Vize İhlali Cezası Nedir, Nasıl Hesaplanır ve Nereye Ödenir?

Vize; “Bir ülkeye girmek veya bir ülkeden çıkmak için yetkili makamlardan alınması gerekli izin” anlamına gelir. Bir ülkeye giriş çıkış yaparken yetkili mercilerden izin alınmaması veya ilgili ülkenin vizeye dair hukuki düzenlemelerine aykırı davranılması durumunda vize ihlali gündeme gelir. Vize cezası ise vize ihlalinde bulunan kişilere uygulanan yaptırımdır.

Bir ülkeye yasal olarak giriş yapabilmek için vize sahibi olmak gerekir. Vizeler genellikle belirli bir süre zarfında geçerli olacak şekilde düzenlenir. Dolayısıyla geçerlilik tarihinin sona ermesiyle birlikte vizenin geçerliliği de son bulur. Mesela 6 ay süreli vize hakkına sahip olmasına karşın 10 ay süre ile ülkede kalan kişi “vize ihlali” yapmış olur. Vize ihlalinde bulunan bu kişiye vize cezası uygulanır.

Vize ihlaline sebebiyet veren başka durumlara da değinelim. Örneğin belirli bir ülkeye öğrenim görmek amacıyla gitmek için öğrenci vizesi alan kişi, gittiği ülkede çalışırsa öğrenci vizesine aykırı hareket ettiği için vize ihlalinde bulunur. Bu örnekteki gibi vize ihlalinde bulunan kişiler tespit edildiği takdirde haklarında vize ihlali cezası uygulanır. Ayrıca şu haller de vize ihlaline sebebiyet verir:

• Vizenin geçerlilik süresi dolmasına rağmen ülkede bulunmaya devam etmek,
• Vize amacının dışında davranmak veya düzenlenen vize türüne aykırı hareket etmek (örneğin öğrenci vizesine sahip olunmasına karşın çalışma vizesi alınmaksızın çalışmak),
• Ülkeye kaçak yol ve yöntemlerle giriş yapmak,
• Vize türünden bağımsız olarak süre ihlalinde bulunmak.

Vize ihlalinin ne olduğu, hangi hallerde vize ihlali yapıldığı ve bu ihlale karşın uygulanacak cezayı incelediğimiz makalemizin ilgili ziyaretçilerimizce dikkatle okunmasını tavsiye etmekteyiz. Zira bu konu, hukuki yönleri ve uygulama pratiği bakımından karmaşık ve komplekstir. Dolayısıyla dikkatle incelenmesi, atlanmadan okunması çok daha sağlıklı olacaktır.

Vize İhlalinin Cezası Nedir?

Girişte de belirttiğimiz üzere bir ülkeye yasal olarak girebilmek için yetkili mercilerden gerekli izinlerin alınması icap eder. Bu izne uygulamada “vize” adı verilir. Vize sahibi olmadan ülkeye giriş yapılması mümkün değildir. Fakat herkesin bu kurala uymadığı ve ülkeye vizesiz girmeye çalıştığı da malumdur. Türkiye Cumhuriyeti’ne vizesiz giren kişi kural gereği “kaçak” konumuna düşer.

Ülkeye vizesiz yani kaçak olarak giriş yapan yabancı uyruklu kişiler hakkında yaptırım uygulanır. Söz konusu yaptırım ise para cezasıdır. Buna göre, vize ihlalinin cezası, yıllık ikamet izni harcının iki katı şeklinde hesaplanır. Ayrıca belirtmemiz gerekir ki belirli ülke vatandaşlarının ülkemize kaçak olarak girmesi halinde, vize ihlali cezasının yanı sıra bir de vize harcı ödemesi yapmaları gerekir. Bunun yanı sıra;

• Türkiye’ye 1 ay ila 5 yıl arasında giriş yapma yasağı,
• Türkiye’ye 3 ay ila 5 yıl arasında giriş yapma yasağı,
• Türkiye’ye süresiz giriş yapma yasağı,

Cezaları da vize ihlalinde bulunan kişiler hakkında uygulanabilmektedir. Söz konusu cezalara dair detaylara aşağıda ayrı başlıklar halinde değineceğiz. Zira her biri kendi içinde önemli hususlar içermektedir. Değindiğimiz konulardan hareketle toparlamak gerekirse, vize ihlalinde bulunan yabancılar hakkında çeşitli cezalara hükmedilmektedir. Buna göre:

Vize ihlalinin cezası, para cezası veya ülkeye giriş yasağıdır.

Hangi Hallerde Türkiye’ye Giriş Yasağı Uygulanmaz?

Vize kurallarını ihlal eden kimseler hakkında para cezasına veya geçici ya da sürekli olmak üzere Türkiye’ye giriş yapma yasağına hükmedilir. Fakat bazı durumlarda, ihlalde bulunan yabancı hakkında ülkeye giriş yasağına hükmedilmez. Şimdi, vize kurallarının ihlal edilmesine karşın ülkeye giriş yasağı kararı verilemeyecek hallere değineceğiz. Söz konusu durumlar şunlardır:

• Vizesini süre yönünden ihlal eden ve bu ihlalinde üç ayı geçmeyen yabancılar eğer yetkili merciler kendilerini tespit etmeden önce sınır kapısına gider ve haklarında verilen idari para cezasını öderse Türkiye’ye giriş yasağı kararı verilemez,
• Süre bakımından vize ihlalinde bulunan ve yine bu ihlalinde üç ayı geçmeyen yabancılar eğer yetkili merciler tarafından tespit edilmiş ve sınır dışı edilme (deport) kararı almışlarsa ülkeyi terk etmeleri için kendilerine tanınan süre zarfında sınır kapısına gider ve idari para cezalarını öderlerse Türkiye’ye giriş yasağı kararı verilemez.

Hangi Durumlarda 1 Ay ila 5 Yıl Arasında Türkiye’ye Giriş Yasağı Kararı Verilir?

Vize prosedürüne aykırı davranan yabancıların vize ihlalinde bulunmuş olacağını ve bu ihlalin bir sonucu olarak çeşitli yaptırımlara maruz kalacağını belirtmiştik. Bu yaptırımlardan birisi de yabancı hakkında geçici süre ile ülkeye giriş yasağı kararı verilmesidir. Bu karar genellikle 1 ay ile 5 yıl arasında değişen bir süreyi kapsar. Şimdi, 1 ay ile 5 yıl arasında Türkiye’ye giriş yasağı kararı verilmesini gerektiren durumlara değinelim. Vize geçerlilik süresini:

• Üç ila altı ay süre ile ihlal eden ve yetkili merciler tarafından tespit edilmeden önce sınır kapısına giderek hakkında verilen idari para cezasını ödeyen kişi hakkında 1 ay,
• Altı ay ila bir yıl süre ile ihlal eden ve yetkili makamlarca tespit olunmadan sınır kapısına giderek vize ihlali cezasını ödeyen kişi hakkında 3 ay,
• Bir yıl ila iki yıl süre ile ihlal eden ve yetkili mercilerce tespit edilmeden, kendiliğinden sınır kapısına girerek para cezasını ödeyen kişi hakkında 1 yıl,
• İki ila üç yıl süre ile ihlal eden ve yetkili makamlarca tespit olunmaksızın sınır kapısına giderek hakkında verilmiş vize ihlali cezasını ödeyen kişiye 2 yıl,
• Üç yıl ya da daha fazla süre ile ihlal eden ve yetkililerce tespit edilmeden sınır kapısına giderek idari para cezasını ödeyen kişiye 5 yıl,

Türkiye’ye giriş yasağı uygulanır.

Hangi Hallerde 3 Ay ila 5 Yıl Arasında Türkiye’ye Giriş Yasağı Kararı Verilir?

Vize kurallarına aykırı davranan yani ihlalde bulunan yabancılar hakkında uygulanan bir diğer ceza ise 3 ay ila 5 yıl arasında Türkiye’ye giriş yapma yasağıdır. Bu kimseler, giriş yasağı kararında belirtilen süre boyunca Türkiye’ye yasal olarak giriş yapamazlar. Şimdi, söz konusu durumları ve kişileri ayrı ayrı inceleyeceğiz. Aşağıda sıralanan durumlarda 3 ay ile 5 yıl arasında değişmek üzere Türkiye’ye giriş yasağı kararı verilir:

• Vize ihlali yetkili merciler tarafından tespit edilmeden önce sınır kapısına giderek Türkiye’den çıkış yapmak isteyen fakat vize ihlali cezasını ödemeyen yabancılar,
• Vizesini üç aydan fazla olmamak kaydıyla ihlal eden ve hakkında sınır dışı edilme kararı verilerek ülkeyi terke davet edilen yabancının, ülkeyi terk etmesi için kendisine verilen süre zarfında çıkış yapmaması ve vize ihlali cezasını ödememesi,
• Vizesini üç aydan fazla bir süreyle ihlal eden ve hakkında deport kararı verilen yabancının, ülkeyi terk etmesi için kendisine verilen süre zarfında Türkiye’den çıkış yapmaması,
• İkamet veya çalışma izni başvurusu reddedilen ya da mevcuttaki izni iptal edilen yabancının, ülkeyi terk etmek için yetkili merciler tarafından kendisine tanınan süre zarfında ülkeden çıkış yapmaması,
• Türkiye’ye giriş yapan yabancılardan, 180 gün içinde 90 gün kuralının kapsamının sona ermesine rağmen 10 gün içinde oturum iznine müracaat etmeyenler,
• Hakkında gözetim yükümlülüğü bulunan ve bu yükümlülüğü bittikten sonra başkaca yükümlülüklere tabi tutulan yabancılar,
• Görevli personel eşliğinde sınır dışı edilen yabancılar.

Söz konusu hallerde, ilgili kişilerin 3 ay ile 5 yıl arasında Türkiye’ye giriş yapması yasaklanır. Bu noktada, ülkeye giriş yapması yasaklanacak kişilerin ne kadar süreyle giriş yapamayacağı merak edilir. Giriş yasağının ne kadar süreceği, vize kurallarının ne kadar süreyle ihlal edildiğine göre belirlenir. Daha somut ve anlaşılır bir şekilde ifade etmek gerekirse vizesini;

• 0 – 3 ay süre ile ihlal edenler hakkında 3 ay,
• 3 ay ila 6 ay süre ile ihlal edenler hakkında 6 ay,
• 6 ay ila 1 yıl süre ile ihlal edenler hakkında 1 yıl,
• 1 yıl ila 2 yıl süre ile ihlal edenler hakkında 2 yıl,
• 2 yıl ya da daha fazla süre ile ihlal edenler hakkında 5 yıl,

Süreli olmak üzere Türkiye’ye giriş yasağı kararı verilir.

Hangi Durumlarda Türkiye’ye Süresiz Giriş Yasağı Kararı Verilir?

Vizesini ihlal eden ve bu nedenle idari para cezasına çarptırılan kişiler, haklarında hükmedilen vize ihlali cezasını ödemediği müddetçe ülkeye giriş yapamaz. Bununla birlikte herhangi bir sebeple hakkında idari para cezasına hükmedilen kişiler de bu cezalarını ödemedikleri sürece Türkiye’ye giriş yapamayacaklardır. Bu durumlar, Türkiye’ye süresiz giriş yasağı uygulanmasına sebebiyet verir.

Vize İhlali Cezası Nasıl Hesaplanır, Nereye Ödenir?

Öncelikle belirtmek gerekir ki vize ihlali cezasını net bir şekilde hesaplamak ve kesin bilgiye ulaşmak için sınır kapıları ve havalimanlarında bulunan vize ihlal ofisine başvurmak gerekir. Zira vize ihlalinde bulunan kişilerin ödemesi gereken idari para cezasının miktarı, ilgilinin kaçak şekilde Türkiye’de kaldığı süreye ve hangi ülkenin vatandaşı olduğuna göre farklılık arz eder.

Vize ihlali cezasının ödeneceği yer, vize ihlal ofisidir. Söz konusu ofislere başvurmak suretiyle ceza miktarı öğrenebilir. Bu ofisler havalimanlarında yer alır. Dolayısıyla vize kurallarına aykırı davranan ve bu nedenle ceza alan yabacılar, vize ihlal ofislerine müracaat ederek ne kadar ceza aldığını öğrenebilirler ve yine bu ofislere ceza ödemesi yapabilirler.

Vize İhlaline İlişkin Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Hususlar

Vize amacının ve kapsamının dışında hareket eden, süresini aşan yabancıların “kaçak” statüsüne düşeceğini belirtmiştik. Fakat uygulamada zaman zaman hatalı veya ihmali işlemler sebebiyle kişi hakkında haksız olarak deport kararı verilebildiği görülmektedir. Hakkında verilen sınır dışı edilme kararının yanlış olduğunu düşünen yabancıların, sınır dışı edilme kararına karşı itiraz etme hakkı vardır.

Deport kararına karşı itiraz edileceği zaman öncelikle somut durumun iyice değerlendirilmesi, kararın neden haksız olduğunun hukuki temeller üzerinde kesinleştirilmesi ve yetkili mercilere etkili bir itiraz başvurusunda bulunulması gerekir. Dolayısıyla sürecin, alanında uzman ve deneyimli bir yabancılar avukatı marifetiyle takip edilmesi ve yürütülmesi en sağlıklı yaklaşım olacaktır.

Hakkında deport kararı verilen yabancılara belirli durumlarda tahdit kodu da konulabilmektedir. Kimi tahdit kodları bilgilendirme amacı taşırken kimisi de sınırlayıcıdır. Hakkında sınırlayıcı bir tahdit kodu bulunan yabancınınsa Türkiye’ye yasal olarak girmesi mümkün değildir. Zira ülkeye giriş yapabilmesi için öncelikle hakkında verilmiş tahdit kodunun mahkeme kararıyla kaldırılması icap eder.

Sonuç ve Özet

Vize, yabancıların ülkeye giriş yapabilmesi için yetkili makamlardan alması gereken izindir. Farklı süreler ve işlevlerde düzenlenen vizenin ilgili tarafından ihlal edilmesi halinde vize ihlal cezası gündeme gelir. Vize ihlal cezası, sınır kapılarında ve havalimanlarında yer alan vize ihlal ofislerinde net bir şekilde hesaplanır ve yine bu ofislere müracaat edilerek ödenir.

Vize ihlali ve cezası başta olmak üzere yabancılara ilişkin pek çok hukuki düzenleme ve yasal prosedür, gerek mevzuat gerekse uygulama pratiği gereği kompleks ve karmaşıktır. Bu süreçte yapılacak herhangi bir hatalı veya ihmali işlemse ciddi sorunları beraberinde getirebilir. Dolayısıyla işlemlerin yerine getirilmesinde avukat yardımına başvurmak en sağlıklı yaklaşım olacaktır.

13 Aralık 2023