6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair kanun gereğince şiddete uğrayan ya da şiddete uğrama tehlikesi olan ve ısrarlı takip mağduru kişiler uzaklaştırma kararına başvurabileceklerdir. Uzaklaştırma kararına başvuru sadece kadınlara özgü bir hak olmayıp yaş, din, dil, ırk, cinsiyet ayrımı yapılmaksızın tüm mağdurların başvuru yapabileceği önleyici bir tedbirdir. Böylece kişilerin, şiddettin her türlü şeklinden korunması amaçlanmaktadır.
Uzaklaştırma kararı ile özellikle aynı evde yaşayan aile bireylerin, boşanma aşamasında olan çiftlerin, eski sevgililerin ve sürekli takip edilen bireylerin birbirlerine şiddet uygulamaları ya da şiddet uygulayacağı yönünde baskı altında tutmaları oldukça kolay olduğundan bu kişilerin korunması amaçlanmıştır. Bu nedenle kanun koyucu kadınları, çocukları, aile bireylerini ve ısrarlı takip mağdurlarını korumak amacıyla 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair kanun ile uzaklaştırma kararını düzenlemiştir.
6284 Sayılı Kanun Gereğince Uzaklaştırma Kararı Nedir?
Uzaklaştırma kararı 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’da düzenlenmiş bir önleyici koruma tedbiridir. Şiddete uğrayan ya da şiddete uğrama tehlikesi altında olan kişiler, kendilerine en yakın karakol, savcılık ya da aile mahkemesi hakimine başvuru yaparak uzaklaştırma kararı talep edebilir.
6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, şiddet gören ya da şiddet görme tehlikesi altında olan, kadın, çocuk, aile bireyi ya da ısrarlı takip mağduru kişilerin başvurduğu bir önleyici koruma tedbiridir.
Uzaklaştırma kararını, tehlike altında olan kişilerin talebi, Bakanlık veya kolluk görevlileri ya da Cumhuriyet savcısının başvurusu üzerine, en yakın aile hakimi, mülki amir ya da kolluk kuvveti tarafından verilir. Uzaklaştırma kararının verilmesinin ardından uzaklaştırılan kişi, uzaklaştırma kararında bulunan talimatlara uyarak koruma altında olan kişilerin yanına ve adreslerine yaklaşamaz.
Uzaklaştırma Kararı Hangi Hallerde Alınabilir?
Uzaklaştırma kararına başvuru yapılabilmesi için kişinin fiziki olarak şiddete maruz kalması şart değildir. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine dair kanun gereğince kişi şiddete maruz kalma tehlikesi altında ise de uzaklaştırma kararına başvurabilir.
Uzaklaştırma kararının talep edilmesi için gerekli olan şiddet, sadece fiziksel şiddet olmayıp psikolojik, cinsel ve ekonomik şiddet de olabilir. Kişi fiziksel şiddete maruz kalınca uzaklaştırma talep edeceği gibi şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama, küfür, psikolojik ve cinsel şiddet uygulama, müşterek konuttaki mallara zarar verme gibi durumlarda da uzaklaştırma talebinde bulunabilir.
Uzaklaştırma Kararı Nasıl ve Nereden Alınır?
Uzaklaştırma talebinde bulunulabilmesi için kişinin talebini içeren bir dilekçe ile bulunduğu yer aile mahkemesine başvuru yapması gerekir. Kişinin mahkemeye başvurma durumu somut olayda mevcut değilse kişi, en yakın karakola ya da savcılığa giderek orada uzaklaştırma talebinde bulunabilir.
Anlaşıldığı üzere uzaklaştırma talebi sözlü ya da yazılı olarak ilgili birim olan karakol, savcılık ya da aile mahkemesinden talep edilir. Telafisi güç ve imkansız bir durum ortaya çıkmaması için uzaklaştırma kararı için en yakın mahkeme, karakol ya da savcılığa başvuru yapılması gereklidir.
6284 Uzaklaştırma Kararı Kimlere Verilir?
Kişinin, kim tarafından şiddet göreceği ya da şiddet tehlikesi altında olduğunun önceden bilinmesi mümkün değildir. İş bu nedenle kişi, kendisine karşı tehlike oluşturabilecek herkese karşı uzaklaştırma kararı talep edebilir.
Her ne kadar 6284 sayılı kanunun adından, kadına karşı şiddetin önlenmeye çalışıldığı anlaşılsa da şiddet gören ya da şiddet görme tehlikesi altında olan kişilere; cinsiyet, din, dil, ırk, mezhep ve benzeri durumlar fark etmeksizin uzaklaştırma kararı verilir. Bununla birlikte arkadaşa, sevgiliye, komşuya, eşe, kardeşe vb. kişilere karşı da uzaklaştırma talep edilebilir.
Uzaklaştırma Kararı Kaç Günde Çıkar?
Yetkili birimden talep edilen uzaklaştırma talebi hakkında, birkaç gün içerisinde işlem yapılır. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk kuvveti uzaklaştırma kararını derhal verebilir. Ancak kolluk kuvvetinin vermiş olduğu uzaklaştırma kararının uygulanabilmesi için yirmi dört saat içinde aile hakimi tarafından onaylanması gerekir.
Uzaklaştırma Kararının Kapsamı ve Süresi Nedir?
Uzaklaştırma kararı sadece evden uzaklaşmayı kapsamamaktadır. Hakkında uzaklaştırma kararına hükmedilen kişi için başka yaptırımlar da düzenlenmiştir. Şöyle ki:
- İlgili kişiye karşı hakaret ve tehdit yasağı,
- Müşterek konuttan uzaklaştırma kararı,
- Adrese yaklaşmama kararı,
- Çocuklara yaklaşmama kararı,
- Eşyalara zarar verme yasağı,
- Sesli ya da görüntülü iletişim kurma yasağı,
- Silah bulundurma yasağı,
- Alkol, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanma yasağı,
- Sağlık kuruluşuna başvurma ve tedavi olma zorunluluğu şeklindedir.
İlgili tarafından talep edilen ya da bakanlık, savcılık veya kolluk kuvveti tarafından başvurulan uzaklaştırma talebi, en çok altı ay için verilir. Bu süre kararın verildiği andan itibaren işlemeye başlar. Hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişiye, kararın tebliğ edilememesi sürenin başlamasına engel değildir. Uzaklaştırma kararında kararın tebliğ edilmesindeki önemli husus itiraz süresinin kararın tebliğinden itibaren başlamasıdır.
Uzaklaştırma Kararı Nasıl Uzatılır?
Talepte bulunan kişi şiddet görmeye devam ediyor ya da şiddete maruz kalma tehlikesi henüz ortadan kalkmamışsa, ilgili kişinin, bakanlık, savcılık ya da kolluk kuvvetinin talebi üzerine mahkemeden kararın uzatılması veya başka bir tedbirin uygulanması şeklinde talepte bulunulabilir. Uzaklaştırma kararının uzatılması talebi, uzaklaştırma kararını veren mahkemeye yapılır.
Kişi eğer boşanma aşamasındaki eşine karşı uzaklaştırma ya da uzaklaştırma kararının uzamasını talep ediyorsa boşanma davasının görüldüğü mahkemeye bu talebini bildirecektir. Hakim gerekli gördüğü hallerde, şiddetin ağırlığına göre altı ayı geçmemek üzere uzaklaştırma kararını uzatabilir.
Uzaklaştırma Kararı Sonrası Süreç (Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi)
Şiddet gören ya da şiddet görme tehlikesi altında olan kişinin uzaklaştırma kararı kabul edildiğinde karar ilgiliye tebliğ edilir. Karar verildiği anda hüküm doğurur. Uzaklaştırma kararı ilgiliye tebliğ edildiğinde, ilgilinin verilen karara itiraz için süresi işleyemeye başlar. İlgili eğer hakkında verilen uzaklaştırma kararının haksız ve mesnetsiz olduğunu düşünüyorsa, uzaklaştırma kararının tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde kararı veren mahkemeye itiraz edebilir.
Hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişi, kararda bulunan tüm yaptırımlara uymakla mükelleftir. Uzaklaştırma kararında sadece evden uzaklaşma değil başkaca da yaptırımlara hükmedilmiş olabilir. İlgilinin uzaklaşma süresi içerisinde tüm yaptırımlara uyması şarttır. İlgili, uzaklaştırma kararına ve diğer yaptırımlara uymaması halinde zorlama hapsi ile cezalandırılır.
Sevgiliye Uzaklaştırma Kararı
6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi hakkındaki kanunun amacı şiddete uğrayan ya da şiddete uğrama tehlikesi altında olan aile bireyleri, sadece kadın olmaları nedeniyle şiddete uğrayan kadınlar ile ısrarlı takip mağdurlarının korumaktır. Her ne kadar kanunun asıl amacı aile içi şiddeti önlemek olsa da uzaklaştırma kararına hükmedilirken tarafların evli olması aranmaz.
Kişilerin sevgili olarak birbirlerine yakın olmaları, dışarıdaki herhangi bir kimseye göre sevgilinin kişiye şiddet uygulamak için ulaşmasının daha kolay olduğu da birlikte düşünüldüğünde sevgiliye karşı da uzaklaştırma talep edilebilir. Aynı açıklamalar kişinin eski sevgilisi içinde geçerlidir.
Komşuya Uzaklaştırma Kararı
6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi hakkındaki kanunun amacı şiddete uğrayan ya da şiddete uğrama tehlikesi altında olan aile bireyleri ile ısrarlı takip mağdurlarını korumaktır. Gündelik hayatta komşular ısrarlı takip düzeyinde kişilerin huzur ve sükunu bozabilirler. Kişi komşusundan şiddet görüyor ya da şiddet görme tehlikesi altında ise komşusu için de uzaklaştırma kararı talep edebilir.
Uzaklaştırma Kararına Nasıl İtiraz Edilir?
Hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişi, kararın kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde kararı veren mahkemeye itiraz başvurusu yapabilir. Fakat kararı veren mahkeme itirazı değerlendirmek ile görevli olmadığından, kararı veren mahkeme başka bir mahkemeye itirazı gönderecektir.
İtirazı değerlendirmekle görevli olan mahkemeler, o yerde birden fazla aile mahkemesi varsa numarayı takip eden aile mahkemesi, tek aile mahkemesi varsa asliye hukuk mahkemesi, aile mahkemesi yoksa asliye hukuk mahkemesi, aile ve asliye hukuk mahkemesi birlikte ise en yakın aile veya asliye hukuk mahkemesi itirazı değerlendirir. Mahkeme itirazı 1 hafta içerisinde değerlendirir.
Uzaklaştırma Kararının İhlali
Uzaklaştırma kararının tebliği uzaklaştırma kararına uyulmaması halinde zorlama hapsine maruz kalınacağı da kişiye tebliğ edilir. Kişi eğer hakkında uzaklaştırma kararı var ve bu karara ihlal ederse hakkında zorlama (tazyik) hapsine hükmedilir.
Uzaklaştırma kararına rağmen hala fiziksel, psikolojik, ekonomik vb. şiddete maruz kalınması halinde, evlilerde boşanma davası açma kararı gündeme gelebilir. Bu aşamada boşanma davası nasıl açılır sorusuna kısaca yanıt vermek gerekir. Boşanma davası, boşanma sebebine istinaden hazırlanmış bir dilekçenin aile mahkemesine sunulmasıyla açılır.
6284 Sayılı Kanun Çerçevesinde Uzaklaştırma Kararına İlişkin Sık Sorulan Sorular
Uzaklaştırma Kararı Nasıl Sorgulanır?
Uzaklaştırma kararları e-devlet üzerinden sorgulanamayan kararlardandır. Bu kararların sorgusu ilgili mahkemeden yapılabilir. Boşanma aşamasında uzaklaştırma kararı talep edilmesi halinde karar UYAP sistemi üzerinden sorgu yapılabilir.
Uzaklaştırma Kararı Adli Sicil Kaydına İşler mi?
Uzaklaştırma kararı önleyici tedbir kararı olduğundan kişinin adli sicil kaydına işlemez. Bu karar herhangi bir sabıka kaydı oluşturmaz. Uzaklaştırma kararının ihlali halinde verilen tazyik hapsi de adli sicil kaydına işlemez.
Polis Uzaklaştırma Kararı Verebilir mi?
Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk kuvveti uzaklaştırma kararı verebilir. Fakat bu kararın uygulanabilir olması için kararın aile hakimi tarafından (aile mahkemesi olmaması halinde asliye hukuk mahkemesi hakimi) yirmi dört saat içinde onaylanması gerekir. Aksi takdirde uzaklaştırma kararı uygulanamaz.
Uzaklaştırma Kararı Varken Telefonla Arama Yapılabilir mi?
Hakkında uzaklaştırma kararına hükmedilen kişi, lehine karar hükmedilen kişiye yaklaşmaması ve onunla iletişim kurmaması gerekir. Telefonla konuşma hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişi ile iletişim kurma olacağından, uzaklaştırma kararı ihlal edilmiş olur. Telefonla arama yapan kişi tazyik hapsine tabidir.
Uzaklaştırma Kararı Varken Çocuğu Görmek Mümkün mü?
Uzaklaştırma kararı mevcutken çocuklarını görmek isteyen bir kişi, kararın kapsamına bakması gerekmektedir. Eğer karar sadece anneye yönelik verilmiş ise kişinin çocuklarını görmesinde herhangi bir engel yoktur. Fakat uzaklaştırma kararı çocuklarla birlikte anneyi kapsar şekilde verilmiş ise kişi uzaklaştırma süresi sonlanana kadar çocuklarına yaklaşamayacaktır.