Suç üstlenme Suçu cezası 5237 Sayılı TCK 270 maddesinde düzenlenmiştir. Gerçekte hiç işlenmemiş veya başkası tarafından işlenmiş bir suçu işlediğinden bahisle yetkili makamlara bildirimde bulunmakla, suçu üstlenme suçu oluşur. Bu yanıltma sebebiyle, görevli makamlar soruşturma-kovuşturma-yargılama süreçlerini yürütüp işletmiş, çeşitli tedbirler almış olabilirler. Suçu üstlenme suçuyla, kamusal zarar doğmasına neden olunduğu gibi mağdurun ve toplumun menfaatleri de ihlal edilmiş olur.
Tck Madde 270’deki düzenleme şu şekildedir: “Yetkili makamlara, gerçeğe aykırı olarak, suçu işlediğini veya suça katıldığını bildiren kimseye iki yıla kadar hapis cezası verilir. Bu suçun, üstsoy, altsoy, eş veya kardeşi cezadan kurtarmak amacıyla işlenmesi halinde; verilecek cezanın dörtte üçü indirilebileceği gibi, tamamen de kaldırılabilir. Herhangi bir adli para cezası öngörülmemiştir.
Suçu Üstlenme Suçuyla Korunan Yarar Ve Hukuki Nitelik
İlgili suç ile, adliyenin yanıltılıp soruşturma ve kovuşturma makamlarının maddi gerçeğe aykırı biçimde işlev görmesi sonucunda yargı makamlarının itibar kaybetmesiyle birlikte; bireylerin ve toplumun zarar görmesi önlenmek istenmiştir. Bunlarla birlikte adil yargılanma hakkı da korunmaktadır. Suçun oluşması için herhangi bir zararın oluşması aranmamıştır, soyut tehlike suçudur.
Suç Üstlenme Suçunun Maddi Unsurları
Fail ve Mağdur
Bir suç soruşturması veya kovuşturmasında şüpheli veya sanık sıfatıyla bulunan kişi bu suçun faili olabilir. Suçun mağduru olarak belirli bir kişi bulunmamaktadır. Bu suç nedeniyle zarar görenin toplum olduğu söylenebilir.
Fiil
Suç üstlenmek suçu iki şekilde işlenebilir. Bunlardan biri gerçekten olmayan bir suçu üstlenmektir. Diğeri ise işlenmiş bir suçun failliğini üstlenmektir.
Suç Üstlenme Suçunun Akraba Lehine İşlenmesi
Suç üstlenme suçu genelde birini cezadan kurtarma maksadıyla işlenir. Suçu üstlenme suçu bir menfaat karşılığında olabileceği gibi hatır, hısımlık veya örgüt ilişkisi nedeniyle de işlenebilir. Veya kişi, hiç işlenmemiş bir suçu kendisi işlemiş gibi de bildirimde bulunabilir. Tüm bu durumlarda suç üstlenme cezası söz konusu olacaktır.
Suçun, maddede belirtilen akrabalardan birini kurtarmak amacıyla işlenmesi halinde, cezada indirim uygulanabileceği gibi, hiç ceza da verilmeyebilir. Akrabalık söz konusu olduğunda bu iki seçenekten birinin uygulanması zorunludur. Hangisinin uygulanacağı hakimin takdir yetkisindedir. Failin, akrabasını cezadan kurtarma amacıyla hareket etmesiyle suç oluşur. Suçun üstlenilmesiyle akrabanın cezadan kurtulup kurtulmadığı önemli değildir.
Hakimin, cezanın tamamen kaldırılmasını takdir etmesi halinde, bu neden fail bakımından şahsi cezasızlık nedeni olacaktır. Şahsi cezasızlık dolayısıyla, ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir.
Suç Üstlenme Suçunda Manevi Unsur
Suçu üstlenme suçu sadece kasten işlenebilir. Taksirle işlenebilmesi söz konusu değildir. Yasal tanımındaki unsurlar bilerek ve istenerek işlendiğinde manevi unsur gerçekleşir. Olası kastla işlenmesi de mümkündür. Kişinin suçu işlemediği halde işlediği zannıyla bildirimde bulunması durumunda kast bulunmadığından suç oluşmaz.
Fail, iradi olarak suçu işlemelidir. Tehdit, cebir, baskı altında suç üstlenilmişse, fail iradesine aykırı olarak eylemde bulunduğu için cezalandırılmayacaktır. Suçun üstlenilmesi için tazyik uygulayan kişi bu suçun faili sayılacağı gibi uyguladığı tehdit ya da cebir nedeniyle de ayrıca sorumlu olacaktır.
Suç üstlenme suçuna teşebbüs ve iştirak de mümkündür. Suç, suçu üstlenme iradesinin yetkili makama ulaşmasıyla tamamlandığı için, bildirim hareketinin tamamlanamamasıyla teşebbüs söz konusu olur.
| Ceza | 2 Yıla kadar hapis |
| Şikayet -Şikayetten vazgeçme | Şikayete tabi değildir ve vazgeçme uygulanmaz |
| Adli kontrol | Adli kontrol verilebilir |
| HAGB ve Erteleme | Uygulanabilir |
| Para cezasına çevirme | Adli para cezasına çevrilebilir |
| Uzlaşma | Uzlaşmaya tabi değildir |
| Memurluğa etkisi | 1 yıl üzeri hapis cezası memurluğa engel olur |
| Görevli mahkeme | Asliye ceza mahkemesi |
Suç Üstlenme Suçu Yargıtay Kararları
8. Ceza Dairesi 2019/17146 E. , 2021/7736 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ : Suç üstlenme
HÜKÜM : Mahkumiyet
Gereği görüşülüp düşünüldü:
TCK.’nın 270. maddesinde tanımlanan suç üstlenme suçunun oluşması için failin yetkili makamlara gerçeğe aykırı olarak suçu işlediğini veya suça katıldığını bildirmesi ve üstlenilen fiilinde suç oluşturması gerektiği somut olayda ise; sanığın, temyiz dışı sanık …’nın sürücü belgesi olmaksızın araç kullanırken yaptığı yaralamalı ve maddi hasarlı trafik kazası sonrası trafik güvenliğini tehlikeye düşürmek suçundan yargılanmasını engellemek amacıyla trafik kazasını kendisinin yaptığını söylemekten ibaret eylemini
TCK.’nın 283/1. maddesinde tanımlanan suçluyu kayırma suçunu oluşturacağı gözetilmeden suç vasfında yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması, Yasaya aykırı, sanığın temyiz itirazı bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMK’nın 321. ve 326/son maddeleri ve fıkraları gereğince kazanılmış hakkının saklı tutulması suretiyle BOZULMASINA, 07.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
15. Ceza Dairesi 2017/31415 E. , 2021/1772 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇ : Nitelikli dolandırıcılık, suç üstlenmeye azmettirme
HÜKÜM : TCK 158/1-k, 35/2, 52, 53, TCK 270/1, 53. maddeleri gereği mahkumiyet
Sanık … hakkında nitelikli dolandırıcılığa teşebbüs ve suç uydurmaya azmettirme suçlarından verilen mahkumiyet hükümleri sanık müdafi tarafından temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü;
…plakalı aracın, alkollü araç kullanmaktan ehliyeti elinden alınmış olan sanık … adına kayıtlı olup 29.12.2012 tarihinde katılan … şirketinden kasko sigortası yaptırmış olduğu, sanık …’nın kasko tarihinden 1 gün sonra 30.12.2012 tarihinde ehliyetsiz olarak adına kayıtlı olan …plakalı aracını kullandığı ve kaza yaptığı, kazadan sonra çalışanı olan temyiz kapsamı dışındaki sanık …’yı
telefonla arayarak kolluk güçlerine kazayı kendisinin yaptığını beyan edip suçu üstlenmesi için azmettirdiği ve olay yerine gelen jandarma trafik ekiplerine araç şoförü olarak gerçeğe aykırı şekilde sanık …’yı gösterdikleri, akabinde sanık …’nın katılan şirkete başvurup kasko ödemesi talep ettiği, kasko ekspertizlerince yapılan inceleme sonunda araçta bira şişlerinin bulunduğu, kaza tespit raporu ile aracın servis kayıtlarının uyumsuz olduğunun anlaşıldığı, …’ın da kazanın ehliyetsiz sanık … tarafından yapıldığını itiraf ettiği ve bu sebeplerle sanığa kasko ödemesi yapılmadığı, sanık tarafından Susurluk Asliye Hukuk Mahkemesi’ne açılan alacak davasının 23.10.2014 tarihli gerekçeli karar ile reddine karar verildiği,
bu şekilde sanık …’ın üzerine atılı dolandırıcılığa teşebbüs, suç üstlenmeye azmettirme suçlarını işlediği anlaşılmakla, sanığın mahkumiyetlerine dair mahkemenin kabul ve uygulamalarında isabetsizlik bulunmamıştır. Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre; sanık müdafinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA, 23/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
