Soybağının (Nesebin) Reddi Davası

Soybağı nedir? ve Soybağının reddi davasının nasıl açılır? konusu bu makalemizde detaylı şekilde anlatacağız. Bu kapsamda Evliliğin devamı süresince veya evliliğin sona ermesinden itibaren üç yüz gün içerisinde doğan çocuğun babası eştir. Çocuğun evlilik içerisindeki erkek eşe ait olduğuna dair karineye babalık karinesi denilmektedir. Bu süre yani üç yüz gün aşıldıktan sonra doğan çocuğun erkek eşe bağlanması ananın evlilik esnasında hamile kaldığının ispatı ile mümkündür. Erkek eşin gaipliğine hükmedilmesi durumunda üç yüz günlük süre, son haber alma tarihinden itibaren işlemeye başlar. Erkek eş çocuğun kendisinden olmadığını iddia ediyor ise soybağının reddi davası açarak babalık karinesini çürütebilir. Çünkü babalık karinesi adi bir karinedir. Aksinin ispatlanması ile beraber karine çürür. Nesebin (soybağı) reddi davası, ana ve çocuğa karşı açılır. Söz konusu davayı çocuğun açması durumunda dava ana ve kocaya karşı açılır.

Soybağının (Nesebin) Reddi Davasında İspat

• Evlilik içinde ana rahmine düşme durumunda ispat

1. Çocuk evlilik içerisinde ana rahmine düşmüş ise davacı, kocanın baba olmadığını ispat etmekle yükümlüdür.
2. Evlenmeden başlayarak en az yüz seksen gün geçtikten sonra ve evliliğin sona ermesinden itibaren en fazla üç yüz gün içerisinde doğan çocuk ana rahmine evlilik içerisinde düşmüş sayılır.

• Evlenmeden önce veya ayrı yaşama esnasında ana rahmine düşme durumunda ispat

1. Çocuk, evlenmeden önce veya ayrı yaşama esnasında ana rahmine düşmüş ise davacının başka bir kanıt getirmesine gerek yoktur. Bu kanıt soybağının reddi davasında soy bağının reddedilmesi için geçerlidir.
2. Ancak, gebe kalma dönemi içerisinde kocanın karısı ile cinsel ilişkide bulunduğu konusunda inandırıcı kanıtlar mevcutsa kocanın babalığına ilişkin babalık karinesi geçerliliğini korur.

Soybağının Reddi Davasında Hak Düşürücü Süreler

Koca davayı, baba olmadığını öğrendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde açabilir. Ancak babanın dava hakkı herhalde doğumdan beş yıl geçmesi ile zamanaşımına uğrar.

Çocuk, ergin olduğu tarihten itibaren bir yıl içerisinde davayı açabilir. Sonrasında soybağının reddi davasını açma hakkı düşer. Eğer bir yıllık sürenin gecikmesi haklı bir neden dayanıyorsa, bir yıllık hak düşürücü süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren başlar.

Karinelerin çakışması durumunda çocuk evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün içerisinde doğmuş ve ana da bu arada evlenmiş olursa, ikinci evlilikteki eş baba sayılır. Bu karinenin çürütülmesi durumunda ilk evlilikteki koca baba sayılır.

Soybağının Reddi Davası Kimler Açabilir?

Soybağının reddi davasını ilk olarak eşler ve çocuk açabilir. Bunların ardından dava aça süresinin geçmesinden önce kocanın vefat etmesi veya kocanın gaipliğine karar verilmesi durumlarında kocanın altsoyu, anası, babası veya baba olduğunu iddia eden kişi, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içerisinde soybağının reddi davası açabilir. Diğer ilgililerin açacağı soybağının reddi davalarında kocanın açacağı soybağının reddi davasına ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır. Çocuğun da anne ve babasına karşı soybağının reddi (nesebin reddi) davası açma hakkı vardır.

Sonradan Evlenme Halinde Soybağı Nasıl Belirlenir?

Evlilik dışında doğan çocuk, ana ve babasının birbiriyle evlenmesi hâlinde kendiliğinden evlilik içinde doğan çocuklara ilişkin hükümlere tâbi olur. Eşler, evlilik dışında doğmuş olan ortak çocuklarını, evlenme sırasında veya evlenmeden sonra, yerleşim yerlerindeki veya evlenmenin yapıldığı yerdeki nüfus memuruna bildirmek zorundadırlar. Bildirimin yapılmamış olması, çocuğun evlilik içinde doğan çocuklara ilişkin hükümlere tâbi olmasını engellemez. Daha önce tanıma veya babalığa hükümle soybağı (nesep) kurulmuş çocukların ana ve babası birbiriyle evlenince, nüfus memuru re’sen gerekli işlemi yapar.

Sonradan Evlenme Durumunda Soybağına İtiraz

Ana ve babanın yasal mirasçıları, çocuk ve Cumhuriyet savcısı sonradan evlenme yolu ile soybağının kurulmasına itiraz edebilirler. İtirazda bulunan kişi, kocanın baba olmadığını ispat etmekle yükümlüdür. Çocuğun altsoyu da çocuğun ölmüş ya da ayırt etme gücünü sürekli olarak kaybetmiş olması durumlarında soybağının reddi hakkına sahiptirler. Bu noktada tanımanın iptaline ilişkin hükümler kıyas yolu ile uygulanır.

Soybağının Reddi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Soybağının reddi, yani nesebin düzeltilmesi davasına bakmaya aile mahkemesi görevlidir.

Davaya bakmaya yetkili mahkemeler şunlardır:

• Davacı veya davalı taraflardan herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesi, soybağının düzeltilmesi davasını, görmeye yetkilidir.
• Çocuğun doğduğu yerleşim yeri mahkemesi de soybağının reddi davasına bakmaya yetkilidir.

6 Ocak 2024