Ne Olur?

Muhatap, kendisine gönderilen ihtara – yasa gereği zorunlu tutulmayan haller dışında – yanıt verme mecburiyetinde değildir. İhtarnameye cevap verilmesi ya da verilmemesi, ihtara konu hak veya talebin kabul edilmesi ya da reddedilmesi anlamına gelmez.

Avukatsız İhtarname Çekilir mi?

İhtarname çekilmesi için avukat yardımı alınması şart olmamakla birlikte bu yardım; önemli, yararlı ve hak kayıplarını önleyicidir. Zira uzman bir avukat, gerek muhteva gerekse şekli özellikleri yönünden ideal ve etkili bir ihtarname düzenler.

İhtarname Geldikten Sonra Ne Olur?

İhtarname geldikten sonra temelde iki farklı ihtimal söz konusudur. İlki; eğer ihtarname konusu haklı bir sebebe dayanıyorsa talep edilen edimler süresi içinde ifa edilmelidir. Diğeri; eğer ihtarname konusu haksız bir nedene dayanıyorsa talep edilen edimlere karşı itiraz yoluna gidilmelidir.

1 Mart 2024