Yürütmenin Durdurulması Nedir?
Yürütmenin durdurulması, hukuka aykırı olduğu düşünülen, kedisine karşı iptal davası açılan ve dava sonunda iptali dahi gündeme gelebilecek olan bir işlemin uygulanmasına devam edilmesi halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar ortaya çıkmaması için başvurulan bir hukuk müessesidir. Yürütmenin durdurulması kararı ile hukuka aykırılık sebebi ile iptal davasına konu edilen idari işlem hakkında yetkili yargı yerinin dava konusu idari işlemi geçici olarak durdurur.
İYUK m.27 uyarınca, idari işleme karşı, idare mahkemelerinde iptal davası açılması idari işlemin yürütülmesini durdurmaz. Bu durumda, bir idari işlem, idare mahkemesi tarafından iptal edilinceye kadar hüküm ve sonuçlarını doğurmaya devam edecektir (İstisna: İYUK m.27/3).
Böyle bir durumda davacı dava konusu işlemin yürümesinin durdurulmasını talep eder. Mahkeme buna dair olumlu bir karar verirse, mevzubahis işlem daha iptal edilememiş olsa bile, bu işlemin yürütülmesi durdurulur. İptal edilmiş bir idari işlem gibi olur.
Yürütmeyi Durdurmanın Koşulları Nelerdir?
İdari yargılamada yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir:
- İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğmalıdır.
- İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması gerekir.
- Yürütmeyi durdurma kararı verilmesinin davacı tarafından istenmesi gerekir.
- Davalı idarenin savunmasının alınması gerekir veya savunma süresinin geçmesi gerekir. Ancak uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemler hakkında yürütmeyi durdurma kararı idarenin savunması alınmadan verilebilir. Ancak kamu görevlileri hakkında tesis edilen arama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz.
- Yürütmenin durdurulması kararı teminat karşılığında verilir. Ancak durumun gereklerine göre teminat aranmayadabilir.
- Olağanüstü hallerde, kanunla yürütmenin durdurulması kararı verilmesi sınırlanabilir (AY m.125/6).
Yukarıda sayılan şartların gerçekleşmesi halinde yürütmeyi durdurma kararı verip vermemek mahkemenin takdirindedir. Yürütmeyi durdurma kararı verilebilmesi için gereken koşullar sağlansa bile mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermek zorunda değildir. Yürütmeyi durdurma kararı gerekçeli olarak verilmektedir. Gerekçede ise idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu veya olmadığı ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkansız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur.
Yürütmeyi Durdurma Kararlarına Karşı İtiraz
Yürütmeyi durdurma kararlarına karşı itiraz edilmesi mümkündür. Fakat ivedi yargılama usulünün uygulandığı haller (İYUK m.20/A) ve MEB ile ÖSYM tarafından yapılan merkezi ve ortak sınavlar, bu sınavlara ilişkin iş ve işlemler ile sınav sonuçları hakkında açılacak davalarda (İYUK m.20/B) yürütmenin durdurulması talebine ilişkin olarak verilecek kararlara itiraz edilemeyeceği İdari Yargılama Usulü Kanununda ifade edilmiştir.
Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar; Danıştay dava dairelerince verilmişse konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarına, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hâkim tarafından verilen kararlara karşı bölge idare mahkemesine, çalışmaya ara verme süresi içinde ise idare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararlara en yakın nöbetçi mahkemeye veya kararı veren hâkimin katılmadığı nöbetçi mahkemeye, kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz edilebilir. İtiraz edilen merciler, dosyanın kendisine gelişinden itibaren yedi gün içinde karar vermek zorundadır. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir (İYUK m.27/7).
Yürütmeyi Durdurma Kararlarının Uygulanması
İYUK m.27’de düzenlenen yürütmenin durdurulması kararı bir mahkeme kararı olduğu için bir mahkeme kararı gibi uygulanır. İdare kendisine tebliğ edilen yürütmeyi durdurma kararının tebliğinden itibaren bu kararı en geç 30 gün içinde uygulamak zorundadır. Eğer idare yürütmenin durdurulması kararını uygulamaz ise idare aleyhine idare mahkemesinde maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
Yürütmeyi durdurma talebi, başvuruları ve açılacak idari davalarla ilgili Antalya idari yargı ve iptal davaları konusunda avukatlık ve danışmanlık hizmeti almak için iletişim kısmından tarafımıza ulaşabilirsiniz.
