İçindekiler
Vergi Mahkemesi ve Görevleri
Vergi mahkemesi; vergi, resim ve harçlara ilişkin uyuşmazlıkları ve bu uyuşmazlıklardan doğan idari yaptırımlara karşı itirazları inceleyip karara bağlamakla yükümlü idari yargı koluna bağlı mahkemedir. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan ve bir işi icra etme iznine karşı ödenen bedel resim, sunulan hizmetten yararlanma karşılığında ödenen bedel ise harç olarak ifade edilir.
Vergi ise kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere doğrudan veya dolaylı olarak kanunlarca öngörülen kişilerden toplanan maddi kaynağa denmektedir. Vergi mahkemesi ve görevleri, yukarıda değinilen kavramlara ilişkin ortaya çıkan uyuşmazlıklar çerçevesinde şekillenmektedir.
Vergi mahkemesi, bir idari dava olan vergi davalarının görüldüğü mahkemelerdir. Kanun koyucu tarafından özel kanunlarda başka bir şekilde görevlendirilmediği sürece görülen davaların konusunu vergiye dair uyuşmazlıklar oluşturacaktır.
Vergi Davası Nasıl Açılır?
Vergi mahkemesi tarafından görülen davalar kural olarak yazılı usule tabidir ve dava, dilekçe ile açılmak zorundadır. Dilekçe birtakım şartları sağlamak durumundadır. Aksi takdirde ön inceleme sonucunda mahkeme tarafından dilekçe ret kararı verilecektir. Dilekçe ret kararının yanı sıra konusu itibarıyla vergi mahkemesinde görülmesi mümkün olmayan davalar için dava ret kararı verilecektir. Sonuç olarak davanın sağlıklı seyri için somut olayı konusu vergi mahkemesinin görev alanına girmeli ve dilekçe aşağıda belirtilen usul ve esaslara uymalıdır.
Dilekçede gösterilmesi gereken bilgi ve belgeler;
- Taraf ve bulunması durumunda vekilinin yahut temsilcisinin adı soyadı, T.C kimlik numarası, unvanları ve adresleri
- Davaya dayanak oluşturan deliller
- İlgili kişiye idari İşlemin yazılı bildirim tarihi
- Vergi, resim, harç ve bunlardan doğan zam ve cezalara ilişkin açılan tam yargı davalarına konu olan uyuşmazlığın miktarı
- İlgili kişiye tebliğ edilen ihbarnamenin konusunu oluşturan vergi veya vergi cezasının türü ve yılı, ihbarnameye ait bildirim tarihi ve numarası, mükelleflerin olması durumunda hesap numarası
Olarak sıralanmıştır.
Vergi Davalarında Yetkili Mahkeme
Vergi davalarında yetkili mahkeme, verginin tarh ve tahakkuk ettirilme işlemini tesis eden idarenin bulunduğu yer mahkemesidir. Dolayısıyla vergi, resim, harç ve bunlara ilişkin zam ve cezaları uygulayan idarenin bulunduğu yer vergi mahkemesi yetkili mahkeme olmaktadır.
Tesis edilen işlem; Amme Alacaklarının Tahsil Usul Kanunu veya Gümrük Kanunu’nun uygulanmasından kaynaklanıyor olabilir. İdari işlemin hangi kanuna dayanarak icra edildiği vergi davalarında genel yetki kurallarını etkilememektedir. Yetkili vergi mahkemesi ve görevleri bahsi geçen uyuşmazlıkların tümünü kapsar.
Vergi Davalarında İstinaf ve Temyiz
Vergi mahkemesi tarafından görülen ve konusu 9.000 Türk lirasını aşmayan davalar için istinaf yolu kapalıdır. 9.000 TL’lik miktar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından alınan %36,2’lik yeniden değerleme oranı doğrultusunda belirlenmiştir. Sonuç olarak vergi mahkemesi 2022 yılı istinaf yolu için parasal değer 9.000 TL veya üzeri olmalıdır.
İstinaf yoluna başvurusu süresi ilgili kararın tebliğinden itibaren 30 gündür. Bu süre zarfında kişi, istinaf yoluna başvurmak zorundadır. Hak düşürücü niteliğinde olan bu sürenin geçmesi halinde istinaf başvurusu yapılamaz ve hak kaybı yaşanır.
Vergi mahkemesi tarafından verilen karar bölge idare mahkemesi tarafından hukuka uygun bulunursa istinaf başvurusunun reddine karar verilir. Eğer varsa maddi yanlışlıkların düzeltilmesi kaydıyla da istinaf başvurusunun reddedilmesine karar verilebilmektedir.
Vergi mahkemesi tarafından görülen davaya yasaklanmış ya da reddedilmiş hâkimin bakması veya istinaf başvurusunun yerinde bulunması durumunda bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararı kaldırmak suretiyle davayı ilgili mahkemeye yeniden göndermektedir.
Bölge idare mahkemesi tarafından vergiye ilişkin uyuşmazlıklarda davaya konu olan miktarın 261.000 TL veya üzerinde olması durumunda temyiz yolu açıktır. 261.000 TL’lik parasal sınırın altında kalan davalar için bölge idare mahkemesi tarafından verilen kararlar kesin olup temyiz yoluna başvuru mümkün değildir.
İYUK md.46 gereğince temyiz yoluna açık olan kararlar dışında istinaf başvurusu yapılan ve bölge idare mahkemesi tarafından karara bağlanan davalara ilişkin temyiz yolu kapalıdır. Bölge idare mahkemesinin verdiği karar kesin olup hukuki sonuçlar usulünce icra edilmektedir.
Sonuç olarak uyuşmazlık miktarı 9.000 TL ve altında olan davalar için vergi mahkemesinin kararı kesin olup 9.000 TL ve 261.000 TL arasındaki uyuşmazlık miktarları için istinaf yoluna başvurulabilir. 261.000 TL üzeri uyuşmazlık miktarına sahip davalar içinse temyiz yolu açıktır.
