Günümüzde borçlu- alacaklı ilişkilerinde sıkça karşılaşılan durumlardan biri de araç üzerine haciz koyulması işlemidir. Borcun ödenmemesi neticesinde icra edilen haciz işlemi, borçlunun sahip olduğu araç üzerindeki hâkimiyetini son derece kısıtlamaktadır. Bu yazımızda araç üzerindeki haczin nasıl öğrenileceği, araç üzerinde haciz olması durumunda neler yapılabileceği, haczin nasıl kaldırılacağı gibi hususlarda bilgi verilmesi amaçlanmaktadır. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için bir avukata başvurulması ve hukuki destek alınması tavsiye edilmektedir.
Araç Üzerindeki Haciz Nasıl Öğrenilir?
Bir kimsenin aracı üzerinde haciz olup olmadığını öğrenmesi, gelişen teknoloji ile birlikte eskiye göre daha kolaylaşmıştır. Araç üzerinde herhangi bir haciz olup olmadığını öğrenmenin en kolay yolu, e- devlet hizmetlerinden yararlanmaktır. Kişi, TC kimlik numarası ve şifresiyle e devlet sisteminden aracı üzerinde haciz olup olmadığı hakkında sorgulama yapabilecektir. Sisteme giriş yapıldıktan sonra Gelir İdaresi Başkanlığınca sunulan hizmetlerden “Araçlara Uygulanan Elektronik Haciz Sorgulama (e-haciz Araç)” hizmeti seçilir. Bu sekmeye girildikten sonra TC kimlik numarası ve araç plakası ile haciz sorgulaması yapılabilir. Sorgulama neticesinde araç üzerinde bir haciz işlemi yapılmış ise bu işleme ait detaylar da görünecektir.
Araç üzerinde haciz olup olmadığının öğrenilmesinin bir diğer yolu noter vasıtası ile sorgulama yapılmasıdır. Yine e devlet sistemi ile sorgulamada olduğu gibi TC kimlik numarası ve araç plakası ile araç üzerinde haciz olup olmadığı öğrenilebilir.
Diğer bir yöntem de aracın tescil edilmiş olduğu icra dairesine gidilerek bizzat sorgulama yapılmasıdır.
Noterden Araç Satarken Haciz Olduğu Öğrenilirse Ne Yapılmalıdır?
Kişi, aracı üzerinde haciz olup olmadığına ilişkin herhangi bir ön sorgu yapmadan aracını satmak istediğinde söz konusu haczi noterde, satış sırasında öğrenmektedir. Araç üzerine koyulan haciz, malik sıfatını taşıyan kişinin tasarruf hakkını kısıtlayacağından aracın satılması mümkün olmayacaktır.
Araç satışı sırasında araç üzerinde haciz olduğunun öğrenilmesi halinde e devlet üzerinden veya noter aracılığıyla söz konusu haczin neden koyulduğunun öğrenilmesi, yapılması gereken ilk işlemlerden biridir. Haciz, araç malikinin herhangi bir borcu yüzünden konmuş olabilir. Hacze sebep olan bir borç varsa bu borç ödenerek araç üzerindeki haciz kolaylıkla kaldırılabilir.
Borcun tamamının tek seferde ödenmesinin mümkün olmaması halinde alacaklı ile anlaşma yapılarak haciz işleminin kaldırılması talep edilebilir. Haczin kaldırılması neticesinde malik, araç üzerinde dilediği gibi tasarruf yapma hakkına tekrar sahip olacaktır.
Araç üzerine koyulan haczin geçerli bir sebebi olmadığı düşünülüyorsa yine haczin neden ve neye dayanarak koyulduğu öğrenilmeli; daha sonra da söz konusu hacze itiraz edilmelidir. İcra mahkemelerine yapılması gereken bu itiraz sürecinde herhangi bir hak kaybı yaşanmaması amacıyla sürecin başından itibaren bir avukattan yardım alınması gerekmektedir. İcra mahkemesi tarafından yapılan itirazın haklı olduğu kanaatine varılırsa yine söz konusu haciz kaldırılabilecektir.
Araç Üzerindeki Haciz Nasıl Kaldırılır?
Araç üzerindeki haczin kaldırılması için öncelikle haczin koyulma sebebi ve hukuki dayanağı öğrenilmelidir. Daha sonra haciz şerhinin kaldırılması için yapılması gereken bir takım işlemler gündeme gelecektir.
- Hacze sebep olan borcun ödenmesi neticesinde araç üzerine koyulan haciz kaldırılabilecektir.
Belirttiğimiz üzere haciz işleminin sebebi, araç sahibi tarafından ödenmeyen bir borç ise bu borcun tüm ferileri ile ödenmesi halinde araç üzerindeki haciz şerhi kaldırılabilecektir.
- Alacaklı ile anlaşma sağlanması halinde haczin kaldırılması talep edilebilir.
Borcun ödenememesi durumunda borçlu, kendi mağduriyetini gidermek amacıyla borcu ödeyeceğini kabul ve beyan ederek borcun ödeneceği hususunda alacaklı ile anlaşma yoluna girebilir. Bu durumda borçlu, aracı üzerine tesis edilen haciz işleminin sonlandırılmasını talep edebilecektir.
- Haksız bir borç ile karşı karşıya olduğunu düşünen borçlu, haciz işlemine itiraz edebilir.
Borçlu, icra mahkemelerine yapacağı bir itiraz ile aracı üzerine koyulan haczin kaldırılmasını talep edebilir.
Araç Haczini Kaldırmak İçin Nereye Başvurmam Gerekli?
Bir kimsenin aracı üzerine koyulan haciz şerhinin kaldırılmasının birkaç yolu vardır. Öncelikle haciz koyulma nedeni ve haczin hangi icra dairesi tarafından koyulduğu belirlenmelidir. E devlet üzerinden, noterden veya icra dairesinden sorgu yapılması neticesinde koyulan haciz şerhinin ayrıntıları öğrenilmelidir.
Hacze neden olan borç ödenebilir ve ödeme belgeleri, haciz şerhini koyan icra dairesine sunularak haczin kaldırılması talep edilebilir. Ortada bir borç varsa ve bu borcun varlığı araç sahibi tarafından kabul ediliyorsa borcun ödenmesi yolu, araç üzerindeki haciz şerhini kaldırmanın en kolay ve hızlı yoludur.
Yukarıda belirtildiği üzere borcun tamamen veya ivedi şekilde ödenmesinin mümkün olmaması halinde alacaklı ile anlaşma yapılması yolu gündeme gelecektir. Alacaklı ile anlaşma yapılması halinde anlaşma belgeleri, araç üzerine haciz şerhini koyan icra dairesine sunulmalıdır. Bu yolun izlenmesi halinde borçlu, borcunu ödemiş gibi sonuç doğar ve araç üzerindeki haciz şerhi kaldırılır.
Borcun kabul edilmemesi ve ödenmek istenmemesi halinde icra mahkemelerine itiraz yolu ile başvurulur. Mahkeme tarafından somut olayda haksız bir borç durumu veya mesnetsiz bir icra takibi olduğuna kanaat getirilmesi halinde araç üzerindeki haczin kaldırılması da mümkün olacaktır. Tüm bu yollar, tüm detayları ile titizlikle takip edilmelidir. Bu nedenle olası bir hak kaybına uğramamak için bir avukattan hukuki destek alınması önerilmektedir.
Araç Haczi Kaldırılması İşlemlerinde Harç ve Masraf Ödemesi Yapılır mı?
Araç üzerine koyulan haczin kaldırılması talebi neticesinde ödenmesi gereken birtakım harçlar gündeme gelebilir. Bunlar başvuru harcı ve vekâlet harcı gibi ödemelerdir. Asıl borcun yanı sıra bu gider kalemlerinin de tamamı icra dairesine ödenmelidir.
Araç Haciz Kaldırma Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Araç üzerindeki haczin kaldırılması için ilgili icra dairesine başvurulması ve usulüne uygun bir dilekçe tanzim edilmesi gerekir. Dilekçe içeriğinde borçlu ve alacaklı bilgileri, icra dosyası bilgileri, talepler ve olması halinde ekler gibi hususlar yer almalıdır. Dilekçe örneğine aşağıda yer verilmekle birlikte dilekçenin en iyi şekilde yazılması ve tüm taleplerin olması gerektiği şekilde beyan edilmesi amacıyla bir avukattan yardım alınması gerektiği hususu unutulmamalıdır.
ANTALYA …. İCRA DAİRESİNE
DOSYA NO : …/…
BORÇLU : AD- SOYAD (T.C. KİMLİK NUMARASI)
-adres-
ALACAKLI : AD- SOYAD (T.C. KİMLİK NUMARASI)
-adres-
KONU : Aracım üzerine konulmuş olan haciz şerhinin kaldırılması talebimdir.
AÇIKLAMALAR
İcra dosyası ile ilgili bilgiler, talepler ve söylenmek istenen tüm hususlar açık ve anlaşılır bir şekilde ve resmi bir üslupla bu bölüme yazılmalıdır.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda gösterilen ve re ’sen gözetilecek sebepler birlikte … plakalı aracım üzerine koyulan haciz şerhinin kaldırılmasını saygılarımla talep ederim. ../../20..
AD- SOYAD
İMZA
EKLER : İddiaları kanıtlar nitelikte ekler varsa bu bölüme yazılmalı ve dilekçenin eki olarak sunulmalıdır.
Araç Haciz Kaldırma Ne Kadar Sürer?
Yukarıda açıkça beyan edildiği üzere araç üzerindeki haczin kaldırılması için aracın üzerindeki haciz şerhinin kaldırılmasını isteyen kişinin yapması gereken birtakım işlemler vardır. Zaman ve hak kaybı oluşmaması için bu işlemlerin vakit kaybedilmeden yapılması gerekmektedir. Borcun ödenmesi veya alacaklı ile anlaşılması durumunda işlemlerin eksiksiz ve doğru olarak yapılmasının ardından ortalama 1-3 iş günü içerisinde araç üzerindeki haciz şerhi kaldırılacaktır. İşlemin talep edildiği icra dairesinin iş yükü ve yoğunluğu bu süreyi doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle bu süre bazı durumlarda birkaç gün daha uzayabilmektedir.
Borç hakkında icra dairesine itirazda bulunulması yoluyla haciz şerhinin kaldırılması talebinde bulunma yolunun seçilmesi halinde ise süre biraz daha uzun olabilmektedir. Haklı tarafın tespiti, dosyanın incelenmesi ve yargılamanın süresi dikkate alındığında bu seçenekte süreç diğer iki yola göre daha uzundur. Yine süreç, icra mahkemesinin iş yükü ve yoğunluğundan doğrudan etkilenecektir.
Sıkça Sorulan Sorular
Araç Üzerindeki Hacizde Zamanaşımı Var mıdır?
Araç üzerine koyulan haciz şerhinin kaldırılması için belli zamanaşımı süreleri gündeme gelebilmektedir. Hak kaybı yaşanmaması için öncelikle haciz şerhinin ne zaman koyulduğu doğru olarak tespit edilmeli ve sonrasında zamanaşımı süresi dolmadan haczin kaldırılması talebinde bulunulmalıdır.
İcra İflas Kanunu madde 106’ya göre aracın üzerine haciz şerhi koyulmasından itibaren 1 yıl içinde aracın satışı, alacaklı ya da borçlu tarafından talep edilebilir. Haciz işleminden itibaren 1 yıl içinde taraflarca satış isteminde bulunulmamışsa borçlunun talebi üzerine haciz şerhi kaldırılabilir. Bu durum, araç üzerine tekrar haciz koyulamayacağı anlamına gelmez. Bu nedenle her iki taraf da talepleri doğrultusunda hukuki işlemleri devam ettirmeli ve zamanaşımına uğramaktan kaçınmalıdır.
Araç Haciz Kaldırma Ücreti Ne Kadar?
Araç üzerine koyulan haczin kaldırılması için gerekli talepleri ilgili birimlere ulaştıran borçlu, yapılan işlemlerin masraflarını üstlenmekle yükümlüdür. Örneğin araçtaki haciz şerhinin kaldırılması için ödenmesi gereken tahsilât harcı, feragat harcı gibi giderler, borçlunun sorumluluğunda olacaktır. Bu giderlerin net miktarları şartlara ve zamana göre değişiklik gösterebilmektedir.
Araç Haciz Kaldırma Talebinde Kimler Bulunabilir?
Araç üzerine koyulan haciz şerhinin kaldırılması talebinde bulunma hakkına sahip olan kişiler, bu işlemde hukuki yararı bulunan kişiler olmalıdır. Bu kişiler de borçlu, araç sahibi, alacaklı, borçlu, alacaklı veya araç sahibinin yasal vekilleri ve borçlu veya araç sahibinin yasal varisleri olarak beyan edilebilir.
