İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi
İnternetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi işlemleri sırasında hata yapılmaması gerekir. Bu tür işlemlerle ilgili olarak hukuki danışmanlık alınması karşılaşılabilecek hataları da önler. İnternet kanalları üzerinden yapılan paylaşımların hukuki yol kullanılarak kaldırılması ya da erişimin engellenmesi koşulların sağlanması durumunda mümkündür.
İnternet kanallarında suç teşkil eder nitelikte paylaşım yapmak ya da kişi haklarını yazılı ve görsel içeriklerle ihlal etmek hâkim kararı alınarak kaldırılabilir. Fotoğraf ya da video gibi görsel içerikler ya da yorum, haber gibi yazı tabanlı paylaşımlar içlerinde suç unsurunu barındırdıklarında veya kişi hakları bu yollar kullanılarak ihlal edilirse hukuki yola başvurulabilir.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Başvuru
İnternetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi başvuru işlemleri için Sulh Ceza Hakimlikleri görev yapar. Birçok sebebe dayanılarak yapılabilecek başvurular sırasında hazırlanacak dilekçenin tam ve eksiksiz olarak sunulması ayrı bir önem taşır.
İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi hakkındaki kanun maddesi uyarınca talepte bulunacak olan kişilerin gerekçelerini kanuna dayandırması zorunludur. Aksi durumda başvuruları reddedileceğinden kanunda yer alan sebeplerin neler olduğunun da doğru anlaşılması gerekir.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Koşulları
İnternetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi koşulları kanunda açıkça ifade edilmektedir. Bu koşullar ortaya çıktığında hukuk yoluna başvurulur. Kanunda yer alan 8. ve 9. Maddeler bu konuya istinaden hazırlanmıştır. Bunun yanı sıra mağdur olarak tanımlanan taraf içerik ve yer sağlayıcısına başvuru yaparak internet kanalı üzerinden yapılan yayınların yol açacağı mağduriyetine istinaden içeriğin kaldırılmasını talep edebilmektedir.
- Kişilik hakları ihlal edildiğinde internetten içerik kaldırılabilir ve erişim engeli getirilebilir.
- Suç işlendiğinde içerik kaldırılıp erişim engeli getirilebilir.
- Kamu düzeni sağlanması gerektiğinde içerik kaldırılır ve erişime kapatılabilir.
- Özel hayatın gizliliği ilkesi uyarınca içerik çıkarılabilir ve erişim engeli getirilebilir.
- Fikir ve sanat eserleri kanunu uyarınca ihlal edilen haklar söz konusu ise içerik kaldırılabilir ve erişim engeli gelir.
- İnternet kanalında unutulma hakkı kullanılacağı zaman da erişim engeli ve içeriğin çıkarılması söz konusudur.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Kişilik Hakları İhlali
İnternetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi kişilik hakları ihlali söz konusu ise uygulanabilir. Bir kimse hakkında haklarını ihlal edebilecek nitelikte fotoğraf, video, yorum ya da haber yayınlandığında kişilik hakları ihlali olan birey internetten bu içeriklerin kaldırılmasını isteyebilir. Kişilik haklarının ihlal edilmesi hukuk açısından haksız fiil olarak kabul edilir. Bunun yanı sıra her haksız fiilin suç teşkil ettiği de söylenemez.
Kişilik haklarının ihlal edildiği durumlarda görevli mahkeme Sulh Ceza Hakimliği olurken yetkili mahkeme de mağdurun yerleşim yerindeki Sulh Ceza Hakimliği’dir. Ayrıca internet sitesine ait Türkiye’de bir merkez adresi varsa bu adresteki Sulh Ceza Hakimliği de karar verme yetkisine sahiptir. Mahkemenin aldığı karar Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne gönderilerek en geç dört saat içerisinde içerik yayından kaldırılır.
Sulh Ceza Hakimliği karar verirken duruşma yapılmaz ve bu karara itiraz etme hakkı da bulunur. Kişilik haklarını ihlal eden yayının başka internet kanallarında yer alması durumunda Sulh Ceza Hakimliği’nin kararında bu internet adresi yer almasa bile ilgili kişi Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne müracaat ederek içeriğin kaldırılması kararını bu adresler için de uygulatabilir.
Suç Unsuru Taşıyan İçeriklere Erişimin Engellenmesi
Suç unsuru taşıyan içeriklere erişimin engellenmesi yeterli şüphenin ortaya çıkması durumunda mümkün olur. İnternette yer alan içerikler bazı suç unsurlarını içinde barındırdığında erişimin engellenmesi ve içeriğin kaldırılması sağlanabilir. Bu tür bir durumla karşılaşıldığında soruşturma aşamasında Sulh Ceza Hakimliği karar verebilir.
Kovuşturma aşamasına geçilmişse bu defa mahkeme tarafından da içeriğin kaldırılması ve erişimin engellenmesi kararı alınabilmektedir. Erişim engeli ya da içerik kaldırma işlemi şu içeriklere uygulanabilir:
- İntihara yönlendirebilecek nitelikte içerikler,
- Çocukların cinsel istismarına yönelik içerikler,
- Uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin kullanımını kolaylaştıran içerikler,
- Sağlığı tehlikeye sokan tehlikeli madde temini ile ilgili içerikler,
- Fuhuş,
- Müstehcen içerikler,
- Kumar oynanmasına yönelik yer temin etme ve imkân sağlama amacı güden içerikler,
- Atatürk aleyhinde işlenen suçlar hakkında kanun maddesinde yer verilen suçları kapsayan içerikler.
İnternet sitesinden içeriğin çıkarılabilmesi ve erişimin engellenmesi için bu sitenin Türkiye’de herhangi bir merkezi varsa bu adresinde yer alacak olan Sulh Ceza Hakimliği karar verme yetkisindedir. Bunun yanı sıra mağdur olan kişinin yerleşim yerindeki Sulh Ceza hakimliği de karar verebilir. Bu kararın verilmesi ile birlikte Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na karar iletilir. Bu işlemin ardından da en geç dört saatlik süre içinde karar uygulanır.
Kararın belirli bir süreyle sınırlı olarak da verilebilmesi mümkündür. Ayrıca alınan karara itiraz etme hakkı da bulunur. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu başkanının bazı durumlarda kendiliğinden karar verme yetkisi de bulunmaktadır.
- Suç teşkil eden yayınların içerik veya yer sağlayıcısı yurt dışında ise.
- Çocukların cinsel istismarı söz konusu ise fuhuş veya müstehcenlik suçlarına istinaden yeterli düzeyde şüphe oluşmuşsa (İçerik veya yer sağlayıcısı yurt dışında olsa dahi karar alınabilir)
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Kamu Yararı
İnternetten içerik kaldırma ve kamu yararı da birbiri ile ilişkili konular arasında yer alır. Kamuyu ilgilendiren çeşitli durumlar karşısında internette yayınlanmış olan içeriklerin kaldırılabilmesi söz konusudur. Bu içerikler; kişilerin can ve mal güvenliğine zarar verici nitelikte ise, milli güvenliğin yanı sıra kamu düzeni açısından da koruma sağlanacaksa kaldırılabilir. Ayrıca kamunun genel sağlığının korunması, suç işlenmesinin önüne geçilmesi için de internetten içerikler kaldırılabilir ve erişim engeli getirilebilir.
Bu durumda yapılması gereken ise bakanlıkların talebi ile BTK başkanı tarafından içeriğin çıkarılması veya içeriğe erişimin engellenmesi yönünde karar alınmasıdır. Bazı durumlarda içeriğe ilişkin erişim engellemesi yapılamazsa internet sitesinin tümüne yönelik bir erişim engeli de getirilebilir.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Özel Hayatın Gizliliği
İnternetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi özel hayatın gizliliği kapsamında da uygulanabilir. Özel hayatın gizliliği ihlal edildiğinde hızlı hareket edilerek önlem alınması icap eder. İnternet ortamında yayınlanan içerikler sebebi ile özel hayatın gizliliği ihlal edildiğinde ilgili kişilerin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na bizzat başvurması gerekir. Bu başvuruyu avukatları vasıtası ile de yapabilirler. Yapılan başvuru sırasında tam ve eksiksiz bilgi verilmesi gerekir. Aksi durumda talebin dikkate alınmama ihtimali olacağından bu konuya dikkat edilmelidir.
- Yapılan yayının URL adresi,
- Hakkın ihlaline sebep olan durum açıklaması,
- Kimlik bilgisi ve bunu ispat edecek bilgiler.
Bu başvuru sonucunda ilgili kişinin talebi birlik tarafından müracaatın ardından dört saatlik süre içinde yerine getirilir. Başvuru yapıldığında gecikmesinde sakınca bulunan haller varsa bu defa BTK başkanının emri ile erişime engel getirilir. İlgili kişiler erişimin engellenmesi ve içeriğin kaldırılması taleplerini Sulh Ceza Hakimliği’ne sunar. Hakimlik de en geç 48 saat içerisinde karar verir. Hakimlik kararı doğrudan BTK’ya gönderir. Bu işlemler yapılmadığı takdirde ise erişimin engellenmesi tedbiri kendiliğinden ortadan kalkacaktır.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu İhlali
İnternetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi fikir ve sanat eserleri kanunu ihlali sebebi ile de mümkün olur. Başkalarına ait olan kitap, makale, şarkı sözü, müzik parçaları, görsel içerikler internet kanallarında izinsiz olarak yayınlandığında telif hakkı ihlal edilen kişi içerik sağlayıcısına başvurabilir. İçerik sağlayıcısının telif hakkı ihlal edilen kişiye ait içerikleri kaldırmaması ya da erişim engeli sağlamaması durumunda ise bu kez ilgili kişinin savcılığa başvuru yapması gerekir.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi İnternette Unutulma Hakkı
İnternetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi internette unutulma hakkı kapsamında da geçerlidir. Unutulma hakkı olarak tanımlanan durum; kişinin geçmişinde yaşamış olduğu bir olayın yazılı ve görsel içerikler aracılığı ile internet kanalı üzerinden kamuoyuna yansımasının hatırlatılmamasıdır. Bir internet haberi unutulma hakkı kapsamında değerlendirilirken somut olay bakımından incelenmesi gerekir.
Bu durumda da yayının içeriği, yayında kaldığı süre, güncel değerini yitirmesi, tarihsel veri değerinde olmaması dikkate alınır. Ayrıca bu haberin kamu yararı içerip içermediği, habere konu olan kişinin bilinirliği, haberin konusu, halkın bu verilere yönelik taşıdığı ilgi de dikkate alınacaklar arasında yer alır.
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi Kararına İtiraz
İnternetten İçerik Kaldırma ve Erişimin Engellenmesi kararına itiraz, karar tebliğ edildikten sonraki 7 günlük süre içerisinde yapılmalıdır. İtiraz işlemi yapılırken erişim engeli kararını veren Sulh Ceza Hakimliği’ne değil ondan sonraki sıra numaralı hakimliğe başvurulması gerekir.
Sosyal Medya Platformları Erişim Engeli ve İçerik Kaldırma
Sosyal medya platformları üzerinden yayınlanan içerikler için Sulh Hukuk Ceza Hakimliği’ne başvuru yapılmamaktadır. Bu mecralarda yapılan yayınlar kaldırılmak istendiğinde ilgili kişilerin farklı usulleri kullanması gerekir. Instagram, Twitter, TikTok , Facebook gibi sosyal medya kanallarında yayınlanan içerikler için önce bir mahkeme kararı alınır ve ardından da ilgili platformla resmi yazışmalar yapılır. Bunun yanı sıra sayılan platformların kendi iç mekanizmaları da başvuruları hızla değerlendirmektedir.
Bu sayede hukuka aykırı içerikler hakkında ilgili platformlardan gerekli destek alınabilir. Google, Yandex veya Bing gibi arama motorlarında yayınlanmış içerikler için de içerik kaldırma ve erişim engeli talep edildiğinde Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurulur. Ayrıca bu arama motorları kendi içlerinde geliştirdikleri sistemler sayesinde de içerik kaldırma taleplerine yanıt vermektedir.
