İnşaat Durdurma ve Yıkım Kararı

İnşaat Durdurma ve Yıkım Kararına Karşı İtiraz ve Dava Süreci

İnşaat durdurma ve yıkım kararına karşı itiraz, malik ile belediyeler arasında, taşınmaz üzerinde birtakım idari işlemlerin icra edilmesinin ardından ortaya çıkan hukuki bir durumdur. Yapı denetimi, belediyelerin en önemli görevleri arasında yer almaktadır.

Dolayısıyla belediyeler, aralarında inşaat ruhsatına ve imar planına aykırı olan inşaatları durdurmak veya gerekli görüldüğü takdirde yıkmak suretiyle denetim yapmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, belediyelerin denetlemekte olduğu yapıların, bir doğal afet veya hayatın olağan akışı içerisinde öngörülmemiş bir şekilde yıkılması durumunda belediyelere sorumluluk yüklemektedir.

İnşaatı Durdurma ve Yıkım Kararı Dava Açma Süreci

İnşaatı durdurma ve yıkım kararına karşı işlemin iptali istemiyle iptal davası açılmaktadır. Yıkım işleminden önce ayrıntılı tespit tutanağı tutulur ve bu suretle inşaatın durdurulmasına karar verilir. Tutanağı düzenleyen kişi bu konuda yetkili olmak zorundadır. Yapının mühürlenmesinin ardından eğer mümkünse yapının ruhsata bağlanması için süre verilmektedir.

Ruhsatın alınamaması durumunda encümen yıkım kararı verir ve bunu ilgili kişiye tebliğ eder. Tebliğ işleminin ardından yıkım işleminin başlaması mümkündür. Encümenin bu işlemine karşı İptal davası dilekçe yoluyla açılmaktadır. Dilekçe ön inceleme ve esasa ilişkin detaylar dava sürecinin uzamaması ve hak kaybı yaşanmaması için büyük önem teşkil etmektedir.

• Yetki

İnşaat durdurma veya yıkım kararı işlemi yetkili makamlarca alınmalıdır. İnşaat durdurma kararı alma yetkisine sahip kamu kurumunun yetkisiz organı tarafından alınan durdurma kararı da idari işlemi sakatlar. Bu durumda idari işlemlerde aranan unsurlardan yetki unsuru yerine getirilmemiş olur. Yetki yönünden sakatlık idari işlemin iptalini gerektirmektedir. Dolayısıyla idari işlemin icra edilmesine yönelik kararın hangi makam tarafından alındığı önem arz etmektedir.

• İdari Mercii Tecavüzü

İdari Yargılama Usul Kanun’una göre birtakım idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklarda dava açmadan önce idareye başvurulması öngörülmüştür. İnşaat durdurma ve yıkım kararına karşı ilgili idareye başvuruda bulunmak zorunlu değildir. Dolayısıyla, direkt iptal davası açılabilir. Bu sayede dilekçenin idari mercii tecavüzü gerekçesiyle ilgili idari makama tevdii edilmesine karar verilmeyecektir.

• Ehliyet

İnşaat durdurma ve yıkım kararına kimlerin itirazda bulunabileceği dava açma süresinde önemli bir husustur. Durdurma ve yıkım kararlarına karşı yapı, taşınmaz maliki itirazda bulunabileceği gibi kat karşılığı sözleşme imzalayan müteahhit de bulunabilir. İdari davayı açan kişinin dava açma ehliyeti yoksa bu durumda dava reddedilir.

• Husumet

Açılacak davalarda husumet belediye başkanlığına ya da il özel idare adına valiliklere yöneltilmelidir. Husumetin yanlış yöneltilmesi durumunda dava, mahkeme tarafından asıl hasmına yönlendirilmektedir.

• Yürütmeyi Durdurma

İnşaatı durdurma ve yıkım kararına ilişkin iptal davası yürütmeyi durdurma istemiyle açılmalıdır. Özellikle yıkım işlemi, geri dönülemez ve telafisi zor sonuçlar doğurmaktadır. Somut olaylarda farklılık göstermekle beraber mahkeme tarafından yürütmenin durdurulması suretiyle davanın görülmesi anayasal bir hak olan mülkiyetin korunması ilkesi doğrultusunda genellikle tercih edilen yöntemdir.

İnşaat Durdurma ve Yıkım Kararı Görevli ve Yetkili Mahkeme

Belediye veya valilik kararıyla, inşaat durdurma ve yıkımına ilişkin idari özellikleri haiz işlemin icra edilmesi durumunda görevli mahkeme idare mahkemesidir. İnşaat durdurma ve yıkım kararına karşı dava, yürütmeyi durdurma ve işlemin iptali istemiyle idare mahkemesinde açılmaktadır. Yıkım ve durdurmaya yönelik kararlar idarenin işlem ve eylemlerinden kaynaklanmalıdır. Aksi takdirde davanın idari yargı kolunda görülmesi mümkün değildir.

İnşaat durdurma ve yıkım kararından kaynaklanan uyuşmazlıklar için yetkili mahkeme taşınmazların bulunduğu yer idare mahkemesidir. Dolayısıyla taşınmazların bulunduğu yer idare mahkemesinde açılmayan idari davalar yetkisizlik yönünden reddedilecektir.

İnşaat Durdurma ve Yıkım Kararı Dava Açma Süresi

İnşaat durdurma ve yıkım kararı dava açma süresi 60 gündür. Belediyeler tarafından icra edilen işleme karşı idare mahkemesinde dava açılabilmektedir. Dava açma süresi işleme dair tebliğin edilmesinden itibaren başlar.

İnşaat durdurma ve yıkım kararı dava açma süresi hak düşürücü bir niteliğe sahip olup 60 gün içinde dava açılmalıdır. Hak düşürücü nitelik, sınırlar dahilinde dava açılmaması durumunda, ilgili kişinin bu konuda dava açma yetkinliğini kaybetmesini ifade etmektedir. Dolayısıyla bu süreçte usul ve süre takibinin titizlikle yapılması elzemdir.

6 Ocak 2024