Anlaşmalı boşanma protokolü, boşanma konusunda mutabık kalmış ve boşanmanın tüm hukuki ve ekonomik sonuçlarında ortak paydada buluşmuş eşlerin, anlaşmalı boşanma davası ile boşanabilmeleri için gerekli hukuki belgedir. Şayet eşler boşanma konusunda ortak bir irade göstermiyor veya boşanmak istiyor ancak boşanmanın hukuki ve ekonomik sonuçlarında çekişme yaşıyorsa bu durumda açılacak boşanma davası çekişmeli boşanma davasıdır. Çekişmeli boşanma davasında ise protokol düzenlenmesine gerek yoktur. Fakat çekişmeli açılan boşanma davasında eşlerin çekişme yaşadığı hususlarda anlaşmaları halinde çekişmeli boşanma davası anlaşmalı boşanma davasına çevrilebilir.
Anlaşmalı boşanma protokolü, anlaşmalı boşanma davalarında boşanmanın hukuki ve ekonomik sonuçlarını düzenler. İster yazılı ister sözlü olarak hazırlanabilen protokol, yazılı hazırlanırsa birçok fayda sağlar. Yazılı olarak hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolü her iki eş tarafından kabul edilmeli ve imzalanmalıdır. Anlaşmalı boşanma protokolünde; müşterek çocuğun velayeti ve çocukla kurulacak kişisel ilişkinin mahiyeti, nafaka ve tazminat hususları ve mal varlıkları gibi konular düzenlenir. Zorunlu olmamakla birlikte boşanacak eşlerin boşandıktan sonra kadının kullanacağı soy isminin dahi düzenlenmesi mümkündür. Bu itibarla anlaşmalı boşanma protokolü oldukça önemli bir hukuki belgedir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?
Anlaşmalı boşanma protokolü eşler tarafından hazırlanabilir. Ancak eşler tarafından hazırlanan protokoller çoğu zaman internet üzerinden bir başka protokol örneği üzerinden esinlenerek hazırlandığı için birçok hata içerebilir. Zira her bir protokol, mevcut olayın niteliği ve vasfı değerlendirilerek duruma özgü hazırlanmalıdır. Uygulamada, internetten bakılarak hazırlanan protokollerden dolayı yaşanan birçok hak ve menfaat kaybı görülmektedir. Bu itibarla Aile Hukukuna hakim ve emsal davalarla deneyim kazanmış bir boşanma avukatı nezaretinde hazırlanacak protokol, muhtevası bakımından kusursuz olacaktır.
Anlaşmalı boşanma protokolü bir bakıma boşanma sözleşmesi niteliği taşır ve eşlerin talepleri esas alınır. Protokol, boşanmak isteyen tarafların şahsi ve hukuki durumlarına göre kişilere ve davaya özel düzenlenmelidir. Bu itibarla boşanmak isteyen herkese hitap edecek ve uygun düşecek genel bir boşanma protokolü örneği yoktur. Hazırlanan protokol hakim tarafından incelenerek uygun bulunduğunda kişileri etkileyecek oldukça önemli hukuki neticeleri de beraberinde getirecektir. Bu nedenle Aile Hukuku uzmanı avukatlar eli ile hazırlanması, ileride yaşanması muhtemele hak ve menfaat kayıplarının önüne geçilmesi açısından kıymetlidir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü İçeriği
Anlaşmalı boşanma protokolünün muhtevası, eşlerin boşanma nedenlerine ve mal rejiminin niteliğine göre değişir. Eşlerin boşanma ve boşanma sonrasına ilişkin istek ve beklentileri, protokol metninde vücut bulur. Taraflar arasında ilişkinin niteliği ve durumuna göre protokolün özenle ve söz konusu eşlere özel hazırlanması gerekir. Protokolün bu ölçü gözetilmeksizin düzenlenmesi durumu ileriye yönelik problemlerin meydana gelmesine neden olabilir. Bu nedenle doğru bir anlaşmalı boşanma protokolü içeriği için muhakkak deneyim sahibi avukat eşliğinde hareket etmek gerekir.
Anlaşmalı boşanma hazırlandıktan sonra her iki tarafın da protokolü imzalaması ve hakim önünde iradelerini beyan etmeleri gerekir. Ancak kimi durumlarda görülmektedir ki; imzadan dönülmek istenmekte ya da hazırlanan protokolün içeriğinin kabul edilmemesi beyanında bulunulmaktadır. Taraflardan herhangi birisi, protokol içeriğini kabul etmediğini daha sonra ifade etme hakkına sahiptir. Bunun yanı sıra protokole imza atan tarafın imzasında herhangi bir hata, hile ya da baskı, tehdit gibi unsurların bulunması da sık sık karşılaşılan durumlardandır. Bu ve benzer hallerde tarafı yazılı bir dilekçe ile durumu mahkemeye ibraz etmeli ya da duruma sırasında söz ile bildirmesi lazımdır. Bu nedenle imzalanmış anlaşmalı boşanma protokolünden dönülebilir.
- Anlaşmalı boşanma protokolünde eşlere ait kimlik ve adres bilgileri ilk sırada yazılır ve eşler tarafından imzalanır.
- Protokolün net ve muğlaklıktan uzak olması ve tüm hususları düzenlemesi gelecekte yaşanması muhtemel uyuşmazlıkların önüne geçer.
- Velayetin kendisine bırakılmadığı eş ile müşterek çocukların kuracağı ilişkinin mahiyeti düzenlenmelidir.
- Çocukların velayeti, nafaka, mal paylaşımı ve tazminat gibi konulara yer verilmelidir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Önemi
Türk Hukuk Sisteminde Aile Mahkemeleri boşanma davalarının anlaşmalı boşanma davası olması halinde düzenlenen boşanma protokolünü esas almaktadır. Anlaşmalı boşanma protokolünde eksik ya da yanlış bir ifade bulunması halinde bu eksiklik veya yanlışlığın taraflara yönelik olumsuz etkileri olur. Çünkü eksiklik ya da yanlışlık, verilen boşanma kararına yansıyarak mevcut durumu geri dönüşü mümkün olmayan bir noktaya taşır. Bu nedenle protokol hazırlanırken hukuki danışmanlık almak yararlı olacaktır.
Taraflara özel olarak muntazam biçimde hazırlanmış boşanma protokolü fevkalade değerlidir. İnternet üzerinden araştırılarak bulunan protokol örnekleri baz alınarak hazırlanan protokol eşlere faydadan çok zarar getirecektir.
