Kısa çalışma ödeneği; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz ya da zorlayıcı nedenler ile bir işyerindeki normal haftalık çalışma süresinin bir süreliğine en az üçte bir oranda olmak üzere düşürülmesi ya da daimilik şartına bakılmaksızın söz konusu işyerinde gerçekleştirilen faaliyetin kısmi ya da tamamıyla en az dört hafta süreyle durdurulması halinde İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında sağlanan bir olanaktır. Kısa çalışma ödeneği, ifade edilen işyerlerinde üç ayı geçmemek kaydıyla sigortalı işçilere çalışamadıkları süreç için gelir desteği niteliğindeki ödenektir.
Kısa çalışma ödeneği, İşsizlik Sigortası Kanunu Ek ikinci madde ile birlikte bu yasaya dayanılarak çıkarılan Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkındaki Yönetmelikte ifade edilmiş olup ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir.
İçindekiler
Kısa Çalışma Uygulamasında Genel Ekonomik Kriz
Kısa çalışma uygulaması kapsamında “genel ekonomik kriz” den kasıt, ulusal ya da uluslararası iktisatta meydana gelen vakaların, ülke ekonomisini ve doğal dolarak işyerini ciddi manada kötü etkilemesi durumlarını ifade eder.
Kısa Çalışma Uygulamasında Bölgesel Kriz
Kısa Çalışma uygulamasın kapsamında “bölgesel kriz” den kastı, ulusal ya da uluslararası olaylar neticesiyle belirli bir bölgede ya da ilde faaliyet yürüten işyerlerinin mali anlamda ciddi bir etki görmesi durumlarını ifade eder.
Kısa Çalışma Uygulamasında Sektörel Kriz
Kısa çalışma uygulaması kapsamında “sektörel kriz” den kastı ulusal ya da uluslararası maliyede meydana gelen olaylar sebebi ile direkt etkilenen sektörler ve bu sektörler ile alakalı harici sektörlerde faaliyet gösteren işyerlerinin ciddi manada sarsıldığı durumları ifade eder.
Kısa Çalışma Uygulamasında Zorlayıcı Nedenler
Kısa çalışma uygulaması kapsamında “zorlayıcı nedenler” işyerine ait sevk ve idare sonucu meydana gelmeyen ve daha önceden tahmin edilemeyen, netice olarak bertaraf edilmesinin olanaksız olduğu ve sonuç olarak mevcut çalışma süresinin geçici olarak azaltılmasını ve faaliyetin kısmi ya da tamamen sonlanmasını sağlayan dışsal faktörlerden kaynaklanan veyahut deprem, sel, salgın hastalık, yangın ve seferberlik gibi halleri ifade eder. Covid – 19 salgını da zorlayıcı nedenler arasında sayılır.
Kısa Çalışma Ödeneği Nasıl Alınır?
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmek için yerine getirilmesi gereken birtakım şartlar bulunur. Bu şartlar, işveren için farklı işçi için farklı olup işveren tarafından karşılanması gereken şartlar şu şekildedir:
- İşveren, yukarıda ifade edilen nedenlerden ötürü işyerindeki standart mesai saatlerini en az üçte bir oranında düşürdüğünü veyahut süreklilik şartına bakılmaksızın işyerindeki faaliyetin kısmen ya da tamamen en az dört hafta süre ile durdurulduğunu İŞKUR’a bildirmelidir.
- İşveren tarafından İŞKUR’a yapılan bildiri ile birlikte kurum müfettişleri denetim sağlar ve sağlanan denetimde ifade edilen durumun doğruluğu belirlenirse kısa çalışma ödeneğinin karşılanması gereken koşulları, işveren cihetiyle karşılanmış olur.
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak için işçi tarafından yerine getirilmesi gereken koşullar ise şu şekildedir:
- Kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak isteyen işçinin son üç senede en az dört yüz elli gün prim gününü tamamlamış olması ve prim günlerinin son altmış günü kesintisiz yatırılmış olması şarttır.
Kısa Çalışma Ödeneğinin Miktarı ve Süresi
Günlük kısa çalışma ödeneği, sigortalı işçinin son on iki aylık prime esas kazancı gözetilerek hesap edilen günlük ortalama brüt kazancının %60’ıdır. İfade edildiği gibi hesap edilen kısa çalışma ödeneğinin miktarı, aylık asgari ücret brütünün %150’sinden fazla olamaz. Her ayın beşinde PTT Bank ile işçiye ödenir. Kısa çalışma ödeneğinin süresi; üç ayı aşmamak koşulu ile uygulanan kısa çalışma süresi kadardır.
