Yağma suçu TCK m.148, 149 ve 150’de düzenlenmiştir. Uygulamada gasp olarak da bilinen yağma suçunun konusunu taşınabilir mallar oluşturur. Bu nedenle, ilk olarak “taşınabilir mal” kavramını bilmek gerekir. Taşınabilir mal, taşınmaz malvarlığı (ev, arsa gibi) dışında kalan ve edinmeye elverişli olan mallardır.
Yağma (Gasp) Suçu Nedir?
Yağma suçu; bir başkasına veya onun yakınına saldıracağından ya da malvarlığına yönelik zarar vereceğinden bahisle, tehdit etmek veya cebir kullanmak suretiyle, bir malı teslim etmeye yahut malın alınmasına karşı koymamaya mecbur bırakmaktır. İşbu suç TCK m. 148’de şu şekilde düzenlenmiştir:
(1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.
(3) Mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de, yağma suçunda cebir sayılır.
5237 Sayılı TCK Çerçevesinde Malvarlığına Karşı Suçlar
Malvarlığı hakkı, özel hukuk düzenlemeleriyle korunmaktadır. Bu hakkın ihlal edilmesi ise TCK hükümleri gereği cezalandırmayı gerektirir. Yağma suçu da kişilerin malvarlığını hedef aldığı için malvarlığına karşı suçlara kısaca değinmekte yarar var. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununu çerçevesinde malvarlığına karşı suçlar şunlardır:
- Hırsızlık | m. 141-147
- Yağma | m. 148-150
- Mala Zarar Verme | m. 151-152
- İbadethanelere ve Mezarlıklara Zarar Verme | m. 153
- Hakkı Olmayan Yere Tecavüz | m. 154
- Güveni Kötüye Kullanma | m. 155
- Bedelsiz Senedi Kullanma | m. 156
- Dolandırıcılık | m. 157-159
- Yağma | m. 148-150
- Kaybolmuş veya Hata Sonucu Ele Geçmiş Eşya Üzerinde Tasarruf | m. 160
- Hileli İflas | m. 161
- Taksirli İflas | m. 162
- Karşılıksız Yararlanma | m. 163
- Şirket veya Kooperatifler Hakkında Yanlış Bilgi | m. 164
- Suç Eşyasının Satın Alınması ve Kabul Edilmesi | m. 165
- Suç Konusu Eşya Hakkında Bilgi Vermeme | m. 166
Yağma Suçu (TCK m. 148) ile Benzer Suçlar Arasındaki Ayrım
Yağma veya uygulamada kullanılan ismiyle gasp, başta hırsızlık ve dolandırıcılık olmak üzere belirli suçlarla karıştırılmaktadır. Gasp ile belirli açılardan benzerlik gösteren ve bu nedenle sıkça karıştırılan suçlara aşağıda değinilmiştir.
- Hırsızlık – Yağma Farkı
Yağma (gasp) suçu ile hırsızlık suçunu birbirinden ayıran en önemli unsur, gasp suçunun cebir veya tehdit kullanılarak zorla işlenmesidir.
- Dolandırıcılık – Yağma Farkı
Her iki suçu birbirinden farklı kılan en önemli ayrım, yağmanın bir şiddet suçu, dolandırıcılığınsa hile suçu olmasıdır.
- Şantaj – Yağma Farkı
Bu iki suç arasındaki farklılık, suçların maddi konularıdır. Gasp suçunun maddi konusu yalnızca taşınır mallardır. Fakat şantaj suçunun maddi konusu çok daha geniştir.
- İcbar Suretiyle İrtikap ve Yağma (Gasp) Farklı
Gasp suçunun hukuki konusunu taşınabilir mallar oluşturur. Ne var ki, icbar suretiyle irtikap suçunun hukuki konusu farklıdır. İcbar suretiyle irtikap suçunun maddi konusu ise para, değerli eşya, senet vb. taşınır mallar, taşınmaz mallar, alacak hakkı gibi malvarlığına dair ekonomik değerler gibi çok daha kapsamlıdır.
Yağma Suçunun Cezası Nedir?
Yağma suçunun cezası, suçun;
- TCK m. 148/1’de düzenlendiği şekliyle işlenmesi halinde 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıdır.
- TCK m. 149’da düzenlendiği şekliyle yani nitelikli haller kapsamında işlenmesi durumunda 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasıdır.
- Somut olayda birden fazla ağır cezayı gerektiren nitelikli halin gerçekleşmesi halinde, alt cezadan uzaklaşılarak verilmek kaydıyla, 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasıdır.
- TCK m. 150/2’de düzenlendiği üzere, yağma suçuna konu teşkil eden malın değerce az olması durumunda, faile hükmedilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir.
- TCK m. 149/2’de düzenlenen şekilde gasp suçunun işlenmesi esnasında uygulanan cebir sonucunda mağdurun TCK m. 87’de düzenlenen biçimde yaralanması halinde gerek yağma suçu gerekse kasten yaralama suçu sebebiyle faile ceza verilir.
- Basit yağma, senedin yağması ve m. 149’da düzenlenen nitelikli yağma suçlarının “suç işlemek amacıyla kurulmuş bir terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde” işlenmesi halinde, fail hakkında hükmedilecek ceza yarı oranında arttırılır.
Yağma (Gasp) Suçunda Nitelikli Haller
Gasp suçunun nitelikli halleri 5237 Sayılı Kanunun 149 ve 150 inci maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan Kanunun 149/1. maddesinde suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halleri düzenlenmişken 150. maddesinde daha az cezayı gerektiren halleri düzenlenmiştir.
Yağma suçu işlenirken kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış halleri gerçekleşirse m.149/2 düzenlemesi esas alınır. Bu düzenleme ise aşağıda ayrı bir başlık altında incelenmiştir.
- Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Haller
Yağma suçunun;
- Silahla,
- Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,
- Birden fazla kişi tarafından birlikte,
- Yol kesmek suretiyle konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde,
- Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
- Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
- Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla,
- Gece vaktinde,
İşlenmesi hallerinde, fail hakkında daha ağır bir cezaya hükmedilir. Buna göre, gasp suçunu yukarıda belirtilen haller kapsamında işleyen fail hakkında 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına hüküm verilir.
- Netice Yüzünden Cezanın Ağırlaştırılmasını Gerektiren Nitelikli Hal
Fail, gasp suçunu işlerken başvurduğu cebir sebebiyle mağduru kasten yaralar ve bu yaralama TCK m. 86’da düzenlenen basit yaralama suçu kapsamına girerse yalnızca gasp suçundan ceza alır. Zira gasp suçu, cebri de içeren bileşik bir suç olduğu için basit yaralama suçu sebebiyle ayrıca cezaya hükmedilmez.
Fakat fail, yağma suçunu işlerken kullandığı cebir nedeniyle mağduru kasten yaralar ve bu yaralama TCK m. 87’de düzenlenen ağırlaşmış haller kapsamında gerçekleşirse her iki suç dolayısıyla ceza alır. Mesela gasp sırasında mağdurun yüzünde sabit bir ize sebep olan fail, hem gasp suçundan dolayı hem de kasten yaralama suçundan dolayı iki ayrı cezaya çarptırılır.
- Daha Az Cezayı Gerektiren Nitelikli Haller
Yağma suçunda daha az cezayı gerektiren haller TCK m. 150’de düzenlenmiştir. Anılan madde metni ise şu şekildedir:
(1) Kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağını tahsil amacıyla tehdit veya cebir kullanması halinde, ancak tehdit veya kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.
(2) Yağma suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir.
Yağma (Gasp) Suçunda Kovuşturma Usulü
Yağma suçu re’ sen soruşturmaya tabidir. Dolayısıyla, gasp suçu Cumhuriyet Savcılığı marifetiyle, şikayet aranmaksızın soruşturulan ve kovuşturulan suçlardandır. Bu bakımdan, suçun takibi için şikayet aranmaz. Sonuç olarak, soruşturma evresi neticesinde elde edilen deliller, söz konusu suçun işlendiğine ilişkin yeterli şüphe uyandırmaktaysa Cumhuriyet Savcısı tarafından kamu davası açılır.
Gasp Suçu Görevli ve Yetkili Mahkeme
Yağma suçunda görevli mahkeme, ağır ceza mahkemeleridir. Çocukların bu suçu işlemesi halinde görevli mahkeme ise çocuk ağır ceza mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise suçun işlendiği yer mahkemesidir. Örneğin suça ilişkin kovuşturma, malın cebren alındığı yerdeki ağır ceza mahkemesi tarafından yerine getirilecektir.
Yağma Suçu (TCK m. 148, 149, 150) Zamanaşımı
Gasp suçu zamanaşımı süresi 15 yıldır. 15 yıllık dava zamanaşımı süresi içinde suçun savcılığa bildirilmesi gerekir ki suç hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılabilsin. Aksi takdirde dava zamanaşımı süresinin dolması nedeniyle suça yönelik soruşturma ve kovuşturma yapılamayacaktır.
Yağma Suçu (Gasp) Etkin Pişmanlık
Malvarlığına yönelik işlenen suçlarda failin etkin pişmanlık göstermesi, TCK m.168 gereği cezada indirime gidilmesini gerektirir. Buna göre;
- Suç tamamlandıktan sonra ve fakat hakkında kovuşturma başlamadan önce (cezada 1/2 oranında indirim yapılabilir),
- Suç tamamlandıktan sonra ve fakat hakkında kovuşturma başlamasına karşın hüküm verilmeden önce (verilecek ceza 1/3’üne kadar indirilebilir),
Failin, azmettirenin yahut yardım edenin bizzat pişmanlık göstermek suretiyle mağdurun gördüğü zararı bütünüyle gidermesi veya kısmen gidermesi (mağdurun rızası olması kaydıyla) halinde cezada yukarıda belirtilen oranlarda indirim uygulanır. Eğer suç tamamlanmadan önce pişmanlık duyulursa etkin pişmanlık hükümleri değil, gönüllü vazgeçme hükümleri uygulama alanı bulur.
İlgili Konular | İncelemek İçin Tıklayınız
Kaynak:
