Tehdit suçu, cezası, şartları ve diğer unsurlar Türk Ceza Kanunu m.106’da düzenlenmiştir. Buna göre kişi, bir başkasının ya da yakınının hayatına, beden veya cinsel dokunulmazlığına yönelik saldırı gerçekleştireceğini ileri sürerek tehdit ederse altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
İnternet ve dijital teknolojilerin gelişmesiyle birlikte sosyal medya kullanımındaki artış da tehdit suçunun bu kanallar üzerinden işlenmesine sebebiyet vermektedir. Pratik yaşamda Instagram, Facebook, X (Twitter) ve diğer sosyal kanallar üzerinden tehdit suçu işlenmekte ve birçok kişi mağdur edilmektedir.
Türk Ceza Kanununun 106. maddesinde yer alan tehdit suçu, hayatın olağan akışında sıklıkla karşılaşılabilecek suç tanımlarından olup bu yazımızda tehdit suçunun unsurları, şartları, cezası gibi konularda kapsamlı olarak bilgi verilmiştir.
Tehdit Suçu ve Cezası (TCK Madde 106)
Tehdit, bir kişinin veya bu kişinin bir tanıdığının yaşamına, bedenine veya cinsel dokunulmazlığına saldıracağına/ zarar verileceğine dair söylemlerin dile getirilmesidir. Tehdit suçu, Türk Ceza Kanununun 106. maddesinde düzenlenmiştir. Tehdit suçu ile fail, kişilerin huzurunu bozar; rahatlıklarını, bilinçlerini ve irade özgürlüklerini ihlal eder.
Tehdit suçu ile korunan hukuki yarar; kişinin ruh dinginliği ve iç huzuru ve aynı zamanda irade özgürlüğüdür. Fail, tehdit suçunu işleyerek bu kavramlara zarar vermeyi amaçlamaktadır. Tehdit suçu ile genellikle başka suçların unsuru olarak karşılaşılsa da kanun koyucu 106. maddede tehdit suçuna bağımsız bir yer ayırmıştır.
Tehdit suçu, failin iradesine bağlı olarak kötü bir şeyi, sanki gelecekte gerçekleşmesi muhtemelmiş gibi birine göstermesi anlamına gelir. Tehdit suçu, bir kişiye haksız yere zarar verileceğinin veya zarar verileceğinin bildirilmesiyle oluşur. Suç tehdidine yol açan bu bildirim sözle veya davranış yoluyla yapılabilir. Örneğin mağdura “Seni yok edeceğim” demek basit tehdit suçunu oluştururken, muhatabı korkutmak amacıyla belinde silah taşımak silahlı tehdit suçunu oluşturmaktadır.
Tehdit Suçu Nedir?
TCK madde 106’da kendisine yer verilen tehdit suçu, aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.
1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikâyeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(2) Tehdidin;
- a) Silahla,
- b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
- c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,
- d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, İşlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(3) Tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.
Tehdit suçunun gündeme gelmesi hâlinde, söz konusu kötülüğün gerçekleşmesi faile bağlı olup bu durum mağdura bildirilmektedir. Tehdidin amacı, kişinin fiziksel bütünlüğünün tehlikeye gireceğinin, belirli bir suç eyleminin işleneceğinin karşı tarafa bildirilmesi ve herhangi bir haksız hareket gerçekleştirilmeyecek olsa bile bu durumun karşı taraf aleyhine kullanılmasıdır. Kötülüğün üçüncü bir kişi aracılığıyla işleneceği şeklinde tehditler de yapılabilir.
Gıyaben Tehdit Suçu
Bir suçun, bir kişinin yokluğunda işlenmesi durumunda gıyapta suç işleme hali gündeme gelir. Tehdit suçu, kişinin gıyabında işlenebilecek suçlardan biridir. Bununla beraber suç unsurlarının oluşabilmesi ve tehdit suçunun işlendiğinden bahsedilebilmesi için mağdurun, söz konusu tehditten haberdar olması gerekmektedir.
Sosyal Medya Yoluyla Tehdit Suçunun Cezası
Teknolojinin hızla geliştiği ve sosyal medya kullanımının giderek yaygınlaştığı bu günlerde kişilerin anonim hesaplar açmak suretiyle ifade özgürlüğünün sınırlarını aşarak suç işledikleri sıklıkla karşılaşılan bir durum haline gelmiştir. Kabul edilmelidir ki; haksız hareketin kim/kimler tarafından gerçekleştirildiğinin bilinmemesi veya anlaşılamaması halinde kişinin kendini koruması çok daha zordur. Bu nedenle bu şekilde işlenen suçlar TCK madde106/2-b bendinde yer aldığı şekilde “kişinin kendisini tanınmayacak hale getirmesi” nitelikli halini gündeme getirecek ve faile verilecek ceza artırılacaktır.
Sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen tehdit suçunda failin IP adresinin bulunması suçun ispatı açısından son derece faydalı olsa da ne yazık ki Instagram, Twitter ve Facebook ve daha birçok şirket kişilerin özel verilerinin korunması kapsamında bu tür bilgileri paylaşmamaktadır. Bu durumda suçun ispatı ve izlenecek yol bakımından bir avukata danışılması, kişinin hak kaybına uğramasını önleyecektir.
Tehdit Suçu Nasıl İşlenir?
Tehdit suçunun işlenebilmesi için genel kast yeterli olup failin hareketlerinde özel kast aranmaz. Fail tarafından gerçekleştirilen haksız hareketin, mağdur üzerinde yarattığı etki önemli değil. Mağdur, failin tehditlerinden korkmamış olsa dahi suç unsurlarının oluşması halinde tehdit suçu işlenmiş sayılır.
Suç Kimler Aleyhine İşlenebilir?
Kural olarak herkes tehdit suçunun mağduru olabilir yani bu suç herkese karşı işlenebilir. Ancak suçun oluşması için tehdit unsurlarının mağdur tarafından bilinmesi ve algılanması gerektiğinden ayırt etme/ algılama gücüne sahip olmayan kişiler bu suçun mağduru olamaz. Bu durumda tehdit unsurlarını algılama yetisine sahip olan herkese karşı bu suçun işlenebileceğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Tehdit Suçunun Unsurları ve Şartları
Tehdit suçunun oluşabilmesi için suç unsurlarının suçu oluşturmaya elverişli şekilde bir arada bulunması gerekmektedir. Kanun maddesinde yazılı olduğu şekilde birine, bir kötülük yapılacağından bahsedilmelidir. Failin, haksız fiili gerçekleştirmeye yönelik söylem ve davranışları korku ve endişe yaratacak nitelikte olmalıdır. Mağdurun bizzat korku duyması gerekmez. Suçun oluşması için genel kast yeterlidir.
TCK m.106/2’de düzenlenen nitelikli tehdit suçu, tehdidin silahla, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle, birden fazla kişi tarafından birlikte ve var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak işlenmesi halinde gerçekleşir.
Tehdit suçunun kadına karşı işlenmesi halinde, suçun failinin kadın veya erkek olması hususuna dikkat edilmeksizin suçun nitelikli hali meydana gelir. Bu nitelikli halin oluşması için mağdurunun kadın olması yeterlidir. Nitelikli tehdit suçunun işlenmesi halinde faile 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Tehdit Suçunu Oluşturan Söz ve Davranış Örnekleri
Kural olarak kanun metninde yer aldığı şekilde bir kişinin kendisinin veya bir yakınının hayatını, vücut bütünlüğünü veya cinsel dokunulmazlığını hedef alan söylemler tehdit suçunu gündeme getirir. Hangi sözlerin söz konusu suçu oluşturacağı hususunda ise Yargıtay içtihatları dikkate alınabilir.
- “Seni öldürürüm” – Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2014/31349E. ,2015/24131K.
- “Sen benim kim olduğumu biliyor musun, seni döverim ha!” Yargıtay 4. CD 2014/11754E. , 2016/14496K.
- “Oğlunu dövdüreceğim, oğlunu öldürteceğim!” Yargıtay 4. CD 2015/21416E. ,2015/37636K.
- “Seni döveriz, kemiklerini kırarız, arabanın camlarını kırarız.” Yargıtay 4. CD 2014/1298E. , 2016/6134K.
Yukarıda sıralanan söz ve davranışlar her ne kadar Yargıtay tarafından tehdit kapsamında değerlendirilse de somut dosyanın özelliklerine göre farklı hükümler verilebileceği unutulmamalıdır.
Nitelikli Tehdit Suçu Kabul Edilen Söz ve Davranışlar
Yargıtay içtihatlarına göre verilecek cezanın belirli oranlarda artırılmasına sebep olacak şekilde nitelikli tehdit suçunu oluşturan bazı söz ve davranışlar aşağıdaki gibidir.
- Sanığın mağdura elindeki bıçağı göstererek “seni öldürürüm” demesi silahlı tehdit suçunu oluşturur. (Yargıtay 4. CD. 2013/35427E. , 2016/1979K.)
- Yalnızca bıçak göstermek suretiyle silahlı tehdit suçu oluşur. (Yargıtay 8. CD.2019/14923 E. , 2021/6535K.)
- Failin mağduru gizli numaradan araması “kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması” olarak değerlendirilemez ve fazla cezaya hükmedilemez. (Yargıtay 4. CD 2015/18560E. , 2019/16587K.)
- Tehdit suçunun imzasız mektup ile işlenilmesi halinde, bu nitelikli unsurun uygulanabilmesi için, kimin tarafından yazıldığının muhatabınca anlaşılamamış olması gerekmektedir. Mağdur, haksız hareketi kimin gerçekleştirdiğini anlayabiliyorsa bu nitelikli halden hüküm kurulamaz. (Yargıtay 4. CD. 2014/29330E. , 2018/19601K.)
- Sanığın cep telefonundan mağduru arayarak “kapının önüne emanet bıraktım, onu gidip al, sonunu merak etmiyorum” dediği, sonrasında mağdurun kapının önüne gidip baktığında tüfek mermisi olduğunu gördüğünün iddia ve kabul edilmesi karşısında TCK 106/2-b değil; TCK 106/2-a suçu oluşturur. (Yargıtay 4. CD.2020/23446 E. , 2021/1768K.)
Yinelemekte fayda var ki yukarıda sıralanan ifadeler Yargıtay tarafından her ne kadar tehdit kapsamında değerlendirilse de somut durumun koşullarına göre farklı hükümler tesis edilebileceği göz ardı edilmemelidir.
Tehdit Suçunun Cezası Nedir?
Tehdit suçunun ceza sınırları suçun basit ve nitelikli hallerine göre farklı olarak belirlenmiştir. Kanunun ilgili maddesine göre basit tehdidin cezası altı ay ve iki yıl sınırlarıyla belirlenirken suçun nitelikli hallerden birini ihtiva etmesi halinde söz konusu ceza gerekli oranlarda artırılacaktır.
a. Basit Tehdit Suçu ve Cezası
Basit tehdit suçunda, mağdur haksız bir zarara uğrayacağı gerekçesiyle tehdit edilir ancak uğrayabileceği zarar ciddi nitelikte değildir. Basit tehdit suçunun iki şekli vardır;
- Basit tehdit suçunun yaşam hakkına karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza altı aydan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere hapis cezasıdır. Başka bir deyişle, bir kişinin bir kişiyi tehdit etmek amacıyla ‘Seni öldüreceğim, hayatına son vereceğim’ sözlerini sarf etmesi halinde bu sözler mağdurun yaşam hakkına karşı basit tehdit suçunu meydana getirir.
- Mülkiyet hakkına veya malvarlığı değerlerine karşı basit tehdit suçunun cezası altı aya kadar hapis veya para cezasıdır. Mağdura ‘Evini yakacağım’ demek, mala karşı işlenen basit bir suç teşkil etmektedir.
b. Nitelikli Tehdit Suçu ve Cezası
Kanun koyucu, tehdit suçunun nitelikli halinin, mağdurun üzerinde bıraktığı olumsuz etkinin basit tehdide göre daha fazla olması veya mağdurun kendini daha kötü/ güvensiz hissetmesi nedeniyle nitelikli halin işlenmesi halinde cezaların artırılmasını öngörmektedir. Gözdağı verme/tehdit suçunun nitelikli halinin işlenmesi halinde, fail iki ila beş yıl arasında hapis cezasına çarptırılabilir.
Şikâyet Süresi ve Zamanaşımı
Tehdit suçu, kural olarak takibi şikâyete tabi suçlar arasında yer almaz. Tehdit suçunda soruşturma ve kovuşturma re ‘sen (kendiliğinden) yürütülür. Buna bağlı olarak mağdur, şikâyetinden vazgeçse dahi dava düşmeyecek ve yargılama devam edecektir.
Ancak bu kuralın bir de istisnası bulunmaktadır. Kişinin mal varlığını zarara uğratma ve sair kötülük tehdidi halinde soruşturma ve kovuşturma mağdurun şikâyetine bağlıdır. Bu durumda şikâyet süresi de mağdurun fiili ve faili öğrenmesinden itibaren altı ay olacaktır.
Sağlık Çalışanlarına Yönelik Tehdit ve Cezası
Kamu veya özel sağlık kurum veya kuruluşunda çalışan sağlık mesleği mensubu veya yardımcı sağlık mesleği mensubuna karşı görevi sırasında tehditte bulunulması halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca hapis cezası ertelenemez.
Tehdit Suçu Nasıl İspatlanır?
Tehdit suçu failin ikrarı ve itirafı, tanık beyanları, ses kayıtları, mesaj ve arama (HTS) kayıtları gibi farklı yollarla ispat edilebilmektedir. Soruşturma aşamasının başlamasından itibaren deliller toplanmaya başlar. Kovuşturma aşaması sürecinin devamı ile işbu deliller değerlendirilir ve dosya kapsamındaki deliller ışığında hüküm kurularak yargılama sonlandırılır.
Telefonda Tehdidin İspatı
Ceza muhakemesinde şüpheden sanık yararlandığından bir kişiye suç isnadı yapılabilmesi için suçun, o kişi tarafından işlendiğini gösteren şüpheye mahal vermeyecek nitelikte delil ve emareler bulunması gerekmektedir. Bu durumda telefon gibi iletişim araçları kullanılarak işlenen tehdit ve hakaret gibi suçlarda suçun ispatlanmasının zor olduğu söylenebilir.
Telefon konuşması sırasında işlenen tehdit suçu HTS kayıtlarının incelenmesi veya tanık delilleriyle ispatlanabilir. Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2013/8808 esas ve 2015/23904 karar sayılı ilamında telefonda tehdit suçunun ispatı konusunda olay anında ve yerinde bulunan tanıkların beyanlarının, hüküm kurulurken dikkate alınması gerektiğini belirtmiştir. Bununla beraber suçun ispatının başka bir şekilde mümkün olmadığı hallerde tehdit içerikli konuşmaların kaydedilmesi ve delil olarak sunulmasının, hukuka aykırı olmayacağı yönünde Yargıtay kararları da bulunmaktadır. (Bkz. Yargıtay 4. CD E. 2019/5283 K. 2021/27483)
Cezanın Ertelenmesi veya Adli Para Cezasına Çevrilmesi
TCK 51. maddesine göre işlediği suçtan dolayı hakkında iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına hükmedilen kişinin cezası ertelenebilir. Cezanın ertelenmesine karar verilebilmesi için kişinin daha önce bazı belirli süreli herhangi bir ceza almamış olması ve mahkemede kişinin yeniden suç işlemeyeceği yönünde kanaat oluşması gibi şartlar bulunmaktadır.
Kanun maddesinde yer aldığı üzere tehdidin mal varlığına karşı olması veya sair kötülük içermesi halinde verilecek ceza adli para cezasına çevrilebilir. Yargılama sonunda hükmedilecek ceza belirlenirken suçun işleniş şekli, suçun mağdur üzerinde bıraktığı etki, failin ruh hali ve soğukkanlılığı gibi birçok husus dikkate alınır. Bu hususlar da değerlendirmeye alındıktan sonra verilecek cezada indirimler ve lehe hükümler uygulanabilir. Hem fail hem de mağdur yönünden sürecin olması gerektiği gibi takip edilmesi için bir avukattan yardım alınması faydalı olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
Sözlü Tehdidin Cezası Nedir?
Sözlü tehdit suçunun cezası Türk Ceza Kanunu 106. maddesinde yer almaktadır. Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Tehdit Suçu Uzlaştırma Kapsamında mıdır?
Tehdit suçunun temel şekilde işlenmiş hali, uzlaşma kapsamında değerlendirilebilecek suçlar arasındadır. Bu yöntemle, taraflar arasındaki anlaşmazlığın herhangi bir ceza muhakemesi yapılmaksızın çözülmesi amaçlanmaktadır. Tehdit suçunun basit halini aşan nitelikli suçlar için ise uzlaşma aşamasına gerek duyulmadan doğrudan kovuşturma yapılabilecektir.
Tehdit Eden Kişi Nereye Şikâyet Edilir?
Kendisine karşı tehdit suçu işlenen kişi, emniyete veya savcılığa giderek suç duyurusunda bulunmalıdır. Suç duyurusu işlemlerinin doğru olarak yapılması, soruşturma ve kovuşturma aşamalarının eksiksiz olarak takip edilmesi gerekmektedir. Kişinin yanlış veya eksik işlemlerle hak kaybına uğramaması amacıyla sürecin bir avukat yardımıyla takip edilmesi doğru olacaktır.
Tehdit Ediliyorum, Ne Yapmam Gerekiyor?
Tehdit ile karşı karşıya kaldığını düşünen kişi, hiçbir şekilde vakit kaybetmeden bizzat veya ceza avukatı aracılığıyla harekete geçmelidir. Özellikle takibi şikâyete bağlı olan tehdit suçlarında zaman kaybedilmemesi önemlidir.
Kadına Yönelik Tehdidin Cezası Nedir?
Her ne kadar tehdit suçunun cezası, kanunda “altı aydan iki yıla kadar” olarak belirlenmişse de bu suçun bir kadına karşı işlenmesi halinde “cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz”. Kanun maddesine eklenen bu hüküm ile kadına karşı şiddetin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
