Mala zarar verme suçunun yaptırımlarını TCK’da Mal Varlığına Karşı Suçlar başlığı altında madde 151-152’de düzenlenmiştir. Mala zarar verme suçu, malvarlığına karşı işlenen suçlardandır. Kanun koyucu toplum huzuru ve barışı için bireylerin malvarlığını önemli görmüş ve korunması gerektiğini düşünerek bu cezai müeyyideyi Türk Ceza Kanunu’na dahil etmiştir.
Mala Zarar Verme Suçu Nedir ?
TCK Madde 151’de “(1) Başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren veya kirleten kişi, mağdurun şikayeti üzerine, dört aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Haklı bir neden olmaksızın, sahipli hayvanı öldüren, işe yaramayacak hale getiren veya değerinin azalmasına neden olan kişi hakkında yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.” Hükmünde mala zarar verme suçunun basit haline yer verilmiştir.
Mala Zarar Verme Suçunun Unsuları Nelerdir?
TCK m.151 gereğince söz konusu suçun meydana gelmesi için öncelikle başkasına ait bir mala veya hayvana zarar verilmiş olması gerekmektedir. Bir kişinin kendi malına veya sahipsiz bir mala zarar verme eylemi bu suçu oluşturmamaktadır. Ancak unutulan mal bakımından suç oluşmaktadır. Bir diğer husus ise suçun konusudur. Suç konusu taşınır veya taşınmaz bir mal olup söz konusu malın yan ürünlerine veya eklentilerine verilen zarar da bu suç kapsamında değerlendirilmektedir. Buna ek olarak malın ekonomik olarak değerinin bulunması gerekmektedir. Ancak doktrinde manevi değeri olan mallar bakımından da bu suçun oluşacağı kabul edilmektedir. Yine sahipli hayvanlar da vahşi ya da ehil olsun mal sayılır ve buna verilen zarar mala zarar verme suçunu oluşturmaktadır.
Mala zarar verme suçu, kasten işlenebilen bir suç olup fail bilerek ve isteyerek mala zarar verme eylemini gerçekleştirmelidir. Mala zarar verme suçunun da taksirle işlenmesi de mümkün olmamaktadır.
Mala Zarar Verme Suçunun İşlenme Şekilleri Nelerdir?
TCK m.151 uyarınca mala zarar verme suçu seçimlik hareketli bir suç olup kanunda belirtilen hareketlerden birinin gerçekleşmesiyle suç meydana gelmektedir. Bu hareketler,
1)Yıkmak, malın bünyesinde ciddi değişiklikler meydana getirilmesi anlamına gelmekte olup baraka, duvar vb.’nin yıkılması bu kapsamdadır.
2) Tahrip etmek, malın fiziksel özelliklerini kaybetmesine neden olarak o malı kırıp dökmek, talan ve harap etmektir. Örneğin; bir evin camlarının kırılması bu kapsamdadır.
3)Yok etmek, malın ortadan kaldırılmasıdır. Yani yok edecek düzeyde zarar verilmesidir. Örneğin; bir kimsenin güneş gözlüğünü yakılması bu kapsamdadır.
4)Bozmak, eşyanın işlevini yerine getirmesine engel olunması anlamına gelip daha çok elektronik eşyalarda gündeme gelmektedir. Örneğin; cep telefonunun denize atılarak bozulması bu kapsamdadır.
5)Kullanılmaz hale getirmek, malın işlevinin ortadan kaldırılmasıdır. Örneğin; bir sandalyenin ayaklarının kırılması bu kapsamdadır.
6)Kirletmek, malın, önceki hale getirilmesi için önemsiz olmayan bir çabayı gerektiren, malın değerinde veya görünümünde azalma veya değişikliklere yol açan, madde kapsamında yer alan diğer eylemler dışındaki durumları kapsamaktadır. Örneğin; başkasının tarlasına çöp yığınını dökmek,bir kimsenin kapısının üzerine boya sürmek ya da çarpı işareti yapması da kirletme eylemine girmektedir.
Mala Zarar Verme Suçunda Dava Süreci Nasıl İşliyor?
Öncelikle bu sürecin avukatla takip edilmesinin daha sağlıklı olacağını belirtiyoruz. Mala Zarar Verme suçunun basit hali mağdurun şikayetine bağlı olup nitelikli hali ise re’sen kovuşturulmaktadır. Mala Zarar Verme suçunun TCK m.151 kapsamında kalan basit hali uzlaşma kapsamında olup uzlaştırmacı yardımıyla da sonuca ulaşılabilmektedir. Ancak suçun nitelikli halleri uzlaşma kapsamında bulunmamaktadır.
Mala Zarar Verme Suçuna İlişkin Yargıtay Kararları
-YARGITAY 23. Ceza Dairesi Esas: 2015 / 15569 “…sanığın olay tarihinde katılana ait aracın dört tekerleğinin sibopları açılarak jantları yere değecek şekilde havalarını boşalttığı anlaşıldığından sanığın mala zarar verme suçundan mahkumiyeti…”
-YARGITAY 8. Ceza Dairesi Esas: 2018 / 10084 “…Hükümlünün müştekinin kullandığı kamyon lastiğine tüfekle ateş etmesinin patlayıcı madde kullanılması olarak kabul edilemeyeceği ve eyleminin TCK.nın 151/1. maddesinde tanımlanan ve takibi şikayete tabi olan mala zarar verme suçunu oluşturacağı…”
-YARGITAY 8. Ceza Dairesi Esas: 2018 / 7665 “…kepçe ile bu borunun yan kısmına vurduğunda katılan Başkent Doğalgaz ‘a ait doğalgaz dağıtım şebeke borusunun patladığı, zararın hükümlünün özensiz davranışından kaynaklandığı, hükümlünün aşamalardaki savunmalarında, çalışma yaptığı yerde doğalgaz borusu olduğunu bilmediğini ve zarar verme kastının bulunmadığını beyan etmesi ve aksine delil bulunmaması karşısında, kasten işlenebilen mala zarar verme suçuna ilişkin eylemin taksir düzeyinde olduğu ve mala zarar verme suçunun taksirle işlenmesinin mümkün olmadığı gözetilmeden, yasal unsurları oluşmayan atılı suçtan hükümlünün beraati …”
Avukat Ahmet ALKAN | Alkan Hukuk Bürosu
Avukat | Hukuk Bürosu | Danışman
