Gerek kamu hukuku gerek özel hukuk alanlarında sık sık karşılaşılan icra konulu problemler, kişiler açısından birçok probleme ve strese sebep olabilmektedir. Bu yazımızda icra dosyasının tanımı, itiraz süreçleri, icra dosyalarının kapanması ve benzeri birçok konuda bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Konu ile ilgili detaylı bilgi alınması hususunda bir avukat ile iletişime geçilmesi tavsiye edilmektedir.
İcra Dosyası Nedir?
Kişinin bir kamu kurumuna, özel bir kuruluşa ya da bir kişiye muaccel bir borcu olması halinde bu borcun ödenmesi amacıyla açılan dosyaya icra dosyası denir. İcra dosyası açılışı, borçlu olan kişinin borcunu zamanında ödememesi veya ödeyememesi durumunda ödemenin gerçekleştirilmesi amacıyla yapılmaktadır.
İcra Dosyası Nasıl Sorgulanır?
Bir kimsenin hakkında icra dosyası olup olmadığını öğrenmesi günümüz koşullarında, eskiye göre çok daha kolaydır. Sahip olunan TC kimlik numarası ve şifreyle e-devlet hesabına giriş yapılarak kişi hakkında mevcut bir icra dosyası olup olmadığı kolayca öğrenilebilir. e-Devlet hesabına giriş yapıldıktan sonra “icra takibi sorgulama” ve akabinde “dava dosyası sorgulama” hizmetleri açılır. Bu şekilde, kişi, hakkında icra takip dosyası olup olmadığını öğrenebilmektedir.
İcra Dosyasına İtiraz Edilebilir mi ve Nasıl Edilir?
Bir kişi hakkında açılan icra dosyasına itiraz etmek elbette mümkündür. Kişi, söz konusu icra takibinin haklı olarak açılmadığını düşünüyorsa dosyaya itiraz edebilecektir. Açılan icra takibinin türüne göre yapılacak iş ve işlemler ve süreç de farklılık gösterecektir. Örneğin yapılan icra takibi ilamsız veya ilamlı olabilir. İlamsız icra takipleri de kendi arasında genel haciz yolu ile takip, kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip, kiralanan taşınmazın tahliyesi yoluyla takip ve abonelik sözleşmesine özgü haciz yolu ile takip gibi farklı türlere ayrılabilir.
Genel hatlarıyla ifade edilecek olursa bir kişi, hakkında açılan icra takibi dosyasına kendisine ödeme emri geldiği günden itibaren 7 gün içinde icra takibine itiraz dilekçesi sunarak itiraz işlemini gerçekleştirebilir. Yapılan icra icra takibine itiraz, takibi durduracaktır. Bu konuyla ilgili detaylar ve bilinmesi gerekenler için bir avukattan hukuki yardım alınması gerekmektedir.
Borcu Ödenmiş İcra Dosyasını Kapatmak İçin Hangi Yöntemler Kullanılabilir?
Bir icra dosyasının kapanmasının yolları söz konusu borcu ödemek veya dosyada takipsizlik sebebi olmasıdır. Bu takipsizlik sebebi örneğin zamanaşımı olabilir. Hakkında icra takibi yapılan kişi, dosya konusu borç üzerinden kanuni zamanaşımı süresinin geçtiğini beyan ederek dosyanın kapatılmasını talep edebilir. Bu durumda kanuni zamanaşımı süresi 10 yıldır.
Dosyada herhangi bir takipsizlik sebebi yoksa kişi, dosya konusu borcu ödeyerek de dosyanın kapanmasını sağlayabilir. Açılan icra takibinin amacı, borcun tahsil edilmesidir. Bu durumda borcun ödenmesi ile amacına ulaşan icra takibi dosyası kapanacaktır.
Dosyada bir avukat da bulunuyorsa asıl borcun yanı sıra ödenmesi gereken başka hususlar da gündeme gelebilecektir. Dosyanın kapatılması için ödenmesi gereken ek hususlardan bazıları; avukat vekâlet ücreti ve icra masraflarıdır. Yalnızca asıl borcun ödenmesi ve işbu kalemlerin ödenmemesi halinde icra dosyası kapanmayacak, açık kalmaya devam edecektir. Bu nedenle dosyanın kapatılması aşamalarında da tüm işlemlerin eksiksiz yapılması gerekir. Ödenmemiş tek bir kalem masraf olması halinde dahi borca faiz işleme ihtimali bulunmaktadır.
İcra Dosyası Kapatma Süreci (Adım Adım)
İcra dosyasının kapatılması amacıyla yapılması gereken birtakım işlemler bulunmaktadır. Dosyanın gerektiği gibi kapanması ve daha sonradan telafisi oldukça zor olan veya mümkün olmayan zararların doğmaması amacıyla bu işlemlerin en doğru şekilde yapılması gerekmektedir. İcra dosyasının kapanması için izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir.
- Mevcut icra dosyasının ayrıntılı olarak incelenmesi,
- Dosya konusu borcun ödenip ödenmediğinin belirlenmesi,
- Borç ödemesinin yapılması halinde bu durumu gösterir nitelikte fatura veya makbuzun dosyaya eklenmesi,
- Haciz söz konusu olması halinde işbu hacizlerin kaldırılması için dosyaya talep sunulması,
- Son kontrollerin ardından eksik bir husus kalmaması halinde icra dosyasının kapanması.
Bu adımların doğru bir şekilde icra edilmesi sonrasında icra dosyası usule uygun olarak kapatılmış olacaktır. Her somut olayın kendinse has özellikleri olması sebebiyle yerine göre farklı işlemlerin de söz konusu olacağı dikkate alınarak bu sürecin başında bir avukata danışılması faydalı olacaktır.
İcra Dosyasının Düştüğü Nasıl ve Nereden Kontrol Edilir?
Kişi, hakkında icra takibi olup olmadığını veya var olan icra takip dosyasının düşüp düşmediğini UYAP vatandaş portaldan öğrenebilir. Daha önce belirttiğimiz üzere hakkındaki icra dosyasının durumunu öğrenmek isteyen kişi, e devlet bilgileri ile sisteme girerek icra dosyasının akıbetini kolayca öğrenebilir. Bunun dışında bir diğer yöntem de icra dairelerine giderek kişi hakkında herhangi bir dosya olup olmadığının ya da var olan dosyanın ne aşamada olduğunun sorgulanmasıdır.
Borcu Ödenen İcra Dosyası Ne Zaman Kapanır?
İcra dosyasına konu olan borcun ödenmesi halinde dosya kapanacaktır. Ödeme veya artık herhangi bir borcun kalmadığına ilişkin alacaklıdan alınacak olan ibraname, beyanname gibi belgeler dosyaya zaman kaybedilmeden sunulmalıdır. Bununla birlikte alacaklı borçtan feragat ederse ve buna ilişkin bir feragat dilekçesi dosyaya sunulursa dosya tekrar açılmamak üzere kapanacaktır.
İcra takibine sebep olan borcun asıl miktarının yanı sıra tüm fer ’ileriyle beraber ödenmesinin akabinde icra dosyası kapanacaktır. Borcun tamamının ödenmesi neticesinde dosya UYAP vatandaş portaldan 1-3 gün arasında silinecektir.
Borç Ödenmesine Rağmen Kapanmayan İcra Dosyası İçin Ne Yapılır?
Dosya konusu borcun ödenmesi ile icra dosyasının kapanması gerektiği yadsınamaz bir gerçektir. Eğer asıl borç, tüm ferileriyle (faiz, masraf, vekâlet ücreti, harçlar vb.) birlikte eksiksiz olarak ödenmiş ise icra dosyası kapanmalıdır. Borcun tamamının ödenmiş olmasına rağmen alacaklı, icra takibini devam ettiriyor ise borçlu kişi, söz konusu borcu ödediğini gösterir nitelikte belgeleri dosyaya sunarak haklı iddiasını ileri sürebilir.
Borçlu, bu yöntemle devam eden icra takibinin iptalini isteme hakkına sahip olacaktır. Alacaklının itirazı üzerine icra takibinin iptali talebi reddedilebilir. Bu durumda borçlu, icra takibine konu olan borcun tamamını ödediğini ve herhangi bir borcu kalmadığını ispat etmek amacıyla menfi tespit davası açabilir. Bu durumda yapılması gereken iş ve işlemler hakkında ayrıntılı bilgi alınması için uzman bir avukattan hukuki destek alınması gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
İcra Dosyası Açık Ne Demek?
İcra dosyasının açık olması, dosyanın konusunu oluşturan borcun ödenmediğini ve icra dosyasının hukuki sonuçlar doğuracağını ifade etmektedir. İcra dosyası açık kalmaya devam ettikçe borçlunun alacaklıya karşı sorumlulukları devam edecektir.
İcra Dosyası Online Kapatılabilir mi?
İcra dosyasının borcu, UYAP vatandaş portal üzerinden ödeme yapılmak suretiyle giderilebilir. Söz konusu borç, icra dairesine ödeme yapılması, haricen tahsil veya online ödeme yöntemlerinden biri ile ödenebilir. Daha sonra ödeme evrakları dosyaya sunularak dosyanın kapatılması talep edilebilir.
e-Devlet Kanalıyla İcra Dosyası Nasıl Kapatılır?
Belirttiğimiz üzere e-devlet / vatandaş UYAP üzerinden dosya kontrolü yapıldıktan sonra yine aynı sistem üzerinden online ödeme yapılarak dosya kapatılabilir.
İcra Dosyası En Hızlı Nasıl Kapatılır?
İcra dosyanın kapatılması için izlenecek en hızlı yöntem, elbette ki borcun ödenmesidir. Borcun ödenmesine, borcun itfası adı verilir. Ödemesi eksiksiz olarak yapılan bir borcun icra dosyası, tekrar açılmamak üzere kapanır.
Borcu Ödenen İcra Dosyası Hemen Düşer mi?
Borcun tamamının ödenmesi ve ödeme yapıldığının dosyaya bildirilmesinin ardından birkaç gün içerisinde icra dosyası kapanacaktır. Ödeme yapılmasından sonra dosya kapanana kadar icra dosyasının yine kontrol edilmesi faydalı olacaktır.
