Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu ve Cezası

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu ve Cezası

Edimin ifasına fesat karıştırma olarak tanımlanan suç oluştuğunda kamunun zararı söz konusu olur. Kamuyu zarara uğratma özelliğine sahip olan bu suç TCK 236. Madde uyarınca cezalandırılır. Bu suç bağlı ve seçimlik hareketli bir suçtur. İhale kararı kesinleştikten sonra ihaleyi alan gerçek ya da tüzel kişi idare ile sözleşme imzalar. Bu süreçte edimin hiç ifa edilmemesi ya da gereğine uygun olarak yapılmaması kamuyu zarara uğratacağından bu durum suç olarak kabul edilmektedir.

Türk Ceza Kanunu uyarınca düzenlenen edimin ifasına fesat karıştırma suçu ile ilgili olarak ihale kararı kesinleştikten sonra sözleşme imzalanırken ve uygulama sürecinde ihale hukukuna ait mevzuatlar da dikkate alınır.

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu İlgili Mevzuat

Edimin ifasına fesat karıştırma suçunu ilgilendiren mevzuatlar bakımından Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, Devlet İhale Kanunu da dikkate alınır. Kamu İhale Kanunu 4734 sayılı kanundur. Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ise 4735 sayılı kanun kapsamında ele alınır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu da bu konuyu ilgilendirmektedir. Kamu kurum ve kuruluşları her tür ihale açacağı zaman Kamu İhale Kanunu’na tabi olur.

Kamu kurum ve kuruluşları ihale gerçekleştirildiğinde sözleşmeler yapar. Bu sözleşmelerin nasıl yapılması gerektiği konusunda temel esaslar Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu kapsamında belirlenir. Katma bütçeli idareler ile genel bütçeye dahil olan idarelerin yanı sıra özel idare ve belediyeler için gerekli olan alım satım işlemleri, hizmetler, kira ve trampalar, yapım işleri gibi çalışmalarda açılacak ihaleler içinse Devlet İhale Kanunu’na başvurulur.

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Unsurları

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu işlenmesi için bazı kurumlara karşı taahhüt altına girilen edimlere gerek duyulur. Kamu ihalelerinin sürekli artmasına bağlı olarak devlet ihale sürecinde etkin olarak rol oynamaktadır. Bu durumun yol açtığı sonuçlar arasında ise kamu ihalelerinde yolsuzluklarla karşılaşılabilme durumu yer alır. Kamu ihalelerinde yüksek meblağların söz konusu olması bu ihaleler sırasında yolsuzlukla karşılaşılabilme ihtimalini artıran bir durumdur. Bu suça ilişkin ifa edilecek edimler şu kurumlar için geçerlidir:

Bazı kamu kurum ve kuruluşları

• Belediye
• Valilik
• Müdürlükler
• Bakanlıklar
• Kaymakamlıklar

Bazı kamu kurumu niteliğine haiz meslek kuruluşları

• Sendikalar
• Borsalar
• Barolar

Kamu yararı için çalışmakta olan dernek veya kooperatifler

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu unsurları incelendiğinde maddi ve manevi unsurların varlığı ile karşılaşılmaktadır. Maddi unsurlar fiil, fail ve mağdur olurken kast ve taksir manevi unsur olarak değerlendirilir. Hukuka aykırı olarak hareket eden kişi faildir. Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda fail kamu görevlisi ya da yüklenici olabilir. Bu suç özgü suçlar arasında yer alır.

Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda mağdur olan taraf kamudur. Bu suç kamunun zarar görmesine yol açar. Bu tür bir suç işlendiğinde toplumun kamu idaresine olan güveni sarsılır ve kamuya ait sınırlı kaynaklar zarar görür. Manevi unsurlar incelendiğinde bu suçun kasti olarak işlendiği görülmektedir. Bu suçun manevi unsurunu oluşturan kast fail tarafından gerçekleştirilir. Edimin ifasına fesat karıştırma suçu taksirle işlenebilen bir suç değildir. Bu nedenle kasti işlenmiş suçlar kapsamında değerlendirilmektedir.

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Nedir?

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu nedir? Merak edilirken bu suç kamu kurum ve kuruluşlarının açtığı ihaleler söz konusu ise ortaya çıkabilir. İhale açıldığında idare ile ihaleyi alan kimse arasında bir sözleşme imzalanır. Bu sözleşmenin taahhüt altına aldığı edimin ifası sırasında ortaya çıkan hukuka aykırı durumlar karşısında suç işlenmiş olur.

Hukuka aykırılığın ihale sürecinde olmasa dahi edimin ifası sırasında oluşabilmesi söz konusudur. Sözleşmeye aykırı fiillerin oluşması kamunun zararına yol açabilecek bir eylemdir. Devlet kamunun zarar görmesini istemez. Bu nedenle de kamu haklarının korunması, oluşabilecek zararın giderilmesi için hukuk yoluna başvurulması zorunlu olur.

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Oluşması

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu oluşması için bazı fiillerin yapılmış olması koşulu aranır. Bu fiillerin gerçekleşmesi sırasında ise hile yoluna başvurmak sureti ile hareket edildiğinde suç ortaya çıkar. Suçun oluşması durumunda ise 3-7 yıl aralığında hapis cezası ile karşılaşılabilmesi söz konusu olur. Edimin ifasına fesat karıştırılması suçu şu şekillerde işlenebilir:

• İhale kararı kapsamında teslim edilmesi gereken malın evsafı dışında verilmesi.
• İhale kararı ya da sözleşmesi uyarınca belirlenen edimin ifa tarihine uyulmaması fakat uyulmuş gibi hareket edilmesi
• İhalede veya sözleşmede belirtilen miktardan az oranda mal teslimi ya da kabulü
• Yapım ihalelerine yönelik olarak eserde ya da kullanılacak malzemede şartnameye uyulmaması
• Hizmet amacını güden edimlerde ihale ya da sözleşmede yer alan şartlara uyulmaması fakat uyulmuş gibi kabul edilmesi

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Şartları

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu şartları incelendiğinde ihaleye fesat karıştırma suçu ile karıştırılmaması gerekir. Edimin ifasına fesat karıştırma suçu ihaleye fesat karıştırma suçundan ayrılması gereken bir suçtur. Bu nedenle şartlarının da doğru anlaşılması gerekir. İhale açılırken bir süreçten bahsetmek doğru olur. İhale süreci içinde ihaleye hazırlık aşaması, ihalenin açılması ve sözleşme yapılarak uygulanması söz konusudur.

İhale hazırlanırken veya ihalenin yapılması aşamasında oluşacak hukuka uygun olmayan fiiller için ihaleye fesat karıştırmaktan bahsedilmesi gerekir. Bunun yanında sözleşme yapılması ve uygulanması sırasında hukuka uygun olmayan bir fiille karşılaşılırsa edimin ifasına fesat karıştırma durumu ortaya çıktığı söylenebilir.

TCK 236, edimin ifasına fesat karıştırma suçu ile ilgili hükümleri kapsar. Bağlı ve seçimlik hareketli bir suç olması bu suça dair önemli bir özelliktir. Bu suçun oluşması için şartların gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılır. Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda öncelikle ihale sürecinin bitmiş olması gerekir. Bunun yanı sıra fesat karıştırma fiili hileli olarak gerçekleşmiş olmalıdır.

İhale sözleşmesine bağlı olarak bir edimin taahhüt edilmesi koşuluna bakılır. İhale yapıldığında ve yüklenici kişi bu ihaleyi kazandığında ihale şartnamesine ve sözleşmeye uyumlu olarak hareket etmesi gerekir. Edim ifa edilirken bu koşula bakılır. Koşullar sağlanmadığında ve sözleşme ile şartnameler ihlal edildiğinde suç oluşur.

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Niteliği

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu özgü suçlar arasında yer alırken kasti olarak işlenebilmesi ile de öne çıkar. Bazı suçların temel şekline ek olarak nitelikli olarak işlenmesi durumunda ise verilecek cezada artış olur. Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda kanun koyucu nitelikli olarak işlenme özelliğine yönelik olarak düzenleme yapmamıştır.

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu işlendiğinde kamunun zarar görmesi söz konusu olur. Ayrıca devlet kurumlarına olan güvenin sarsılması da bu suç ortaya çıktığında mümkün hale gelir. Bu sebeple de edimin ifasına fesat karıştırma suçunu işleyenler cezalandırılır.

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Cezası

Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda ceza uygulanacağı zaman 3-7 yıl aralığında değişen hapis cezalarından söz edilmesi gerekir. Bu suç işlendiğinde hükmedilen hapis cezasına karşılık olarak adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. Ayrıca faile verilecek hapis cezasının ertelenmesi de yapılamaz. Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda uzlaşma hükümleri geçerli olmaz. Bu suç uzlaşma kapsamında yer almamaktadır.

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu kamuya karşı işlendiğinden kamu adına savcılık makamı re ’sen soruşturma başlatma yetkisine sahiptir. Bu tür bir suç işlendiğinde şikâyete gerek kalmadan savcılık makamının haber alması ile birlikte soruşturma başlatması mümkün olur. Bu suça ilişkin bir şikâyet süresinden de bahsedilemez.

Dava zamanaşımı süresi geçilmediği sürece suç her zaman araştırılabilen bir suçtur. Edimin ifasına fesat karıştırma suçu dava zamanaşımı süresi bakımından 15 yıllık bir süre bulunur. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından görülecek davalar sırasında dava zamanaşımı süresinin aşılmaması gerekmektedir. Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda nitelikli bir ağırlaştırıcı neden bulunmaz.

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu için HAGB kararları koşullar sağlanması durumunda verilebilmektedir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması anlamına gelen HAGB kararları uygulanacağı zaman verilecek cezanın 2 yıldan az hapis cezası olması koşuluna bakılır.

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Soruşturma ve Kovuşturma

Cumhuriyet savcısı tarafından kamu adına soruşturma başlatılabilmesi bu suça dair bilinmesi gerekenler arasında yer alır. Kamunun zarar görmesi devletin istemeyeceği bir durumdur. Bu tür bir suç işlenmesi durumunda kamunun kısıtlı kaynakları zarar göreceği gibi kamu idaresine olan güven zedelenir. Edimin ifasına fesat karıştırma suçu sebebi ile oluşacak bu olumsuz durum devlet tarafından istenmez. Bu nedenle de devlet kamunun haklarını korumakla yükümlü olur.

Kamunun hakları korunacağı zaman devlet yetkili birimini harekete geçirir. Savcılık makamı devlet adına kamunun haklarını korumakla mesul tutulan yetkili birimdir. Cumhuriyet savcıları kamunun zarar gördüğüne dair bir şüphe oluştuğunda re ’sen yani kendiliğinden soruşturma başlatma yetkisine sahiptir. Edimin ifasına fesat karıştırma suçu şikâyete tabi bir suç değildir. Cumhuriyet savcısının bu tür bir suçu araştırabilmesi için ihbar alması yeterlidir.

Suç unsurlarının oluşması durumunda savcılık soruşturma başlatır. Suçun kovuşturulması aşamasında ise genel hükümlere uygun hareket edilmesi gerekir. Bu aşamada bir hazırlık soruşturması başlatılır. Gerek görülmesi durumunda ise kovuşturma aşamasına geçiş sağlanır. Bu suçu işleyen kişi kamu görevlisi olduğunda soruşturmanın doğrudan yapılması söz konusu olur. Suçu işleyen vali, kaymakam ya da müsteşar sıfatı ile görev yapan kişi ise bu durumda 4483 sayılı kanun uyarınca izin almak gerekir.

Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda kovuşturma aşamasına geçilmesi ile soruşturma aşamasının tamamlandığı anlaşılır. Kovuşturma aşamasına geçilmesi demek bir ceza mahkemesinde yargılamaya başlanması anlamına gelir. Savcılık makamı ve yargılama makamı ile birlikte savunma makamı mahkemede görev alır. Savcılık soruşturma başlattıktan sonra iddia makamı olarak bir iddianame hazırlar. İddianame mahkemece kabul edildiğinde yargılama aşamasına geçilmiş demektir.

Ceza mahkemeleri tarafından yapılan yargılama sürecinde son evre kovuşturma evresi olarak tanımlanır. Kovuşturma aşamasında fail uygun görülen cezayı alır. Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda şikâyet olmasa da savcılık soruşturma başlatabilmektedir. Bu nedenle suç şikâyete tabi olmayan suçlar kapsamında yer almaktadır.

Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu Görevli ve Yetkili Mahkeme

Edimin ifasına fesat karıştırma suçu görevli ve yetkili mahkeme hangisidir? Merak edilenler arasında yer alır. Bu suçun işlenmesi durumunda kamunun zarar görmesi söz konusu olacağından kamu haklarının korunması ve savunulması gerekir. Edimin ifasına fesat karıştırma suçunda Asliye Ceza Mahkemeleri’ne dava açılır. Soruşturma evresinde iddianame hazırlayan ve davayı açan taraf kamu adına savcılık makamıdır.

Asliye Ceza Mahkemeleri bu konuda görevli olurken edimin ifasına fesat karıştırılan yer mahkemesi de yetkili mahkemedir. Suçun mağduru olan tarafla suç isnat edilen kişinin bir uzlaştırmacı nezaretinde anlaşması uzlaşma olarak tanımlanırken edimin ifasına fesat karıştırma suçunda uzlaşma hükümleri geçerli olmamaktadır.