Özel Belgede Sahtecilik Suçu
Özel belgede sahtecilik suçu, gerçekte mevcut olmayan bir özel belgenin, mevcutta varmış gibi sahte olarak düzenlenmesidir. Mevcutta var olan bir belgenin üzerinde silme, değiştirme veya ilave yapmak suretiyle değişiklik yapmak da özel belgede sahtecilik suçunu oluşturmaktadır.
Söz konusu suçun tamamlanabilmesi için belgeyi düzenlemenin yanında bir de belgenin kullanılması gerekmektedir. Belgenin kullanılmasından kasıt, herhangi bir hukuki ilişki veya işlemde belgenin dikkate alınmasını sağlamaktır.
Kişi özel belgeyi sahte olarak kendisi düzenlemese bile, özel belgenin sahte olduğunu bilmesine rağmen bunu bilerek kullanması yine bu suçu oluşturmaktadır.
Özel belgede sahtecilik suçu yalnızca kasten işlenebilir bir suçtur.
Özel Belge Nedir?
Özel belgeler de resmi belgeler gibi ispat gücü bulunan ve hukuken sonuç doğurma yeteneği bulunan belgelerdir. Özel belgeler, kamu görevlisinin kamu görevi nedeniyle düzenlemediği belgelerdir. Yani resmi belgeler haricinde belge vasfını taşıyan yazılı evraklar özel belge kabul edilir.
Özel belgenin unsurları; yazılı olması, hukuken korunan bir içeriğe sahip olması ve düzenleyenin kim olduğunun bilinmesidir.
Özel belgenin kanıt gücü resmi belgeninki kadar güçlü değildir. Çünkü resmi belgelerde aksi ispat edilene kadar resmi belgenin içeriği doğru kabul edilir.
Özel belgelere örnek vermek gerekirse; bir borca ilişkin ibraname, işe giriş bildirgeleri, ücret bordroları, kira sözleşmeleri, toplu taşıma biletleri, sinema tiyatro biletleri, faturalar, özel ilaç reçeteleri, dilekçeler, suç ihbar yazıları, özel hekim raporları, sigorta poliçesi, teminat mektubu, beyanname, vb. belgelerdir.
Özel Belgede Sahtecilik Suçunun Cezası Nedir?
Özel belgede sahtecilik suçunun cezası, Türk Ceza Kanunu’nun 207. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre bu suçun cezası:
- Bir özel belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Bir sahte özel belgeyi bu özelliğini bilerek kullanan kişi de yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
Özel Belgede Sahtecilik Suçunda Korunan Hukuki Yarar Ve Suçun Niteliği Nedir?
Resmi belgede sahtecilik suçunun oluşması için belgeyi düzenlemek yeterliyken, özel belgede sahtecilik suçunda özel belgenin düzenlenmesinin yanında bir de kullanılması gereklidir. Sahte düzenlenen özel belge yüzünden gerçeğe aykırı bir resmi belge düzenlenmesine sebep olunursa eylem resmi belgede sahtecilik suçuna konu olur.
Özel belgede sahtecilik suçu taksirle işlenemez. Failin sahte bir belge oluşturduğunu ve bunu kullandığını bilerek ve isteyerek hareket etmesi gerekir yani bu suç ancak kasıtla işlenebilir.
Özel belgede sahtecilik suçu, kamu güvenine mazhar olan özel belgelerin kanıt değerini etkileyen sahteciliklerin önlenmesini amaçlamaktadır. Bu suçta korunan hukuki yarar “kamu güvenidir”.
Özel belgede sahtecilik suçunda aldatma yeteneğinin varlığının bulunması gerekir. Aldatma yeteneği muhatabın aldatılma eşiğine göre değil, objektif olarak sahteciliğin çok sayıda kişinin kandırılmasını sağlayacak düzeyde olması gerekir. Sahteliği çok açık bir şekilde anlaşılabilir olan basit bir gözlemle hemen anlaşılan sahtecilikler aldatma yeteneğine sahip değildir.
Özel belgede sahtecilik suçunun oluşması için yapılan eylemin bir zarara yol açma olasılığının bulunması gerekli ve yeterlidir. Yani suçun oluşması için bir zararın meydana gelmesi veya failin sahte belgeden fayda sağlamış olması gerekmez.
Özel Belgede Sahtecilik Suçunda Cezayı Azaltan Nitelikli Bir Hal Var Mıdır?
Türk Ceza Kanunu’nun 211. maddesinde, suçun hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatında veya gerçekte var olan bir durumun belgesini oluşturmak amaçlı işlenmesi, cezada azaltma gerektiren nitelikli hallerden biridir.
Özel Belgede Sahtecilik Suçunun Kovuşturması Ve Görevli Mahkeme
Özel belgede sahtecilik suçunun takibi şikâyete bağlı değildir. Resen soruşturma ve kovuşturması yapılır. Bu suç için görevli mahkeme ise, Asliye Ceza Mahkemesidir.
Özel Belgede Sahtecilik Suçuyla Alakalı Yargıtay Kararı
YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ
ESAS NO: 2019/8537
KARAR NO: 2021/9949
KARAR TARİHİ: 09.11.2021
Sanığın, … kampanyasından faydalanmak amacıyla arkadaşı olan mağdur …’ın kimlik fotokopisine kendi fotoğrafını yapıştırıp … yetkili bayisine gittiği, mağdura ait … numaralı hat sahibi olduğunu beyan ederek kampanya kapsamında …’un verdiği harcama çeki ile … isimli iş yerinden bir adet dizüstü bilgisayar satın aldığı, alışverişin parasının her ay mağdurun telefon ücretine yansıtılmak suretiyle ödendiği, sanığın mağdurun adına olan telefon hattını kullanarak bilgisayar satın alırken mağdurun ismiyle 24.02.2011 tarihli …-… kampanya taahütnamesini düzenleyerek imzaladığı iddia olunan olayda; sanığın eyleminin özel belgede sahtecilik suçunu oluşturduğuna ilişkin mahkemenin kabulünde bir isabetsizlik görülmediğinden tebliğnamedeki bozma isteyen düşünceye iştirak edilmemiş, 5237 sayılı TCK’nin 53. maddesinin uygulanmasında, Anayasa Mahkemesinin 08.10.2015 tarihli, 2014/140 Esas ve 2015/85 Karar sayılı iptal kararının infaz aşamasında gözetilmesi mümkün görülmüştür.
Yargılamanın hukuka uygun olarak yapıldığı, iddia ve savunmada ileri sürülen hususların gerekçeli kararda gösterilip tartışıldığı, hukuka uygun yöntemlerle elde edilen delillerin değerlendirilerek fiilin sanık tarafından işlendiğinin tespit edildiği, suç vasfının doğru biçimde belirlendiği, cezanın kanuni takdir sınırlarında uygulandığı tüm dosya kapsamından anlaşılmakla, sanığın temyiz nedenleri yerinde görülmediğinden hükmün ONANMASINA, 09.11.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
