Bölge İdare Mahkemesi

Bölge İdare Mahkemesi ve Görevleri

Bölge idare mahkemesi, idare ve vergi mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşı istinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak üzere kurulmuş genel görevli bir mahkemedir. İstinaf, üst derece mahkemenin, ilk derece mahkemeleri tarafından alınan kararlara karşı davanın hukuki ve olay yönünden denetlenmesini ifade eder. Bölge idare mahkemesinin görevleri;

• İstinaf yoluna başvuranların davalarını incelemek ve karara bağlamak,
• İdare ve vergi mahkemeleri arasında yetki ve göreve dair çıkan ihtilafları kesin karara bağlamak,
• Yürütmeyi durdurma kararlarına karşı itirazları inceleyip kesin karara bağlamak,
• Diğer kanunlarla belirlenen görevleri icra etmek,

olarak sıralanabilir. Bölge idare mahkemesi yazılı yargılama usulüne göre yargılama yapmaktadır. Evrak incelemesi üzerinden dava ilerler. İdari Yargılama Usul Kanunu m.20’ye göre bölge idare mahkemesi, davaya ilişkin her türlü delil ve belgeyi resen inceleme yetkinliğine sahiptir.

Bölge İdare Mahkemesinin Kuruluşu

Bölge idare mahkemesi, Adalet Bakanlığınca kurulur. Adalet Bakanlığı, bölge idare mahkemesinin kuruluşuna ilişkin Maliye, İçişleri, Ticaret Bakanlıklarının görüşü almaktadır. Bu mahkemelerin kaldırılması ve yargı çevrelerinin değiştirilmesine ilişkin kararlar Hâkimler Savcılar Yüksek Kurulu tarafından alınmakta olup değişiklikleri Resmi Gazetede yayımlanır. Hâkimler Savcılar Yüksek Kurulu kararları; Maliye, İçişleri ve Ticaret Bakanlıklarının görüşü ve Adalet Bakanlığının önerisi üzerine alınmaktadır.

Bölge İdare Mahkemesi İstinaf Başvurusu

Bölge idare mahkemesi, idare ve vergi mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşı istinaf makamıdır. Diğer kanunlarda farklı kanun yolunun öngörülmüş olması bu görevi düşürmemektedir. İstinafa başvurusu, BİM’e gönderilmek üzere kararı veren ilk derece mahkemesine kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde dilekçe usulüyle yapılır. Bölge idare mahkemesi 2022 yılı için konusu 9.000 TL’yi geçmeyen idari davalar ve ivedi yargılama usulüne tabi davalar için istinaf başvurusu mümkün değildir.

Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesinin verdiği kararda herhangi bir hukuka aykırılık tespit edememesi durumunda, mümkün olduğu takdirde maddi yanlışlıkların düzeltilmesi suretiyle istinaf başvurusunu reddeder.

İlk derece mahkemesinin kararında hukuka aykırı bir durumun tespiti halinde bölge idare mahkemesi kararı kaldırır ve davaya ilişkin esasın yeniden görülmesine karar verir. Dava yetkisiz veya görevsiz bir mahkeme tarafından yahut yasaklanmış bir hakim tarafından karara bağlandıysa bölge idare mahkemesi, kararı kaldırarak yeniden görülmek üzere ilk derece mahkemesine gönderir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararlarına Karşı Kanun Yolu

Bölge idare mahkemesi kararlarına karşı kanun yolu açıktır. Danıştay, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı temyiz makamıdır; ancak unutulmamalıdır ki bölge idare mahkemeleri tarafından verilen her karar için Danıştay’a temyiz başvurusunda bulunmak mümkün değildir. Temyiz başvurusunda bulunulabilecek kararlar:

• Düzenleyici işlemlerden doğan uyuşmazlık üzerine açılan idari davalar,
• Konusu 261.000 TL’yi aşan idari davalar ,
• Müşterek kararname ile yapılan atama, görevden alma ile üst düzey kamu yöneticisi atama ve görevden alma kararlarına karşı açılan iptal davaları,
• Belirli bir statüden çıkarılma sonucu (Meslek, Kamu Görevi, öğrencilik vs.) ortaya çıkan uyuşmazlığa ilişkin açılan idari davalar,
• 30 gün ya da daha fazla olacak şekilde bir ticari faaliyetin gerçekleştirilmesini engelleyecek işlemlere karşı açılan iptal davaları,
• İmar, parselizasyondan doğan uyuşmazlığa ilişkin idari davalar,
• Piyasayı regüle etmek üzere denetleyici ve düzenleyici kurulların aldığı kararlara karşı açılan idari davalar,
• Serbest Bölgeler Kanunu’nun uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin açılan idari davalar,
• Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin açılan idari davalar,
• Ulusal düzeyde yapılan her seviyede eğitime yahut kamu görevine giriş sınavlarına karşı açılan davalar.

Yukarıda sayılan davalara ilişkin kararlara ilişkin İdari Yargılama Usul Kanunu m.46’ya göre Danıştay’a temyiz başvurusunda bulunulabilir. Başvurusu süresi, kararın tebliğinden itibaren 30 gündür.

Bölge İdare Mahkemesi Yargı Çevresi

Bölge idare mahkemesi yargı çevresi Adalet Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. Yargı çevresi, mahkemenin yetki alanına giren coğrafi sınırları ifade eder. Mahkeme, yalnızca belirlenen sınırlar içerisindeki davalar üzerine yargılama yapabilme yetkisine sahiptir. Yargı çevrelerinin tespiti coğrafi konum ve iş yükü dikkate alınarak yapılmaktadır. Bölge idare mahkemesi bulunmayan şehirler bağlı olduğu yargı çevresinde kurulmuş olan BİM’e başvurmak durumundadır.