Kamu davası nedir sorusunun yanıtı merak konusudur. Kamu davası nedir? başlığı altında kaleme alınan içeriğimizde kamu davasına ve ilgili hususlara dair merak konusu hususlar incelenmiştir. Ceza davaları kamu davası niteliği taşır.
Kamu davası savcılık makamı tarafından kamu adına açılan bir dava türüdür. Bir suç işlendiğinde doğrudan ya da dolaylı olarak toplum suçun sonuçlarından zarar görür. Toplumun istikrarının bozulması devletin istemediği bir durumdur.
Toplumda oluşacak kargaşa devletin varlığı için tehdit teşkil edeceğinden kamunun düzen içinde yaşaması istenir. Bu sebeple de devlet kamunun haklarını korumak için savcılık makamını görevlendirir. Bir suç işlendiğinde Cumhuriyet savcısı şikâyete bağlı suçlarda şikâyetin ardından şikâyete tabi olmayan suçlarda ise re ’sen soruşturma başlatır.
Savcılık delillerin suç işlendiği yönünde yeterli şüphe uyandırdığını düşündüğü takdirde bir iddianame hazırlar ve kamu davası açar. Kamu davası kamunun hukuki haklarını korumak amacı ile açılır. Şimdi, kamu davasının ne olduğunu ve neden açıldığını daha yakından inceleyeceğiz.
Kamu Davası Ne Demektir ve Neden Açılır?
Kamu davası kamunun hak ve menfaatlerinin zarar görmesine sebep olabilecek suçlar karşısında Cumhuriyet savcısı tarafından açılır. Türk hukuk sisteminde kişiler hukuk davası açma hakkına sahip olurken ceza davası açma koşulları farklıdır. Ceza yani kamu davası açılmasına ilişkin bilinmesi gereken başlıca hususlar şunlardır:
- Ceza davaları kamu davası olarak açılan dava türlerinden biridir.
- İşlenen suç doğrudan veya dolaylı olarak kamu düzenini etkilediği takdirde kamu davası açılır.
- Kamu davasında iddia makamı Cumhuriyet savcısı olurken bir iddianame hazırlamak sureti ile savcılık makamı davaya dahil olur.
- Bir suç işlendiğinde şüpheleri doğrulayacak yeterli delil varsa kamu davası açılır.
- Kamu davasına iddia makamı olarak dahil olan savcılık şikâyete bağlı olmayan suçlarda şikâyetten vazgeçilse dahi davaya sonuna kadar dahil olur.
- Şikâyetten vazgeçme kamu davasının düşmesi sonucunu doğurmaz.
Kamu Davası Nasıl ve Ne Zaman Açılır?
Bir suç işlendiğinde suçun kapsamına bağlı olarak şikâyete tabi olması ya da olmaması dikkate alınır. Şikâyete tabi suçlarda suça ilişkin deliller toplanır. Bu deliller şüphelinin lehinde olabileceği gibi aleyhinde de olabilir.
Şikâyetin ardından toplanan delillerle soruşturma açılır. Şikâyete tabi olmayan suçlarda ise savcılık makamı kendiliğinden soruşturma başlatır. Soruşturma kapsamında delillerin suçun işlendiği yönünde yeterli şüphe oluşturma gücü bulunuyorsa savcılık bir iddianame hazırlar ve kamu davası açar.
Kamu Davası Hangi Durumlarda Açılır, Ne Kadar Sürer?
Kamunun hakları korunacağı zaman devletin yetkili organı savcılık makamıdır. Ceza davaları kamu davası niteliğini haizdir. Bu davalar açılırken suçtan dolayı kamunun zarar görmüş olmasına istinaden hareket edilir. Kamunun haklarını korumak gerekli olduğunda kamu davası açılarak Cumhuriyet savcısı kamuyu temsil eder.
Cumhuriyet savcısı kamuyu devlet adına temsil ederken davada iddia makamı olarak görev alır. Şikâyete bağlı suçlarda şikayetin ardından kendiliğinden takip edilen suçlarda ise savcılık haber alır almaz kamu davasını açar. Şikâyete tabi suçlarda müşteki, mağdur ya da suçtan zarar gören şikâyeti gerçekleştirebilir.
Şikâyetin gerçekleşmesi ile savcılık delilleri toplamaya başlar ve soruşturma yapılır. İddianame hazırlandıktan sonra da kamu davası açılır. Kamu davaları mahkemenin iş yüküne, davanın kapsamına, ifadesi alınacak tanık, sanık ya da diğer kişilerin sayısına bağlı olarak farklı sürelerde tamamlanır.
Davacı KH Nedir?
Kamu davalarını savcılık makamı açar. Bu dava açılırken bir iddianame hazırlanır. İddianameyi savcılık hazırlar. İddianamede yer alan davacı KH ibaresi kamu hukuku anlamına gelir. Kamu davası kamu hukuku kapsamında açılırken kamunun işlenen bir suçtan zarar görmesi engellenmek istenir. Ceza davaları kamu davası olma özelliğine sahiptir. Bu sebeple de ceza davası açılırken kamu davası niteliği taşımaktadır.
Kamu Davasına Katılma Ne Zamana Kadar Mümkündür?
Kamu davasına katılma olarak adlandırılan durum, suçtan zarar görenin Cumhuriyet savcısının yanında yer alarak kendisine tanınan yasal haklar çerçevesinde kamu davasına müdahil olmasını ifade eder. Katılan bağımsız bir süje olmasına rağmen Cumhuriyet savcısından ayrı kendi başına bir kamu davası açma hakkı bulunmamaktadır.
Kamu davası açma hak ve yetkisi Cumhuriyet savcısına tanınmıştır. 5271 sayılı yürürlükteki Ceza Muhakemesi Kanunu 237/1. madde kapsamında kamu davasına katılma kovuşturma evresinde söz konusu olabilmektedir. Kovuşturma evresindeyken ilk derece mahkemesinin hüküm verme aşamasına kadar kamu davasına katılma gerçekleştirilebilir. Kamu davasına katılma istekle mümkündür.
Katılma gerçekleşeceği zaman kamu davası açıldıktan sonra mahkemeye dilekçe verilmesi gerekir. Bunun yanı sıra katılma istemi sözlü olarak da duruşma tutanağına kaydedilerek oluşturulabilir. Katılma istemini mağdur, suçtan zarar görenler yapabilir. Bu kişiler gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişiler de olabilir. Tüzel kişilerin yetkili organları bu talebi oluşturur.
Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi Cumhuriyet savcısının karar vermesi ile mümkündür. Savcılık makamı şüpheli hakkındaki soruşturmayı askıya aldığında erteleme süresi boyunca şüphelinin davranışları gözlemlenir.
Savcılık 5 yıl boyunca şüpheliye yönelik olarak dava açmayabilir. Bu durum kamu davasının açılmasının ertelenmesi olarak adlandırılır. Ertelemenin gerçekleşebilmesi sanığa ve suça dair şartların bir arada gerçekleşmesi ile mümkün olur. CMK 171/2-3 şartların yer aldığı kanun maddesidir.
Kamu Davası Nasıl Sonuçlanır?
Kamu davasının mecburiliği ilkesi kapsamında savcılık makamı ceza davasını ilgilendiren suçlarda şikayete tabilik söz konusu ise şikayetin ardından şikayete bağlı olmayan suçlarda ise re ’sen hareket eder. Kamu davası açıldığında sanığın suçu işlemiş olması durumunda hapis cezası verilebilir.
Verilecek ceza suçun niteliğine bağlı olarak değişir. Sanığın hakkında toplanan deliller yetersiz olduğunda ve mevcut suçun işlenmediği yönünde bir kanaat oluştuğunda sanık beraat eder. Kamu davalarında hapis cezası, para cezası ya da hem hapis hem de para cezası birlikte verilebilmektedir.
Kamu davası açıldığında bazı suçlar uzlaştırma hükümleri kapsamında yer aldığında bu hükümler şartlar sağlandığı takdirde uygulanabilmektedir. Savcılık tarafından hazırlanan iddianame davanın sınırlarını belirleme özelliğine sahiptir. Bu davalarda maddi ve manevi tazminat talebi oluşturulamaz. İstinaf kanun yolu bu davalarda başvurulabilen bir yoldur.
Kamu Davası Cezaları Nelerdir?
Ceza davaları kamu davası niteliği taşır. Ceza davalarının yargılaması ceza mahkemelerinde yapılırken bazı suçlar söz konusu olduğunda Ağır Ceza Mahkemeleri devreye girer. Ceza davalarının önemli bir özelliği de kamu davası niteliğine haiz olmalarıdır.
Ceza davalarını ilgilendiren çok sayıda suç bulunur. Bu suçlar için açılan kamu davaları sebebi ile de suçlu olan kişiye adli para cezası ya da hapis cezası verilebilir. Bazı suçlarda her iki ceza birlikte de uygulanabilmektedir.
Kamu Davasında Para Cezası
Kamunun zarar görmesine sebep olabilecek suçlar için çeşitli cezalar öngörülür. Bu cezalar hapis ya da para cezası olarak uygulanabilmektedir. Kamu davası için öngörülen para cezaları devlet hazinesine ödenir.
4721 sayılı yürürlükteki Türk Ceza Kanunu 52. madde uyarınca adli para cezası ile ilgili koşulların neler olduğu açıklanır. Türk Ceza Kanunu uyarınca bir suç işlendiğinde hapis cezası ya da adli para cezasının hangi koşullarda uygulanacağı da açıklanmaktadır.
Kamu Davası Nasıl Kapanır?
Kamu davaları şikâyete bağlı suçlarda şikâyetten vaz geçme ile uzlaşma kapsamındaki suçların arasında şikâyet şartı olan bir suç yoksa uzlaşma ile kapanabilir. Bunun yanında KYOK alınması da davanın kapanmasına neden olur.
KYOK, kovuşturmaya yer olmadığına dair karardır. Dava zamanaşımı söz konusu ise dava düşer. Bunun yanı sıra genel af çıkması halinde ya da sanığın ölümü durumunda da dava kapanır.
Cinsel İstismarda Kamu Davası Nasıl Düşer?
Cinsel istismar suçu işlendiğinde suç şikâyete tabi olmadığından savcılık olayı haber alır almaz soruşturma başlatır. Bu tür davalar kamu davası olma niteliğine haizdir. Kamu davalarında şikâyete tabi olmayan suçlarda şikâyetten vaz geçilmesi davanın düşme sebebi değildir.
Savcılık iddia makamı olarak davayı sonuna kadar takip etmek zorundadır. Cinsel istismar suçu kapsamı bakımından sarkıntılık düzeyinde kaldığında davanın düşmesi mümkün olur.
Kamu Davasında Şikâyetten Vazgeçme
Kamu davası şikâyete tabi suçlarda şikâyetin gerçekleşmesi ile açılır. Şikâyete tabi olmayan suçlarda ise savcılık suç işlendiğini haber aldığında kendiliğinden harekete geçer. Bir iddianame hazırlayarak kamu davası açan savcılık makamı şikâyete tabi suçlarda şikâyetten vaz geçilmiş olması durumunda soruşturmayı sonlandırır.
Şikâyet kapsamında kalan suçlar için şikâyetten vaz geçilmesi davanın düşmesine neden olur. Bunun yanı sıra suç şikâyete tabi değilse ve savcılığın kendiliğinden araştırdığı bir suç kapsamında ise şikâyetten vaz geçilmesi sonucu değiştirmez. Savcılık kamu davası sonlanana dek davaya iddia makamı olarak dahil olur.
Hakkımda Kamu Davası Açılmış, Ne Yapmam Gerek?
Kişi hakkında kamu davası açılması durumunda sanık sıfatı ile davaya dahil olması söz konusudur. Şikâyete bağlı bir suç sebebi ile dava açılmış ise şikâyetin ortadan kalkması dava dosyasının kapanmasına sebep olur. Bunun yanı sıra şikâyete tabi olmayan suçlarda şikâyet ortadan kalkmış olsa bile savcılık davaya dahil olmaya ve davayı sonuna kadar takip etmeye devam eder.
Hakkımda Hakaret Davası Açılmış, Ne Yapmalıyım?
Kişiye bir dava açıldığında kendisine tebligat yapılır. Dava dilekçesi ve eklerinin hakkında dava açılan kişiye tebliğinin ardından hukuki destek alınması öneme haizdir. Hukuk davalarında sürelere bağlı olarak hareket edileceğinden bu sürelerin kaçırılması durumunda hak kaybı yaşanması söz konusu olur.
Hakaret suçu şikâyete bağlı olarak açılan bir suç türüdür. Bununla birlikte kamu görevlisine karşı işlenen hakaret suçlarında savcılık kendiliğinden harekete geçer. Dava görüleceği zaman suçun işlendiği yer mahkemesi devreye girmektedir. Suçun kapsamına bağlı olarak davanın süreci değişiklik gösterebilir.
Hakaret davası açıldığında soruşturma evresinin ardından kovuşturma aşamasına geçilir. Yargılama kovuşturma evresinde gerçekleşir. Kişinin bu tür bir suç işlediği yargılama sonucunda karara bağlanırsa ceza verilir. İşlenen suçun ağırlığı verilecek cezanın belirlenmesinde etkilidir. Hak kaybı yaşanmaması adına hakkında hakaret davası açılan kişilerin bir avukattan yardım alması uygun olur.
Ceza Dava Dosyası Nedir?
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu ile diğer özel yasalarda suç olarak tanımlanmış eylemler nedeniyle yapılan yargılamalar Ceza dava dosyası olarak anılmaktadır. Suçun ağırlığına göre ceza dava dosyası Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemelerinde görülmektedirler.
Kamu davası nedir? ve Ceza Dava dosyası nedir sorularına verilen cevaplar kısman benzerlik göstermektedir. Ayrıca ceza mahkemesi niteliğinde olan özel yargılama usullerine tabi olan; Çocuk Mahkemesi, Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi veya Fikri ve Sınai Haklar Mahkemeleri de Ceza dava dosyalarının görüldüğü mahkemeler arasındadır.
İlk Mahkeme Kaç Ay Sonra Olur?
Ceza dava dosyası nedir? Kamu davası Nedir? veya ilk mahkeme kaç ay sonra olur? soruları ile sıklıkla karşılaşmaktayız. Öncelikle belirtmekte fayda vardır ki özellikle ceza davalarında ilk mahkeme kaç ay sonra olur? sorusuna genel bir cevap vermemiz oldukça zordur.
Sanığın üzerine atılı suçun niteliği, tutukluluk durumu hatta ceza mahkemesinin iş yoğunluğuna göre bu süreler değişmektedir. Yine de ortalama bir süre belirtmek gerekirse iddianamenin mahkemece kabulünden sonra ortalama 2-3 ay içerisinde ilk duruşma yapılmaktadır.
Asliye Ceza Mahkemesinde İlk Duruşma Ne Zaman Olur?
Ceza dava dosyasının niteliğine göre Asliye Ceza Mahkemelerinde; Ağır Ceza Mahkemelerine nazaran daha hafif suçlar görülmektedir. Sanığın üzerine atılı suçun ceza üst sınırı on yıldan az olması halinde yargılanması Asliye Ceza Mahkemelerinde yapılmaktadır.
Kısmen suçun niteliğine göre değişiklik gösterse de Asliye Ceza Mahkemesinde ilk duruşma ne zaman olur sorusuna ortalama olarak 1-3 ay şeklinde cevap vermek mümkündür.
Davanın Düşmesi Ne Demek?
Davanın düşmesi ne demek? Beraat kararı veya mahkumiyet kararı gibi yargılamayı son erdiren durumlardandır. Birçok nedene bağlı şekilde davanın düşmesine karar verilmesi mümkündür. Uygulamada sıkça karşılaştığımız davanın düşmesi nedenleri;
- Sanığın Ölümü,
- Zamanaşımı Süresinin Dolması,
- Ön Ödemenin Gerçekleşmesi,
- Şikayetten Vazgeçme,
- Uzlaşma,
- Genel Af.
Kavga Davaları Nasıl Sonuçlanır?
Ceza mahkemelerinde sık karşılaşılan dava türlerinden birisi de “kasten yaralama” suçları nedeniyle açılan kamu davalarıdır. Bu nedenle de kamu davası nedir? ve kavga davaları nasıl sonuçlanır? sorusu oldukça merak konusu olmaktadır. Ceza Kanunumuzda kasten yaralama “basit yaralama (TCK 86)” ve “Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama TCK 87)” olarak iki ayrı başlık altında düzenlenmiştir.
Basit yaralama; Mağdurun “basit bir tıbbi müdahale ile iyileşebilecek ölçüde yaralanmasını” ifade etmektedir. Genel olarak TCK 86/3 maddesindeki durumlar haricinde takibi şikayete bağlıdır. Basit yaralama diğer bir ifade ile kavga davaları suçun işleniş biçimi veya mağdurda bırakmış olduğu etkiye göre 4 ay ile 1 yıl arasında hapis cezası veya adli para cezası ile sonuçlanmaktadır.
Ceza Mahkemelerinde görülmekte olan diğer kavga davaları yani yaralama davaları ise TCK 87 maddesinde düzenlenmiş “neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama” davalarıdır. Basit yaralamaya nazaran mağdur üzerinde bırakmış olduğu etkileri daha ağırdır.
Şöyle ki mağdurun vücudunda kemik kırılması, yüzde sabit ize neden olması, engelli hale gelmesi, hatta bu yaralama nedeni ile ölümün gerçekleşmesi mümkün olabilmektedir. Bu durumda fiilin ağırlığına göre failin 3 yıl ile 12 yıla kadar, hatta ölümün gerçekleşmesi durumunda 18 yıla kadar cezalandırılması mümkündür.
Takibi Şikayete Bağlı Olmayan Suçlar
Takibi şikayete bağlı olmayan suçlar, mağdurun, müştekinin veya suçtan zarar görenin şikayetinden vazgeçmiş olmasına rağmen devam eden davalar olarak adlandırılmaktadır. Uygulamada sıklıkla kamu davası olarak da bilinmektedir.
Eşe karşı kasten yaralama, nitelikli dolandırıcılık, kasten öldürme, taksirle öldürme, rüşvet veya irtikap gibi suçlar takibi şikayete bağlı olmayan suçlara örnek olarak gösterilebilmektedir.
Hukuk Davası Dosyası Nedir?
6100 sayılı “Hukuk Muhakemeleri Kanununa” tabi olarak yürütülen dava dosyaları genellikle hukuk dava dosyası olarak bilinmektedir. Ceza dava dosyalarına nazaran daha geniş bir alanda faaliyet yürüttüklerini söylemek mümkündür. Uyuşmazlıkların niteliğine göre Sulh Hukuk Mahkemesi, Asliye Hukuk Mahkemesi olarak iki ayrı hukuk mahkemesi bulunmaktadır.
Ancak özellikle nüfus yoğunluğunun fazla olduğu şehirlerde bulunan adliyelerde özel mahkeme statüsü ile; Aile mahkemesi, İş Mahkemesi, Ticaret Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi hatta Kadastro Mahkemesi de bulunmaktadır. Bu mahkemelerde hukuk dava dosyasına bakmakla görevli mahkemeler arasındadır. Sık karşılaşılan ve hukuk mahkemelerinde görülen dava dosyalarını özetlemek gerekirse;
- Boşanma davaları,
- Nafaka davaları,
- Velayet davaları,
- İş hukukundan kaynaklanan davalar,
- Tazminat davaları,
- Tapu iptal davaları,
- Vasiyetnamenin iptali davaları,
- Alacak davaları.
Eşimi Dövdüm Kamu Davası Açıldı
Kasten yaralama suçları arasında “eşe karşı kasten yaralama suçu” TCK 86/3-b maddesinde düzenlenmiştir. Kamu davası örnekleri başlığında da belirttiğimiz gibi eşe karşı kasten yaralama suçu şikayete bağlı olmayıp kamu davası niteliğindedir. Bu nedenle şikayetten vazgeçme gerçekleşmiş olsa dahi sanığın yargılanmasına devam edilmektedir.
Savcılıktan Şikayeti Geri Alma
Şikayetten vazgeçme yargılama aşamasında yapılabileceği gibi soruşturma aşamasında da yapılabilmektedir. Soruşturma aşamasında yapılan şikayetten vazgeçme genellikle savcılıktan şikayeti geri alma olarak bilinmektedir.
Şikayetten vazgeçme savcılık aşamasında yapılması durumunda şüphelinin üzerine atılı suçun takibi şikayete bağlı suçlardan olması halinde hakkında “kovuşturmaya yer olmadığına dair karar” (Takipsizlik Kararı) verilmektedir.
Ancak şüphelinin üzerine atılı suçun takibi şikayete bağlı olmayan suçlar arasında olması halinde soruşturmaya devam edilmektedir. Yapılan soruşturmada yeterli delilin elde edilmesi halinde şüpheli hakkında kamu davası açılmaktadır.
Asliye Ceza Mahkemesi Ne Kadar Sürer?
Genel olarak ceza davalarında sanığın üzerine atılı suçun niteliğine göre veya mahkeme iş yoğunluğuna göre yargılama süreleri değişmektedir. Bu nedenle Asliye Ceza Mahkemesi Ne Kadar Sürer sorusuna da tam olarak cevap vermemiz mümkün değildir. Ancak ülkemizde ortalama Asliye Ceza Mahkemelerinde yargılamalar genellikle 6 ay ile 2 yıl arasında sürdüğünü söylemek mümkündür.
Kamu Davası Örnekleri
Ceza davaları genellikle kamu davası olarak da adlandırılmaktadır. Ancak genel olarak şikayete bağlı olmayan suçlar kamu davası örnekleri arasında gösterilmektedir. Kamu davası nedir? mağdur ya da suçtan zarar gören şikayetten vazgeçmiş olsa dahi yargılamanın devam ettiği davalardır. Ve yargılama sonunda mağdur şikayetten vazgeçmiş olsa ile sanık hakkında yargılama devam olunmaktadır.
- Kasten Öldürme (TCK 81),
- Taksirle Öldürme (TCK 85),
- Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama (TCK 87),
- Eşe Karşı Kasten Yaralama,
- İşkence ve Eziyet (TCK 94, TCK 95, TCK 96),
- Rüşvet (TCK 252),
- İrtikâp (TCK 250),
- Görevi Kötüye Kullanma (TCK 257),
- Reşit Olmayanla Cinsel İlişki (TCK 104),
- Çocukların Cinsel İstismarı (TCK 103).
CMK 170
CMK m.170:
(1) Kamu davasını açma görevi, Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirilir.
(2) Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler.
(3) Görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenen iddianamede;
a) Şüphelinin kimliği,
b) Müdafii,
c) Maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliği,
d) Mağdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanunî temsilcisi,
e) Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliği,
f) Şikâyette bulunan kişinin kimliği,g) Şikâyetin yapıldığı tarih,
h) Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri,
i) Yüklenen suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,
j) Suçun delilleri,
k) Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri, Gösterilir.
(4) İddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır; yüklenen suçu oluşturan olaylar ve suçun delilleriyle ilgisi bulunmayan bilgilere yer verilmez.
(5) İddianamenin sonuç kısmında, şüphelinin sadece aleyhine olan hususlar değil, lehine olan hususlar da ileri sürülür.
(6) İddianamenin sonuç kısmında, işlenen suç dolayısıyla ilgili kanunda öngörülen ceza ve güvenlik tedbirlerinden hangilerine hükmedilmesinin istendiği; suçun tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında uygulanabilecek olan güvenlik tedbiri açıkça belirtilir.
CMK 171
CMK m.171:
(1) Cezayı kaldıran şahsî sebep olarak etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını gerektiren koşulların ya da şahsî cezasızlık sebebinin varlığı halinde, Cumhuriyet savcısı kovuşturmaya yer olmadığı kararı verebilir.
(2) (Değişik:17/10/2019-7188/19 md.) Uzlaştırma ve ön ödeme kapsamındaki suçlar hariç olmak üzere, Cumhuriyet savcısı, üst sınırı üç yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süre ile ertelenmesine karar verebilir. Suçtan zarar gören veya şüpheli, bu karara 173 üncü madde hükümlerine göre itiraz edebilir.
(3) Kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilebilmesi için;
a) Şüphelinin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezası ile mahkûm olmamış bulunması,
b) Yapılan soruşturmanın, kamu davası açılmasının ertelenmesi halinde şüphelinin suç işlemekten çekineceği kanaatini vermesi,
c) Kamu davası açılmasının ertelenmesinin, şüpheli ve toplum açısından kamu davası açılmasından daha yararlı olması,
d) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı ve Cumhuriyet savcısı tarafından tespit edilen zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekir.
(4) Erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmediği takdirde, kovuşturmaya yer olmadığına karar verilir. Erteleme süresi içinde kasıtlı bir suç işlenmesi halinde kamu davası açılır. Erteleme süresince zamanaşımı işlemez.
(5) Kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin kararlar, bunlara mahsus bir sisteme kaydedilir. Bu kayıtlar, ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından istenmesi halinde, bu maddede belirtilen amaç için kullanılabilir.
6) (Ek:17/10/2019-7188/19 md.) Bu madde hükümleri;
a) Suç işlemek için örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar,
b) Kamu görevlisi tarafından görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar ile asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar,
c) Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, hakkında uygulanmaz.
CMK 173
CMK m.173:
(1) Suçtan zarar gören, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren on beş gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.
(2) İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.
(3) (Değişik: 18/6/2014-6545/71 md.) Sulh ceza hâkimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görür ise bu hususu açıkça belirtmek suretiyle, o yer Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir; kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder; itiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir.
(4) (Değişik: 25/5/2005 – 5353/26 md.) Sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye verir.
(5) Cumhuriyet savcısının kamu davasının açılmaması hususunda takdir yetkisini kullandığı hâllerde bu madde hükmü uygulanmaz.
(6) (Değişik: 2/1/2017-KHK-680/11 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7072/10 md.) İtirazın reddedilmesi halinde aynı fiilden dolayı kamu davası açılabilmesi için 172 nci maddenin ikinci fıkrası uygulanır.
Kamu Davası Hukuki Danışmanlık
Soruşturma dosyalarında savcılık tarafından verilen kamu davası açılması kararı (iddianame) veya kovuşturmaya yer olmadığı (kyok) kararı hem şüpheli hem de müşteki için önemli olduğundan dolayı, Alkan Hukuk Bürosu olarak ceza hukuku anlamında soruşturma dosyası inceleme, kamu davası açılması kararı inceleme, kyok kararı inceleme gibi hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmetleri veriyoruz.
