VUK 359 Cezası
VUK 359’un vergi kaçakçılığı suçu üzerinde temellenen usul kanunu olduğunu ifade ettik. Bu kanun gereği; tutulan, düzenlenen ve saklanması ve ibraz edilmesi mecburi olan kayıt, belge ve defterlerin usulüne uygun tanzim edilmemesi, kayıtlarda değişiklik ve tahrifat gerçekleştirilmesi, yok edilmesi ve kayıtlarda hile yapılması vergi kaçakçılığı suçu kapsamında değerlendirilen eylemlerdir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu 359. Madde uyulması gereken kuralları ifade etmekte olup kanunun düzenlediği hükümlere aykırı hareket edilmesi ile vergi kaçakçılığı suçu oluşur. Vergi kaçakçılığı suçunu konu alan soruşturma ve kovuşturma sürecinde uygulanacak hükümler, Ceza Muhakemesinin genel hükümleridir.
vuk 359
Vergi Kaçakçılığı Suçunu Oluşturan Haller
Vergi kaçakçılığı suçu Vuk 359 tek bir şekilde değil birkaç farklı fiil ve durumun gerçekleşmesi ile tezahür eder. Bu suç ve durumlar şu şekilde ifade edilmiştir:
- Defter, Kayıt ve Belgelerin Tahrif Edilmesi: Vergilemeye dair bilgiler içeren, saklanması ve gerektiğinde ibraz edilmesi zorunlu kılınan defterdeki yazıların tahrif edilmesi yani silinmesi veya rakamların karalanması suretiyle vergi matrahının belirlenmesini güç ya da imkansız hale getirmek, vergi kaçakçılığı suçu kapsamında değerlendirilir.
- Defter, Kayıt ve Belgeleri Saklama: Vergi incelemesi sürecinde noterce onaylanmış vergiye dair bilgilerin mevcut olduğu kayıtlar ya da herhangi bir biçimde varlığını belirlenen defter ve belgelerin ilgili kişilere ibraz edilmemesi halinde ve söz konusu belge, kayıt ve defterlerin saklanması durumunda vergi kaçakçılığı suçu oluşur.
- Yanıltıcı Belge Düzenleme ve İşlem Yapma: Vergiye dair durumların belgelenmesi esnasında doğru bilgilerin değiştirilerek farklı bilgiler eklenmesi ve değiştirilen belgelerin kullanılması da vergi kaçakçılığı suçu kapsamında değerlendirilir.
- Muhasebe Hileleri: Genellikle gayri yasal işlemler yapılırken söz konusu yasa dışı faaliyetleri saklamak gayesiyle muhasebe hilelerine başvurulur. Gerçek matrahın belirlenmesine mani olmak suretiyle düşük vergi ödemek maksadıyla yapılan muhasebe hileleri, vergi kaçakçılığı suçuna konu teşkil eder.
- Gerçeği Aykırı Hesap Açma: Gerçekte var olmayan kimseler üzerine hesap açmak vergi kaçakçılığı suçunun meydana gelmesini sağlar.
- Çift Defter Tutmak: Vergi kayıtlarını konu alan defter tutmak bazı durumlarda zaruri bazı durumlarda da gereklidir. Fakat yasaca ifade edilen haller haricinde ticari hesap ve işlemlerin kaydedildiği bir başka defterin tutulması, çift defter tutmak başlığı altında değerlendirilen ve vergi kaçakçılığı suçuna sebebiyet veren bir başka durumdur.
- Defter Belge ve Kayıtlarda Sahtecilik: Vergilendirmeye ilişkin bilgilerin kaydedildiği defter, belge ya da kayıtların imha edilmesi, imha edilen sayfaların farklı sayfalar ile değiştirilmesi de vergi kaçakçılığı suçu kapsamında değerlendirilmektedir.
Vergi kaçakçılığını konu alan suçlarda uzlaşma imkanı VUK 359 hükmü gereği mümkün değildir. Bunun yanı sıra VUK 359 başlığı altında ifade edilmesi gereken bir diğer önemli nokta; vergi ziyaı suçunun şikayete bağlı suçlardan olmadığıdır. Yani vergi ziyaı suçu yetkili merciler eliyle resen soruşturmaya tabidir.
VUK 359 Zamanaşımı
VUK 359 kapsamında işlenen suçlarda uygulanan zamanaşımı, TCK’da ifade edilen genel zamanaşımı kurallarını göre tespit edilir. Bu itibarla VUK 359 zamanaşımı, sekiz yıl olarak ifade edilmiştir. Zamanaşımının başlangıç süresi de önemlidir. Suça neden olan fiillere göre zamanaşımı başlangıcı farklı tarihlerde olup bu durumlar şu şekilde ifade edilebilir:
- Sahte hesap açmak suretiyle vergi kaçakçılığı suçu işlenirse zamanaşımı, sahte hesabın açıldığı tarihten başlar.
- Sahte belge düzenleme ve bu belgeyi kullanma halinde zamanaşımı sahte belgenin düzenlendiği tarihten başlar.
- Saklanması ve gerektiğinde ibraz edilmesi zorunlu tutulan belgelerin imha edilmesi durumunda belgelerin yok edilmesine yönelik işlemin gerçekleşmesi ile zamanaşımı başlar.
- Defter, belge ve kayıtların tahrif edilmesi ile işlenen vergi kaçakçılığı suçunda söz konusu tahrifin yapıldığı tarih baz alınarak zamanaşımı başlar.
VUK 359 Adli Para Cezası
VUK 359 kapsamında ceza yargılaması ile birlikte suçun faili hakkında verilen ceza kararının bir yılın altında olması ve harici koşulların sağlanması halinde verilen cezanın adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Ancak vergi kaçakçılığı suçlarının ceza yargılaması neticesinde uygulanan yaptırımın bir yılın üzerinde olması sebebiyle VUK 359 kapsamında işlenen suçların adli para cezasına çevrilmesi imkan dışıdır.
Diğer sorularınız için Avukat iletişim linkini kullanabilirsiniz.
